1. Tiền sử sức khỏe gia đình là gì

Tiền sử sức khỏe gia đình là gì? Đây chính là những thông tin cụ thể về sức khỏe của một người và người thân của họ. Có thể xem nó là một bản hồ sơ đầy đủ gồm có thông tin của họ hàng ba thế hệ: con cái, anh chị em, cha mẹ, cô chú, cháu chắt, ông bà và anh chị em họ.

Hồ sơ về tiền sử sức khỏe gia đình giúp dự đoán nguy cơ bệnh lý trong tương lai

Mỗi một gia đình đều sẽ có rất nhiều yếu tố chung như: gen, lối sống, môi trường sống. Khi kết hợp các yếu tố này với nhau sẽ hình thành nên manh mối về các tình trạng bệnh mà một gia đình có thể gặp phải. Thông qua biểu hiện của những người có chung huyết thống các chuyên gia có thể dự đoán được nguy cơ bệnh lý cụ thể ở một cá nhân hoặc cá thành viên trong gia đình hoặc thế hệ tương lai.

2. Vai trò của tiền sử sức khỏe gia đình là gì và làm sao để thu thập

2.1. Tầm quan trọng của tiền sử sức khỏe gia đình

Rất nhiều người do không biết được tầm quan trọng của tiền sử sức khỏe gia đình là gì nên không thu thập, không để ý đến những thông tin này. Tuy nhiên, thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình rất quan trọng bởi:

- Xác định nguy cơ mắc bệnh có liên quan đến bệnh sử gia đình

Bệnh sử gia đình giúp xác định đối tượng có nguy cơ mắc các bệnh thông thường cao hơn so với mặt bằng chung như: bệnh tiểu đường, bệnh ung thư, bệnh tim,... Những bệnh lý này bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền, lối sống và điều kiện môi trường. 

Ngoài ra, thông qua tiền sử sức khỏe gia đình bác sĩ còn có được thông tin để xác định nguy cơ mắc bệnh liên quan đến đột biến gen như: Thalassemia, xơ nang, hồng cầu hình liềm,... Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tiền sử sức khỏe gia đình cung cấp thông tin về người thân mắc một bệnh lý nào đó thì cũng có nghĩa là bạn sẽ chắc chắn bị bệnh lý này. Thêm vào đó, mặc dù người với một bệnh lý nào đó cá nhân này không có tiền sử gia đình với bệnh nhưng họ vẫn có thể có nguy cơ mắc bệnh đó.

Biết được vai trò của thu thập thông tin tiền sử sức khỏe gia đình là gì sẽ giúp phòng ngừa, phát hiện sớm một số bệnh lý gen di truyền

- Giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý và phát hiện bệnh sớm

Khi biết được tiền sử sức khỏe gia đình là gì thì mỗi người có thể chủ động thực hiện biện pháp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Đối với một số người có nguy cơ cao với bệnh ung thư thì cần thường xuyên kiểm tra từ độ tuổi sớm. Ngoài ra, thay đổi lối sống cho khoa học, ăn uống và luyện tập lành mạnh, không hút thuốc lá cũng góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc một số bệnh lý.

Đối với những trường hợp có dấu hiệu bất thường về sức khỏe, thông qua tiền sử sức khỏe gia đình bác sĩ sẽ có căn cứ để chẩn đoán bệnh bằng cách thực hiện các kiểm tra sàng lọc cần thiết để tìm gen bất thường. Nhờ đó mà phát hiện được bệnh sớm và có phương án điều trị kịp thời.

2.2. Cách thức thu thập thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình

Biết được cách thức thu thập thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình là gì bạn sẽ giúp cho con bạn có được một bản hồ sơ quan trọng để chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe tương lai. Muốn vậy, bạn hãy:

- Tìm hiểu thông tin

Trong các cuộc gặp gỡ các thành viên trong gia đình, hãy tìm hiểu các thông tin sau:

Thông tin tiền sử sức khỏe gia đình càng chi tiết càng giúp bác sĩ có căn cứ chẩn đoán bệnh

+ Dân tộc

Hãy tìm hiểu xem tổ tiên của bạn đến từ đâu vì một số rối loạn di truyền có nguy cơ xảy ra thường xuyên hơn ở một nhóm dân tộc. Sau đó bạn hãy theo dõi đặc điểm dân tộc mình từ cả hai phía họ mẹ và họ cha trong đó nhớ lưu ý đặc biệt xem các thế hệ đi trước có đến từ một nhóm dân tộc có nguy cơ cao hơn với một loại bệnh tật nào đó hay không.

+ Sức khỏe

Bạn cần biết chính xác những bệnh lý đã ảnh hưởng đến người thân của mình vì nó là yếu tố giúp đánh giá nguy cơ bạn hay con bạn đối với một rối loạn di truyền. Bạn cần bắt đầu với người thân ở thế hệ gần nhất sau đó di chuyển xa hơn và tìm kiếm bằng chứng về: chậm phát triển tâm thần, lưu thai, sẩy thai, dị tật bẩm sinh, dương tính với một bệnh lý di truyền nào đó, có trẻ em mất sớm, bệnh ung thư, bệnh đột quỵ, bệnh huyết áp, bệnh tim, tiểu đường, tâm thần, hen suyễn, thận, thị lực, thính lực,...

- Ghi chép lại

Sau khi đã tìm hiểu được những thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình, bạn hãy ghi chép lại:

+ Tên những người có mối quan hệ gần gũi với bạn, con bạn ở cả hai bên nội và ngoại kèm theo bệnh mà họ đang hoặc đã mắc phải cũng như thời điểm được chẩn đoán bệnh.

+ Giới tính, mối quan hệ của từng người trong gia đình với bạn và con bạn.

+ Tuổi tử vong và nguyên nhân gây tử vong.

+ Chi tiết các vấn đề sức khỏe mà từng người gặp phải.

+ Thông tin về việc hút thuốc, lạm dụng thuốc, thừa cân, sử dụng chất gây nghiện,...

Thông tin về tiền sử sức khỏe gia đình càng được thu thập chi tiết thì khả năng bảo vệ sức khỏe cho bạn và con bạn càng tăng lên. Không những thế, thông qua bảng thông tin này bạn còn dễ dàng đưa ra được biện pháp để chủ động phòng ngừa bệnh như: thay đổi lối sống, vận động thể dục đều đặn, khám sàng lọc định kỳ,... 

Thường xuyên cập nhật thông tin sức khỏe gia đình là cách tốt nhất để bạn có căn cứ nghi ngờ, tìm cách phát hiện và điều trị bệnh từ sớm. Nếu cần hỗ trợ để hiểu rõ thêm về tiền sử sức khỏe gia đình là gì, đừng ngần ngại liên hệ tổng đài 1900565656, chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẽ có những hướng dẫn chi tiết nhất dành cho bạn.