1. Các dạng viêm amidan tái phát

Viêm amidan là tình trạng tuyến amidan vòm họng bị tổn thương do vi khuẩn hoặc virus, thường gặp vào thời điểm thay đổi thời tiết, giao mùa hoặc khi cơ thể và vùng cổ họng không được giữ ấm tốt.

Viêm amidan dễ tái phát nhiều lần nếu không chăm sóc và điều trị tốt

Có hai thể viêm amidan trên lâm sàng là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính. Viêm amidan cấp tính nếu không điều trị tốt sẽ gây tổn thương tổ chức mô xung quanh, dễ tái phát viêm nhiều lần và chuyển thành viêm amidan mạn tính. Triệu chứng và đặc điểm thể bệnh này như sau:

1.1. Viêm amidan cấp tính

Đối tượng thường mắc phải là trẻ em và thanh thiếu niên, với các triệu chứng gồm:

• Sốt cao đột ngột là triệu chứng khởi phát đầu tiên, sau đó sẽ kéo theo tình trạng chán ăn, đau mỏi người như các bệnh nhiễm trùng khác.

• Tổn thương amidan gây đau rát họng, đặc biệt khi ăn uống hoặc nuốt nước bọt.

• Amidan bị sưng viêm, có thể chèn ép các tổ chức trong vòm họng gây khó nuốt, khàn giọng, mất giọng, ngáy to,…

• Người bệnh còn có triệu chứng tương tự như cảm cúm như: chảy nước mũi, đau đầu sổ mũi, ngạt mũi,… 

Viêm amidan mạn tính thường xảy ra ở người trưởng thành

1.2. Viêm amidan mạn tính

Viêm amidan mạn tính xảy ra ở người bị viêm amidan cấp tính nhiều lần do không điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Đối tượng thường gặp là người lớn tuổi, người trưởng thành¸ ít gặp hơn ở trẻ nhỏ hay tuổi vị thành niên.

Thể bệnh này còn được chia nhỏ thành 3 dạng theo tổn thương bao gồm: viêm amidan hốc mủ, viêm amidan quá phát và viêm amidan thể xơ teo. Triệu chứng bệnh khá giống với viêm amidan cấp tính nhưng tổn thương nghiêm trọng và kéo dài hơn bao gồm:

• Sốt cao kéo dài, cơ thể mệt mỏi, mất sức.

• Đau họng, khàn giọng hoặc mất tiếng trong thời gian đầu, giọng nói thay đổi.

• Cảm giác nuốt vướng, nuốt đau, có dị vật vùng cổ họng.

• Hơi thở hôi do mủ viêm amidan.

• Ho đi kèm với khạc đờm, trong đờm có thể lẫn cả mủ, máu hay tổ chức amidan hoại tử.

Cần cẩn thận với đợt viêm cấp của viêm amidan mạn tính gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng như: Sốt cao kèm co giật, mất nước nặng gây trụy tim mạch, hình thành áp xe họng biến chứng nhiễm khuẩn tai mũi họng cấp, nhiễm khuẩn toàn thân, sốc,…

Biến chứng viêm amidan có thể nguy hiểm cho sức khỏe

2. Chẩn đoán viêm amidan tái phát

Đa phần chẩn đoán amidan tái phát dựa trên triệu chứng tái phát lặp đi lặp lại nhiều lần. Cùng với đó là khám thực thể vòm họng để kiểm tra tổn thương, thăm khám lâm sàng để loại trừ nguy cơ bệnh lý khác.

Ngoài ra, để xác định tác nhân gây viêm amidan tái phát trong trường hợp không đáp ứng điều trị hoặc gây biến chứng nghi ngờ không xác định, xét nghiệm sẽ được thực hiện như:

• Xét nghiệm kiểm tra streptococcus tan huyết nhóm A.

• Phết họng cấy vi khuẩn.

Khi chẩn đoán xác định được tác nhân và mức độ viêm, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị theo phương pháp phù hợp. Nếu do virus, điều trị triệu chứng đi kèm với tăng sức đề kháng, nâng cao tổng trạng. Nếu tác nhân là vi trùng, vi khuẩn, điều trị bằng kháng sinh phù hợp là chủ yếu. Các trường hợp viêm amidan tái phát nhiều lần hoặc nguy cơ biến chứng, sẽ cần phẫu thuật cắt amidan.

Đa phần chẩn đoán viêm amidan tái phát bằng khám lâm sàng

3. Những thói quen tốt giúp ngừa viêm amidan tái phát

Khi viêm amidan tái phát cấp tính hoặc mạn tính nhưng tổn thương chưa nghiêm trọng với mức độ tái phát dày thì biện pháp phòng ngừa tái phát vẫn được ưu tiên. Nguyên tắc phòng ngừa viêm amidan tái phát là phải giữ ấm cho phần cổ họng đồng thời tăng cường sức đề kháng cho amidan và các bộ phận xung quanh tránh nhiễm trùng, tổn thương.

Dưới đây là những thói quen tốt giúp bảo vệ và ngăn ngừa viêm amidan tái phát hiệu quả:

3.1. Luôn mang khăn ấm

Luôn mang khăn ấm theo người để giữ ấm cổ họng khi trời lạnh, thời tiết thay đổi đột ngột hay lạnh do điều hòa, máy lạnh là cần thiết để ngừa viêm amidan tái phát. Khi đã từng bị viêm, amidan nhạy cảm và dễ tổn thương hơn khi thời tiết lạnh. Tùy vào thời tiết mà bạn có thể lựa chọn chất liệu khăn ấm hoặc vừa phải từ len, tơ tằm, nhung, lụa, da,…

Với thời tiết lạnh, khăn len và khăn dạ giúp giữ ấm cổ họng tốt hơn. Với những ngày chớm lạnh hoặc thời tiết thay đổi, khăn voan mỏng hoặc khăn lụa sẽ là lựa chọn phù hợp.

3.2. Mặc áo kín cổ

Nếu việc luôn mang theo người khăn quàng cổ khiến bạn cảm thấy vướng víu và bất tiện thì hãy lựa chọn những chiếc áo kín cổ sẽ phù hợp hơn. Đặc biệt trong những ngày phải di chuyển xa, thời tiết lạnh hay gió lớn, mặc áo kín cổ vừa giúp giữ ấm cơ thể, vừa bảo vệ vùng cổ và ngừa viêm amidan tái phát.

3.3. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng sức đề kháng

Viêm amidan tái phát nhiều lần ngoài do yếu tố môi trường tác động thì sức đề kháng yếu cũng là nguyên nhân quan trọng. Do đó, để ngăn ngừa viêm amidan, việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, nhất là dinh dưỡng giúp nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch là cần thiết.

Trong mỗi bữa ăn hàng ngày, hãy đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất cần thiết, đặc biệt là Protein, Vitamin và khoáng chất. Các Vitamin tốt cho hệ miễn dịch không thể bỏ qua như: Vitamin C, Vitamin A,… 

Hệ đề kháng khỏe mạnh giúp ngăn ngừa viêm amidan tái phát

Ngoài ra, hãy đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh nạp vào cơ thể thực phẩm mang theo vi trùng gây bệnh bằng việc: Ăn chín, uống sôi, hạn chế đồ ăn sống và tái,… Rau củ quả nếu ăn trực tiếp cần rửa sạch, ngâm nước muối và ưu tiên các nguồn thực phẩm sạch, không có dư lượng chất bảo vệ thực vật.

3.4. Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đúng cách

Vệ sinh răng miệng sạch sẽ giúp hạn chế sự sinh sôi và gây bệnh của vi khuẩn vòm họng, vì thế đây cũng là biện pháp để ngăn ngừa viêm amidan tái phát. Cần vệ sinh răng miệng bằng cách đánh răng thường xuyên, súc miệng bằng nước muối và dung dịch sát khuẩn. 

3.5. Uống nhiều nước ấm

Uống nước ấm sẽ giúp làm dịu vùng cổ họng, đồng thời ngăn ngừa viêm amidan tái phát hiệu quả.

Bên cạnh đó, đừng quên tới khám kiểm tra sức khỏe răng miệng thường xuyên, phát hiện và điều trị viêm amidan khi có dấu hiệu bệnh.