1. Các phương pháp giúp chẩn đoán bệnh viêm cột sống dính khớp

Hầu hết bệnh nhân viêm cột sống dính khớp đến khám và điều trị muộn, gây ra những biến chứng không hồi phục do dấu hiệu bệnh ban đầu rất mờ nhạt.

Bệnh viêm cột sống dính khớp rất khó phát hiện sớm

Cần theo dõi sát sao triệu chứng để thông tin chi tiết đến bác sĩ, cung cấp thông tin chẩn đoán bên cạnh các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh khác.

1.1. Thăm hỏi triệu chứng lâm sàng của bệnh

Triệu chứng điển hình nhất của bệnh là đau, cứng khớp ở lưng dưới, hông và cảm giác đau nhất khi ngủ dậy hoặc sau thời gian ít vận động. 

Khi bệnh viêm cột sống dính khớp nặng hơn, đau cứng khớp xảy ra thường xuyên hơn, gây thức giấc giữa đêm hoặc gián đoạn sinh hoạt trong ngày. Triệu chứng đau sẽ ngày càng nặng hơn theo từng đợt bệnh khởi phát xen kẽ những khoảng thời gian ổn định không có hoặc triệu chứng nhẹ.

Triệu chứng điển hình nhất của bệnh là đau, cứng khớp ở lưng dưới, hông

Bệnh viêm cột sống dính khớp ảnh hưởng chủ yếu đến vùng thấp của cột sống, khớp vùng chậu, khớp vùng hông và vùng tai,...

Viêm có thể lan rộng ra nhiều bộ phận khác của cơ thể ngoài xương khớp, ví dụ như viêm sưng ở mắt gây đau, đỏ mắt nặng, nhìn mờ, nhạy cảm với ánh sáng,… Khi tiến triển, viêm cột sống dính khớp sẽ gây ra biến chứng hay các tổn thương không phục hồi như: gãy xương, loãng xương, viêm dính khớp háng, tật gù lưng hay tàn phế.

Vì thế, bác sĩ khuyên nếu người bệnh có biểu hiện đau nhức lưng bất thường trên 3 tháng, đau theo từng đợt với xu hướng đau tăng dần khi nghỉ ngơi thì rất có thể nguyên nhân do viêm cột sống dính khớp. Cần cung cấp đầy đủ thông tin triệu chứng và thực hiện các xét nghiệm,chẩn đoán chỉ định để xác định bệnh.

Cùng với đó, bác sĩ sẽ kiểm tra sơ bộ khả năng vận động của cột sống, nhất là tầm hoạt động theo các hướng khác nhau bằng các bài tập cơ bản. 

Bác sĩ sẽ khám kiểm tra tình trạng đau cứng cột sống lâm sàng

1.2. Chẩn đoán hình ảnh

Nếu kết quả khám lâm sàng nghi ngờ bệnh viêm cột sống dính khớp hoặc bệnh lý xương khớp khác, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện 1 số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra. Bệnh gây ra tổn thương khớp vùng chậu đặc trưng, vì thế người bệnh sẽ được kiểm tra tình trạng này đầu tiên.

Dấu hiệu viêm khớp cùng chậu trên ảnh chụp X-quang thường chỉ rõ ràng với trường hợp viêm cột sống dính khớp kéo dài nhiều năm, khó phát hiện được trường hợp mới khởi phát bệnh. Vì thế các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, rõ nét hơn thường được ưu tiên chỉ định hơn như:

• Chụp CT khớp cùng chậu và cột sống.

• Chụp MRI vùng khớp cùng chậu và cột sống.

• Siêu âm khớp cùng chậu.

Hiện nay, chụp MRI là phương pháp hình ảnh giúp phát hiện tổn thương khớp trong viêm cột sống dính khớp sớm nhất nên được đánh giá cao nhất.

1.3. Xét nghiệm điện di Protein

Giúp kiểm tra nồng độ Albumin và Globulin. 

Ngoài ra, một số xét nghiệm khác có thể thực hiện để phục vụ chẩn đoán như: xét nghiệm miễn dịch (xét nghiệm Waaler Rose, kháng thể kháng nhân, tế bào Hargraves).

Xét nghiệm máu cung cấp thông tin chẩn đoán viêm cột sống dính khớp

1.4. Xét nghiệm CRP

Mục tiêu của xét nghiệm này là tìm kiếm protein phản ứng C - Protein mà gan sẽ sản xuất khi cơ thể gặp tình trạng viêm. Vì thế bệnh nhân viêm cột sống dính khớp cũng sẽ có nồng độ CRP này cao, song không thể loại trừ nguyên nhân viêm tại vị trí khác hoặc tác nhân kích hoạt phản ứng viêm khác.

1.5. Xét nghiệm tốc độ máu lắng ESR

Ở cơ thể bị viêm, xét nghiệm chỉ số máu lắng cũng có kết quả ca hơn bình thường.

Đây không phải là hai xét nghiệm đặc hiệu trong chẩn đoán viêm cột sống dính khớp song kết quả bất thường kèm với triệu chứng đau lưng có thể gợi ý nguyên nhân bệnh, từ đó bác sĩ có thể chỉ định những xét nghiệm chuyên sâu hơn.

1.6. Xét nghiệm yếu tố di truyền HLA-B27

Bệnh viêm cột sống dính khớp được xác nhận có liên quan đến yếu tố di truyền, trong đó đến 85 - 95% bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với HLA-B27. Vì thế nếu nghi ngờ mắc bệnh, xét nghiệm này sẽ có thể được chỉ định.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân làm xét nghiệm dịch khớp cùng một số xét nghiệm khác.

2. Làm gì nếu được chẩn đoán mắc viêm cột sống dính khớp?

Mặc dù viêm cột sống dính khớp hiện chưa thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu điều trị sớm và tích cực. Những biến chứng và triệu chứng được ngăn chặn thì bệnh nhân vẫn có cuộc sống sinh hoạt bình thường.

Bệnh nhân vẫn có cuộc sống bình thường nếu tuân thủ điều trị tốt

Một số lưu ý trong điều trị duy trì và theo dõi bệnh viêm cột sống dính khớp là:

• Sử dụng thuốc điều trị theo đúng phác đồ của bác sĩ để kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa bệnh tiến triển và hạn chế tác dụng phụ.

• Không tự ý mua thuốc theo toa cũ để điều trị khi dùng hết thuốc, cần thăm khám kiểm tra lại tình trạng viêm cột sống dính khớp để dùng thuốc với liều lượng phù hợp hơn.

• Thông báo cho bác sĩ khi gặp tác dụng phụ của thuốc.

Chẩn đoán bệnh viêm cột sống dính khớp cần dựa trên nhiều thông tin từ triệu chứng, thăm khám lâm sàng, xét nghiệm lẫn chẩn đoán hình ảnh. Khi được chẩn đoán bệnh, người bệnh không nên quá lo lắng mà hãy tin tưởng, nghe theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để duy trì sự linh hoạt vận động của khớp.

Nếu cần tư vấn thêm về viêm cột sống dính khớp cũng như các vấn đề sức khỏe khác, đừng ngần ngại liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí từ các chuyên gia trong ngành.