1. Bạn biết gì về virus JEV?

JEV (viết tắt của  Japanese encephalitis virus) là một loại virus được tìm thấy vào năm 1870 tại Nhật Bản. Đây là tác nhân chính gây ra bệnh viêm não virus xuất hiện đầu tiên ở Nhật Bản và sau đó lan ra toàn thế giới. 

Virus viêm não Nhật Bản thuộc nhóm Flavivirus, sức đề kháng khá giống virus dengue dễ bị tiêu diệt bởi bởi xà phòng, ether và tia cực tím. 

Hình 1: Virus viêm não Nhật Bản JEV

Virus viêm não Nhật Bản được tìm thấy trong các loài động vật hoang dã và một số gia súc như lợn, bò, chó, ngựa,… Tác nhân truyền bệnh được xác định đó là loài muỗi Culex và Aedes. Muỗi sau khi hút máu động vật bị nhiễm virus sẽ lây cho con người thông qua các vết đốt.

Virus gây bệnh viêm não Nhật Bản lây truyền theo đường máu, diễn biến nhanh và có tỷ lệ tử vong rất cao nếu không được điều trị kịp thời. Trẻ em dưới 15 tuổi là đối tượng được xác định có nguy cơ nhiễm bệnh nhiều hơn. Bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể tử vong.

2. Virus JEV gây viêm não Nhật Bản có triệu chứng như thế nào?

Virus sau khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra các tổn thương ở não và hệ thần kinh trung ương. Một số biểu hiện lâm sàng đặc biệt của bệnh viêm não Nhật Bản như:

- Triệu chứng đầu tiên của bệnh đó là sốt cao đột ngột 39 - 40 độ.

- Các cơn đau đầu xảy ra thường xuyên, nôn và buồn nôn, cùng với đó là các dấu hiệu co giật, lú lẫn, cơ co cứng.

- Bệnh nhân có các dấu hiệu rối loạn thần kinh, não bị tổn thương dẫn đến sự mất ý thức, không tự chủ được. Khuôn mặt co cứng, cơ thể bị co giật thường xuyên, liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ và vận động. Đôi lúc rơi vào trạng thái ngủ li bì, hôn mê.

- Thân nhiệt của cơ thể thay đổi đột ngột, nhip tim nhanh, vã mồ hôi, tăng tiết đờm dãi, khó thở, thậm chí ngừng thở đột ngột.

Ở trẻ nhỏ, các biểu hiện có thể không rõ ràng, trẻ thường quấy khóc, khóc nhiều khi thay đổi tư thế bế, nôn nhiều, người gồng co cứng. Cha mẹ cần phải đặc biệt chú ý những dấu hiệu trên bởi nếu không phát hiện sớm thì bệnh sẽ vô cùng nguy hiểm và đe dọa tính mạng trẻ.

Hình 2: Trẻ thường có biểu hiện sốt cao và li bì.

3. Làm cách nào để phát hiện bệnh viêm não Nhật Bản do virus JEV?

Hiện nay để phát hiện chính xác bệnh viêm não Nhật Bản có thể thực hiện các xét nghiệm như sau:

- Xét nghiệm phân lập virus JEV từ các bệnh phẩm máu, dịch não tủy. Lưu ý để tăng khả năng phát hiện và đảm bảo độ chính xác của kết quả, nên lấy bệnh phẩm sớm trong khoảng 4 ngày đầu của cơn sốt.

- Kỹ thuật ELISA nhằm phát hiện kháng thể IgG và IgM của virus. Bệnh phẩm để thực hiện xét nghiệm này cũng là máu hoặc dịch não tủy. Ngay sau khi nhiễm virus, kháng thể IgM sẽ xuất hiện trước tiên và có thể tồn tại trong 60 ngày. Kháng thể miễn dịch IgG xuất hiện muộn hơn và có vai trò bảo vệ cơ thể. 

Hình 2: Xét nghiệm ELISA phát hiện kháng thể của virus.

- Xét nghiệm dịch não tủy: khi nghi ngờ bệnh nhân bị viêm não Nhật Bản, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện chọc hút dịch não tủy để tiến hành phân tích. Quan sát bằng mắt thường thấy dịch trong, đo áp lực có thể tăng nhẹ. Xét nghiệm đếm tế bào dịch thấy số lượng bình thường hoặc tăng nhẹ, chủ yếu là các tế bào bạch cầu đơn nhân. Xét nghiệm sinh hóa dịch protein có thể tăng nhẹ.

- Ngoài ra, bác sĩ sẽ kết hợp thêm một số các xét nghiệm hỗ trợ khác như tổng phân tích tế bào máu, máu lắng, xét nghiệm chức năng gan, thận, xét nghiệm virus Dengue,  kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ sọ não,…

4. Làm sao để phòng bệnh viêm não Nhật Bản do virus JEV?

Hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho viêm não Nhật Bản, chủ yếu là điều trị triệu chứng, chống phù nề não và chống bội nhiễm. Chính vì vậy tiêm vắc xin ngăn ngừa virus JEV được coi là phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Các bậc phụ huynh cần phải chủ động cho trẻ tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản theo đúng lịch quy định của Bộ Y tế. 

Trẻ nhỏ đủ 12 tháng tuổi trở nên bắt đầu được tiêm mũi thứ nhất, sau đó khoảng 1 - 2 tuần tiêm mũi thứ hai, sau 1 năm tiêm mũi thứ ba. Thời gian sau đó nên định kỳ cứ ba năm một lần tiêm nhắc lại cho đến năm 15 tuổi. 

Hình 4: Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.

Ngoài ra cha mẹ cũng cần phải chú ý thực hiện một số việc phòng bệnh sau:

- Thường xuyên lau dọn, vệ sinh sạch sẽ nhà cửa, đồ dùng, phòng ngủ, đặc biệt là những nơi trẻ thường hay vui chơi như sàn nhà, bàn ghế, các đồ chơi, tránh để trẻ nghịch đồ sau đó sờ lên miệng,...

- Khi đi ngủ cần phải cho trẻ ngủ trong màn buông để tránh bị muỗi đốt.

- Chủ động tiêu diệt muỗi bằng cách phun thuốc, xịt hóa chất.

- Cần thiết kế các khu chuồng trại chăn nuôi gia súc ở xa nhà, loại bỏ các ổ nước tồn đọng, thường xuyên phun thuốc khử trùng, tiêu diệt muỗi, bọ gậy,…

Ở Việt Nam, thời tiết nồm ẩm và mưa kéo dài là điều kiện thuận lợi cho muỗi lây truyền virus viêm não Nhật Bản JEV. Do đó mọi người cần phải đặc biệt chú ý các công tác phòng bệnh và giữ gìn vệ sinh thân thể, môi trường sống. Tuân thủ đúng quy định về tiêm chủng phòng ngừa viêm não Nhật Bản cho trẻ nhỏ.

Ngoài ra, nếu trẻ hoặc bất cứ ai trong gia đình có dấu hiệu nghi ngờ bị viêm não Nhật Bản thì bạn cần phải ngay lập tức đưa tới cơ sở y tế gần nhất để khám xét nghiệm và có biện pháp can thiệp kịp thời. Một trong những địa chỉ y tế chất lượng gợi ý cho bạn đọc đó chính là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

Trong suốt hơn 24 năm qua, MEDLATEC đã luôn đồng hành cùng khách hàng trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bệnh viện luôn chú trọng đầu tư vào trang thiết bị hiện đại, tiên tiến được nhập khẩu từ các nền y học phát triển bậc nhất như Thụy Sỹ, Mỹ, Đức, Nhật Bản. 

Cùng với đó là một đội ngũ các nhân viên, y bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn, nhiệt huyết và luôn tận tâm với người bệnh. Chắc chắn sẽ mang lại sự hài lòng và tin tưởng cho khách hàng.

Bên cạnh đó, để hỗ trợ cộng đồng trong công tác phòng bệnh, MEDLATEC đã và đang triển khai rất nhiều các gói tiêm phòng vắc xin, trong đó có tiêm vắc xin phòng virus viêm não Nhật Bản JEV. Các bậc phụ huynh có thể đưa trẻ tới viện để được các bác sĩ chuyên gia tư vấn và thực hiện tiêm chủng bảo vệ cho bé yêu.

Phòng bệnh luôn là là phương pháp hiệu quả nhất, chính vì vậy đừng ngần ngại và hãy đến với MEDLATEC để được khám xét nghiệm và hỗ trợ kịp thời.