1. Dưỡng chấp là gì?

Dưỡng chấp là một chất dịch, bình thường chỉ tìm thấy chất này trong hệ bạch huyết của cơ thể. Chất dịch này thực chất là các chất dinh dưỡng được hấp thu vào ruột qua các thức ăn cung cấp cho cơ thể hàng ngày, chứa thành phần chủ yếu là các chất béo: cholesterol, triglyceride, chất đạm là protein và fibrinogen.

Hiện tượng đái ra dưỡng chấp là khi phát hiện thấy các thành phần bất thường này có trong nước tiểu. Chất này có trong nước tiểu là do đã có lỗ rò ở đường bạch huyết vào đường tiết niệu, thường thấy ở vùng đài bể thận. 

Hình 1: Đái ra dưỡng chấp là hiện tượng nước tiểu có màu đục như nước vo gạo

2. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đái ra dưỡng chấp

Nguyên nhân hay gặp nhất là bệnh do giun chỉ.

- Giun chỉ là loại ký sinh trùng gây bệnh cho người, nó lây truyền bệnh từ người này sang người khác thông qua đường muỗi đốt. Khi muỗi hút máu người đồng thời nó truyền theo ấu trùng vào máu, ấu trùng giun di chuyển tới hệ bạch huyết và phát triển thành giun trưởng thành. 

Giun trưởng thành làm thủng các mạch bạch huyết, chui qua đó đến các mạch máu nội tạng. Như vậy muỗi chính là vật chủ trung gian truyền bệnh, loài muỗi thường gặp nhất là Culex, Aedes,...

- Cơ chế gây bệnh của giun chỉ khi ở trong cơ thể người là: khi ấu trùng và giun sống trong cơ thể người, vì một lý do nào đó mà chúng chết và sẽ làm tắc nghẽn hệ bạch mạch, hệ thống bạch huyết bị phá hủy. 

Mạch bạch huyết dưới chỗ tắc bị giãn ra cùng với độc tố do giun tiết ra làm mạch bạch huyết bị viêm. Khi đó áp lực nơi bạch mạch bị tắc tăng lên, các ống mạch dẫn bị rạn nứt tạo các lỗ rò vào bể thận gây ra hiện tượng bệnh lý này.

Hình 2: Muỗi là vật chủ trung gian lây truyền giun chỉ sang người

Ngoài ra có thể gặp một số nguyên nhân khác như bị chấn thương, do viêm,… là tổn thương hệ bạch mạch.

3. Triệu chứng của bệnh là gì?

Biểu hiện của bênh thường không rõ ràng, một số trường hợp người bệnh thấy sốt nhẹ. Có hiện tượng viêm ở hệ bạch huyết: vị trí viêm sưng đỏ, thấy đau dọc theo mạch bạch huyết, hay xuất hiện ở chi dưới. Thường người bệnh không hay để ý đến những dấu hiệu này cho đến khi thấy hiện tượng nước tiểu đục như nước vo gạo.

- Hiện tượng đái ra dưỡng chấp: nước tiểu đục như nước vo gạo, để lâu không lắng. Sau khi ăn các thực phẩm như trứng, thịt,… nước tiểu có thể đục như sữa.

+ Khi ấu trùng giun chỉ cư trú trong hệ bạch huyết làm cho mạch bị tắc, thường gặp mạch ở chi dưới gây nên hiện tượng phù chân voi: da bệnh nhân trở nên dày và cứng, phù từ dưới lên, phù cả bàn chân. Phù một bên chân hoặc một bên tay.

Hình 3: Hiện tượng phù chân voi ở những bệnh nhân mắc giun chỉ

+ Ấu trùng giun cư trú ở bạch mạch thận làm tắc các mạch quanh thận, bạch mạch thận bị rò vào bể thận xuất hiện hiện tượng đái ra dưỡng chấp. Trường hợp trong nước tiểu có quá nhiều chất này thì nước tiểu có thể đông lại như thạch. Có thể kèm đái máu: nước tiểu có màu đỏ hồng, để lâu thấy hồng cầu lắng xuống đáy ống nghiệm, nước tiểu không đông.

- Bệnh nhân có thể thấy sụt cân, không có hiện tượng đái rắt, đái buốt, nhiễm khuẩn tiết niệu mà vẫn sinh hoạt bình thường.

- Khi thấy có các triệu chứng như trên, bạn nên đến các cơ sở y tế để khám và thực hiện thêm các xét nghiệm khác để tìm ra căn nguyên của bệnh. Một số kỹ thuật nên kết hợp thêm để chẩn đoán bệnh là:

+ Xét nghiệm máu tìm ấu trùng giun chỉ: đây là phương pháp chẩn đoán xác định được áp dụng phổ biến nhất hiện nay để tìm ấu trùng giun. Lấy máu ngoại vi của bệnh nhân, thực hiện các kỹ thuật xét nghiệm và soi trên kính hiển vi để tìm hình ảnh ấu trùng giun. Có 2 loài giun chỉ gặp ở Việt Nam gây bệnh cho người đó là: Wuchereria bancrofti và Brugia malayi.

Hình 4: Hình ảnh giun chỉ khi thực hiện xét nghiệm máu

+ Xét nghiệm nước tiểu: đánh giá bản chất của nước tiểu, có thể xét nghiệm tìm ấu trùng giun trong nước tiểu của bệnh nhân. Kết quả xét nghiệm nước tiểu có thể thấy nhiều lipid, protein và fibrinogen.

+ Chụp X - quang để đánh giá tình trạng giãn các mạch máu quanh thận.

4. Đái ra dưỡng chấp có nguy hiểm không?

Căn bệnh này không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng bệnh nhân. Tuy nhiên, khi hiện tượng này kéo dài sẽ làm làm người bệnh gầy yếu, suy kiệt do mất chất dinh dưỡng nhiều. Nếu như không kịp thời khám, chữa bệnh và bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cho cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng xơ gan, suy kiệt.

5. Một số biện pháp phòng ngừa bệnh giun chỉ

Để phòng ngừa bệnh giun chỉ cần tuân thủ một số biện pháp phòng chống như sau:

- Giữ vệ sinh môi trường sạch sẽ: phát quang bụi rậm, cây cối; khơi thông cống rãnh không để hiện tượng ao tù nước đọng để tránh muỗi sinh sôi và phát triển.

- Tiêu diệt muỗi bằng cách dùng các hóa chất tiêu diệt muỗi, diệt bọ gậy.

- Nằm màn khi đi ngủ để tránh muỗi đốt và dùng các thuốc bôi chống muỗi.

- Chính quyền địa phương nên có các hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức người dân trong việc phòng chống bệnh do giun chỉ.

- Khi có các triệu chứng do bệnh giun chỉ cần đến các cơ sở y tế để khám chữa kịp thời tránh kéo dài thời gian làm bệnh trở nặng và để hạn chế nguy cơ lây lan bệnh cho những người xung quanh.

Hiện nay việc thực hiện các xét nghiệm để tìm giun chỉ được thực hiện ở nhiều cơ sở y tế trong đó có Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Bên cạnh việc thực hiện các xét nghiệm khi tới đây khám bệnh bạn sẽ được các bác sĩ đầu ngành trực tiếp thăm khám, tư vấn về tình hình sức khỏe hiện tại và các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả.

Hình 5: Đăng ký khám chữa bệnh tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn, điều trị bệnh hiệu quả nhất

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với hơn 24 năm hình thành và phát triển, hiện nay Bệnh viện đã và đang triển khai hơn 500 loại xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu, hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại tiên tiến; dịch vụ khám chữa bệnh đa dạng chi phí khám chữa bệnh hợp lý phù hợp với mọi đối tượng khách hàng. 

Để biết thêm các thông tin và dịch vụ khám chữa bệnh của Bệnh viện khách hàng vui lòng gọi đến số 1900565656 để được hướng dẫn, tư vấn chi tiết hơn.