Hình ảnh chụp MRI phát hiện khối lớn vùng hàm mặt trái

Những ngày đầu tháng 8, bệnh viện đa khoa Medlatec cơ sở 1 tại 42 Nghĩa Dũng- Ba Đình- Hà Nội có tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nam L.Đ.H 31 tuổi có địa chỉ tại Nghệ An mắc bệnh lý rất hiếm gặp tại dây thần kinh sọ số V (dây thần kinh sinh ba).

Khi đi thăm khám, bệnh nhân sưng đau vùng mặt trái, đau nhói khi nhai, nói khó, các cơn đau xuất hiện chớp nhoáng và tăng lên khi người bệnh nói hoặc vận động các cơ vùng hàm mặt.

Hình ảnh chụp MRI sau đó vô cùng bất ngờ khi phát hiện vùng sát xương hàm trên bên trái có khối tín hiệu dạng tổ chức và dịch hóa, ranh giới rõ, kích thước khá lớn 116x57x56 mm, sau tiêm ngấm thuốc mạnh. Khối này có xu hướng phát triển một phần vào nền sọ gây chèn ép thùy thái dương bên trái, đẩy lệch thành bên miệng họng sang phải, đồng thời chèn ép nhiều vào động mạch cảnh trong bên trái đoạn xoang hang, hiện tại chưa thấy xâm lấn màng não, nhu mô não và cơ hàm mặt.

Bệnh nhân tiếp tục được chụp cắt lớp vi tính động mạch cảnh, hình ảnh cho thấy khối u ăn mòn các xương lân cận nhưng không xâm lấn, khối này được cấp máu chủ yếu bởi nhánh động mạch hàm của động mạch cảnh ngoài. Sau khi tham khảo ý kiến của các chuyên gia tại trung tâm chẩn đoán hình ảnh Medlatec, các bác sĩ kết luận đây là khối u dây thần kinh V nhánh V2, một bệnh lý rất hiếm gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới.

Hình ảnh CT động mạch cảnh của người bệnh

Tổng quan về u dây thần kinh số 5

Dây thần kinh sọ số 5 hay còn gọi là dây thần kinh sinh ba (tam thoa) là một trong những dây thần kinh quan trọng nhất ở vùng mặt, đây cũng là dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể, chia thành 3 nhánh: hàm trên (V2), hàm dưới (V3) và nhánh mắt (V1). Chức năng chính của dây thần kinh sinh ba là chi phối cảm giác ở mặt, mắt, thái dương và vận động của cơ nhai.

U dây thần kinh sọ số 5 cực kỳ hiếm, chỉ chiếm 0,2% các khối u nội sọ, đa số các khối u dây thần kinh đều có tính chất lành tính, không phải ung thư nhưng lại gây đau đớn, tổn thương thần kinh và mất chức năng ở vùng bị ảnh hưởng. Để điều trị u dây thần kinh sọ số V có 3 cách:

• Theo dõi đối với các khối u kích thước nhỏ chưa gây các triệu chứng lâm sàng đặc biệt, bệnh có tính chất lành tính và khối u có xu hướng phát triển rất chậm.
• Phẫu thuật cắt bỏ khối u: do khối u nằm ở vị trí rất nhiều mạch máu lớn và dây thần kinh quan trọng nên việc phẫu thuật cắt bỏ rất phức tạp, cần được xem xét kỹ lưỡng và đòi hỏi trang thiết bị hiện đại.
• Xạ phẫu: bệnh nhân sẽ được chiếu tia xạ để làm giảm kích thước của khối u.

Các nhánh của dây thần kinh sọ số V

Triệu chứng khi mắc u dây thần kinh sọ số 5

• Dấu hiệu điển hình là các cơn đau vùng hàm mặt xuất hiện một cách đột ngột và đau nhói giống như bị điện giật hoặc dao đâm kéo dài từ vài giây đến vài phút nhưng tái đi tái lại nhiều lần gây cảm giác rất khó chịu. Đặc điểm rõ nhất là đau lệch một bên mặt khu trú phân bố theo vùng của dây V, các cơn đau có thể phát sinh khi người bệnh rửa mặt, nói chuyện, nhai, ấn vào mặt,... Theo thời gian, các cơn đau sẽ tăng dần lên và nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời.
• Một vài dấu hiệu khác có thể gặp: đau điểm dưới hốc mắt khi ấn vào.

Vai trò của chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ trong chẩn đoán u dây thần kinh sọ số 5

Chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI) là các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn hiện đại nhất hiện nay, đem lại rất nhiều giá trị chẩn đoán chuyên sâu dành cho các bác sĩ. Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ đều có độ tương phản mô mềm rất tốt, giúp bác sĩ có thể tầm soát, đánh giá chi tiết về hình thái, kích thước, mức độ chèn ép nhu mô não, mạch máu của khối u dây thần kinh sọ số V.

Thông thường, các kỹ thuật này sẽ kết hợp với tiêm thuốc cản quang đường tĩnh mạch để làm tăng tương phản của khối u, giúp xác định rõ hơn về ranh giới và chẩn đoán phân biệt với các loại u khác của sọ não. Hơn thế, chụp cộng hưởng từ là phương pháp sử dụng từ trường để tạo tín hiệu ảnh nên không gây độc hại đối với người bệnh, vì thế rất thích hợp trong tầm soát các tổn thương của nhu mô não cũng như nhiều cơ quan khác, đặc biệt là đối với đối tượng trẻ em, phụ nữ có thai.

Chụp MRI sọ não là phương pháp chẩn đoán rất hữu ích

Tại hệ thống MEDLATEC đã trang bị đầy đủ hệ thống máy chụp MSCT đa dãy tiên tiến và máy chụp cộng hưởng từ 1.5Tesla hiện đại của Mỹ, giúp ích rất nhiều trong tầm soát và chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau.