1. Đặc điểm của cây sen và lá sen

Sen (Nelumbonaceae) là thực vật sống dưới nước. Lá sen màu xanh lục, mặt trên xanh sẫm còn phần tiếp xúc với nước màu xanh nhạt, đường kính 30 - 60cm, vị hơi đắng, thơm nhẹ. Hầu hết các bộ phận của cây sen đều có thể dùng như một loại dược liệu tự nhiên trong nhiều bài thuốc.

Lá sen chứa nhiều thành phần tốt cho sức khỏe

Lá sen chứa nhiều chất chống oxy hóa như: Flavonoid, Quercetin, Tannin,… cùng các loại khoáng chất. Đây chính là thành phần có tác dụng tốt với việc ngăn ngừa oxy hóa, ung thư, bệnh tim mạch, hạ mỡ máu,... 

Cụ thể thành phần trong lá sen như sau: 70kcal năng lượng, 2g Lipid, 28.5g Natri, 30mg Kali, 4.3g Protein, 105% vitamin A, 18.8% vitamin C, 22.3% canxi, 16.5% sắt.

Dược liệu lá sen chỉ thu hái vào mùa hè và thu vì khoảng thời gian còn lại cây sen thường bị khô và chết. Y học cổ truyền cho rằng thời điểm dược liệu được thu hái tốt nhất là khi cây sen bắt đầu nở hoa. Việc sơ chế lá sen rất đơn giản, chỉ cần cắt lá, bỏ cuống rồi rửa hoặc lau sạch, thái nhỏ rồi phơi khô là được.

2. Công dụng dược lý của lá sen trong việc điều trị bệnh

2.1. Chữa mất nước

Ai trong chúng ta cũng có nguy cơ thiếu nước, nhất là người ốm sốt và bị tiêu chảy. Tình trạng này có thể khắc phục bằng cách lấy lá sen non rửa sạch, để ráo nước rồi xay nhuyễn, chắt lấy nước chia thành nhiều lần để uống trong ngày.

Những công dụng của lá sen với sức khỏe con người

2.2. Tống đẩy sản dịch

Sau sinh sản phụ sẽ ra nhiều dịch nhầy gây cảm giác rất khó chịu. Uống nước lá sen có thể khắc phục tình trạng này. Cách làm như sau: sao thơm 20 - 30g lá sen rồi tán nhỏ và sắc cùng 200ml đến khi còn lại 50ml thì lấy nước uống.

2.3. Cải thiện vóc dáng

Lá sen có thể giảm thiểu hiện tượng tích mỡ thừa bên trong cơ thể nên giúp giảm cân và giữ dáng rất tốt. Để đạt được mục đích này chỉ cần lấy 60g lá sen khô, quả sơn trà tươi, vỏ quýt và hạt ý dĩ nghiền lẫn với nhau rồi uống như uống trà.

2.4. Làm đẹp da

Lá sen còn được dùng để rửa mặt vì có chứa hoạt chất oxy hóa tự nhiên giúp: loại bỏ tạp chất, bã nhờn, bụi bẩn, tế bào chết và tiêu diệt vi khuẩn bám trên da. Không những thế, cách làm này còn điều tiết khí huyết, tăng lưu thông máu để da có vẻ đẹp mịn màng hơn.

2.5. Chữa rối loạn mỡ máu

Lá sen kích thích đào thải độc tố bên trong cơ thể nên sẽ loại bỏ mỡ thừa ở máu. Cách dùng lá sen chữa rối loạn mỡ máu rất đơn giản:

- Cách thứ nhất: lấy 660g lá sen khô, 10g sơn tra sống, 60g lá trà, sinh hoa diệp, sinh ý mễ và vỏ quất trộn đều, xay thành bột mịn, mỗi lần pha 3 - 4g với nước đun sôi để nguội và uống.

- Cách thứ hai: dùng 3g lá sen và 6g quyết tử minh đem sấy khô, xay thành bột mịn rồi cho vào bình có 300ml nước để uống cả ngày.

2.6. Chữa mất ngủ

Không ít người biết đến công dụng chữa mất ngủ của tâm sen nhưng lại ít ai biết lá sen cũng làm được điều đó. Cách làm đơn giản nhất là lấy 30g lá sen đem rửa sạch, để ráo nước sau đó thái nhỏ, phơi khô rồi sắc với nước để uống.

Lá sen khô có thể gói kín, dùng quanh năm

2.7. Chữa váng đầu 

Trường hợp hay bị ù tai, chóng mặt, hoa mắt có thể lấy 10g lá sen, 10g đỗ trọng và hạnh nhân đem sao lên cho vàng ròi giã nát và sắc lấy nước uống hàng ngày sẽ thấy các triệu chứng này được cải thiện nhanh chóng.

2.8. Chữa sốt xuất huyết

Người bị sốt xuất huyết thời kỳ toàn phát với các triệu chứng: ra mồ hôi, sốt cao, khát nước, nổi ban, ho,… có thể dùng lá sen để điều trị bằng cách: lấy ngó sen, lá sen, cây nhọ nồi, mã đề, rau má, rau sam, cây dành dành với một lượng vừa đủ đem sắc lấy nước uống từng ngày.

2.9. Cầm máu

Hoạt chất Alcaloid trong lá sen có tác dụng cầm máu rất tốt. Muốn đạt được mục đích này bạn hãy dùng 12g rau má và 40g lá sen đem sao vàng rồi thái nhỏ và sắc cùng 400ml nước cho tới khi còn lại 100ml thì chắt phần nước chia thành 2 lần uống/ngày.

Người bị ho ra máu ở giai đoạn đầu cũng có thể dùng lá sen để ức chế bệnh bằng cách sắc lá sen với ngó sen, trắc bá, sinh địa và ngải cứu sau đó thái nhỏ, phơi khô để sắc uống.

3. Cách sử dụng lá sen

Ngoài những công dụng chính trên đây thì lá sen còn có thể trị mụn nhọt, đau mắt, xuất huyết não và các biến chứng do cao huyết áp gây ra. Những lợi ích sức khỏe của lá sen đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu và chứng minh. Tuy nhiên, dù áp dụng bài thuốc nào từ dược liệu này, muốn đạt được hiệu quả cũng cần thực hiện đúng cách:

- Chỉ dùng lá sen sắc làm thuốc hoặc làm trà chứ không dùng lá sen quỳ vì hiệu quả của nó không bằng.

- Tuy uống lá sen mang lại cảm giác thư thái, sảng khoái, mát mẻ, nâng cao chất lượng giấc ngủ nhưng người có thân hàn nên lưu ý rằng việc dùng dược liệu này có thể làm suy giảm ham muốn tình dục, trí nhớ, gây ra cảm giác mệt mỏi,...

- Phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt không nên uống bất cứ thành phẩm nào từ lá sen vì nó không tốt cho sức khỏe.

- Tốt nhất nên uống lá sen sau khi ăn 30 phút, không uống khi đói để tránh tác động tiêu cực tới hệ tiêu hóa.

Ở nước ta, sen được trồng rất phổ biến nên việc tìm kiếm lá sen và sản phẩm làm từ dược liệu này không hề khó khăn. Tuy nhiên, nếu đã biết đến công dụng của lá sen và muốn tìm mua, bạn nên thận trọng, tìm hiểu kỹ nguồn hàng để tránh mua phải sản phẩm có chất lượng kém.