1. HIV là bệnh gì?

HIV bệnh do virus cùng tên gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người. Loại virus này làm tổn thương hệ thống miễn dịch và khiến cơ thể không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh nên gây ra tử vong. Giai đoạn cuối của HIV là AIDS được thể hiện bởi các bệnh nhiễm trùng cơ hội, bệnh liên quan đến rối loạn miễn dịch và ung thư. Tùy vào hành vi và đáp ứng miễn dịch của từng người mà thời gian HIV chuyển thành AIDS là khác nhau, thường khoảng 5 năm.

Virus HIV

Virus HIV có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau:

- Có thực hiện quan hệ tình dục với người đã bị nhiễm HIV.

- Dùng chung kim tiêm hoặc ống tiêm có nhiễm virus và máu của người nhiễm bệnh.

- Lây từ người mẹ bị HIV/AIDS sang con trong quá trình mang thai, qua sữa mẹ hoặc khi sinh nở.

2. Nhận biết triệu chứng HIV

2.1. Triệu chứng chung của người bị HIV

Triệu chứng HIV tương đối giống cúm, nhiều trường hợp không có bất kỳ biểu hiện gì nên thậm chí đã mang virus trong người đến 10 năm nhiều người vẫn không biết rằng mình đang mắc bệnh. Tuy nhiên, phần đông người bị HIV sẽ có các triệu chứng sau:

- Mệt mỏi

Cơ thể người bệnh bỗng nhiên trở nên mệt mỏi hơn rất nhiều do hệ thống miễn dịch của họ đã suy yếu. Điều này cũng khiến cho họ trở nên mất tập trung và tương đối phờ phạc.

- Giảm cân

Đây là triệu chứng cho thấy bệnh đã tiến triển nặng hơn, thường là do tiêu chảy kéo dài. Có những trường hợp người bệnh ăn càng ngày càng nhiều nhưng cân nặng vẫn giảm nhanh chóng do hệ miễn dịch đang yếu đi một cách rõ rệt.

- Sốt kéo dài

Người bệnh thường sốt khoảng 39 độ C trong thời gian dài đi kèm theo các triệu chứng khác như: đau cổ họng, sưng hạch bạch huyết, mệt mỏi,... do virus đi nhanh vào máu, nhân lên về số lượng khiến hệ miễn dịch sinh ra các phản ứng viêm.

- Phát ban trên da

Hiện tượng này có thể xảy ra sớm hoặc muộn trong quá trình nhiễm bệnh.

Phát ban ngứa trên da là một trong những triệu chứng HIV dễ gặp

- Ra mồ hôi vào ban đêm

Có khoảng một nửa số người mắc HIV xảy ra tình trạng đổ mồ hôi vào ban đêm trong giai đoạn đầu của bệnh.

- Đau đầu, đau họng

Khoảng 1 - 2 tháng sau khi virus tấn công cơ thể, người bệnh sẽ có cảm giác bị đau đầu, đau họng. Người ta gọi đây là giai đoạn cửa sổ - ARS.

- Tiêu chảy kéo dài

Ở giai đoạn đầu của bệnh số đông bệnh nhân thường cảm thấy buồn nôn, nôn, tiêu chảy kéo dài và không đáp ứng với điều trị thông thường.

2.2. Triệu chứng HIV phân theo giai đoạn

Tùy theo từng giai đoạn tiến triển của bệnh mà triệu chứng HIV cũng sẽ có sự khác nhau:

- Giai đoạn cấp tính

Đây là giai đoạn đầu của bệnh với các triệu chứng điển hình như: sốt nhẹ 37.5 - 38.5 độ C trong khoảng 1 tháng, đau đầu, cơ thể suy nhược, sưng hạch, buồn ngủ, mệt mỏi, đau cơ khớp, buồn nôn... Do thời điểm này virus di chuyển vào trong máu và bắt đầu nhân lên về số lượng nên nhiều người cũng xảy ra tình trạng sưng, viêm.

- Giai đoạn không triệu chứng

Số đông người bị nhiễm HIV không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào. Tuy ở giai đoạn này chỉ có một số lượng không đáng kể bạch cầu chỉ bị tiêu diệt nhưng thực chất virus vẫn đang nhân lên. Vì thế, nhìn bên ngoài từ người bệnh cho đến những người xung quanh đều không biết được bệnh nhân mắc HIV. Mặc dù không có triệu chứng của bệnh nhưng virus HIV vẫn có khả năng lây truyền sang người khác.

- Giai đoạn triệu chứng nhẹ

Các triệu chứng nhẹ của HIV có thể diễn ra như: phát ban ngứa trên da, loét miệng, giảm cân nhẹ, thường xuyên tái phát nhiễm khuẩn đường hô hấp trên, nhiễm herpes zoster,... Đây là các triệu chứng của giai đoạn tiền AIDS.

Nhiễm nấm (nhất là nấm miệng) cho thấy bệnh HIV đang chuyển sang giai đoạn AIDS

- Giai đoạn nặng (AIDS)

Đây là giai đoạn cuối của người bị nhiễm HIV với các triệu chứng lâm sàng là rối loạn liên quan đến suy yếu hệ miễn dịch. Lúc này, kèm theo các cơn sốt, người bệnh sẽ nổi hạch toàn thân, bị tiêu chảy kéo dài hơn một tháng, cân nặng giảm mạnh,...

Do hệ miễn dịch đã bị tàn phá gần hết nên người bệnh đã mất đi hàng rào bảo vệ cơ thể, dễ dàng bị tấn công bởi bất kỳ loại vi khuẩn hay virus nào khác, tình trạng nhiễm trùng xảy ra và tử vong là khó tránh khỏi. Cũng trong thời gian này, các bệnh lý xương khớp, viêm loét trở nên hoại tử nhanh chóng, u phổi ngày càng phát triển,...

3. Những điều cần lưu ý

Các triệu chứng HIV nếu không được phát hiện sớm để có biện pháp điều trị kiểm soát thì bệnh sẽ nhanh chóng chuyển sang giai đoạn nguy hiểm và gây ra bệnh AIDS khiến cơ thể không còn khả năng chống lại tất cả các tác nhân gây hại nữa. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nguy cơ mắc ung thư hay mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý thông thường tăng lên.

Vì bệnh thường không có triệu chứng đặc biệt trong giai đoạn đầu nên tốt nhất, khi có sự tiếp xúc hay có quan hệ tình dục ngoài luồng nghi ngờ với người nhiễm bệnh, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm chẩn đoán sự hiện diện của virus này.

Phát hiện và điều trị HIV từ sớm được xem là giải pháp giảm nguy cơ lây nhiễm, kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Do HIV có khả năng lây nhiễm nhanh chóng và là căn bệnh nguy hiểm nên mỗi người bệnh hãy chủ động giảm nguy cơ lây truyền cho cộng đồng bằng cách:

- Nói rõ tình trạng bệnh của mình với người có ý định quan hệ tình dục với bạn.

- Dù quan hệ tình dục dưới bất kỳ hình thức nào cũng nhớ sử dụng bao cao su.

- Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, kim tiêm hoặc ống tiêm với người khác.

Qua những chia sẻ về triệu chứng HIV và những điều cần lưu ý trên đây, chúng tôi hy vọng sẽ giúp bạn đọc nhận diện sớm và có biện pháp phòng ngừa lây nhiễm bệnh một cách tích cực.

Nếu cần tìm hiểu thêm hay có vấn đề khó nói về bệnh lý này, đừng ngần ngại, bạn chỉ cần nhấc máy liên hệ đến hotline 1900 56 56 56, chuyên viên y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn lòng tư vấn, giải đáp, giúp bạn có được những lời khuyên hữu ích.