1. Nguyên nhân gây bệnh thận mạn tính

Bệnh thận mạn tính có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Trong đó, hai nguyên nhân chính là tình trạng huyết áp cao và bệnh tiểu đường. Theo thống kê, khoảng 2/3 trường hợp mắc bệnh có liên quan đến tiểu đường và cao huyết áp.

Bệnh thận mạn tính do nhiều nguyên nhân gây ra.

+ Đối với bệnh nhân tiểu đường: Lượng đường trong máu tăng cao và không được kiểm soát kịp thời sẽ gây tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể, chẳng hạn như các mạch máu, dây thần kinh, mắt, thận, đặc biệt là nguy cơ suy thận mạn tính. 

+ Đối với những trường hợp huyết áp cao: Khi huyết áp tăng nghĩa là áp lực máu lên các thành mạch máu tăng cao mà không được kiểm soát kịp thời, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và làm tăng nguy cơ mắc thận mạn tính. 

+ Ngoài bệnh tiểu đường và huyết áp cao, một số bệnh lý khác cũng có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc thận mạn tính bao gồm: bệnh viêm cầu thận, một số bệnh lý di truyền về thận (phổ biến nhất là bệnh thận đa nang), dị tật bẩm sinh (chẳng hạn như hẹp đường dẫn tiểu khiến dòng nước tiểu bị ngăn cản và dẫn tới chảy ngược lên thận gây nhiễm trùng và một số vấn đề nguy hiểm khác), một số bệnh ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch (đặc biệt là Lupus), sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh phì đại tuyến tiền liệt,…

2. Một số triệu chứng của bệnh thận mạn tính

Ở giai đoạn đầu, rất khó để phát hiện bệnh. Phần lớn bệnh nhân đều được chẩn đoán khi bệnh đã tiến triển nặng. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, nên chú ý lắng nghe cơ thể và không nên chủ quan với những triệu chứng bất thường vì đó có thể là những lời cảnh báo về bệnh suy thận mạn tính: 

- Cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng làm việc, không thể tập trung vào công việc. 

- Cảm giác ăn không ngon. 

- Thường xuyên bị khó ngủ, hay bị chuột rút vào ban đêm. 

- Mắt cá chân hoặc cả bàn chân bị sưng. 

- Bệnh nhân hay có bọng mắt, nhất là vào buổi sáng. 

- Da thường xuyên bị khô và ngứa. 

- Đi tiểu nhiều hơn bình thường, nhất là vào ban đêm. 

Khô da có thể do mắc bệnh thận mạn tính.

Để chẩn đoán bệnh mạn tính, các bác sĩ không chỉ dựa vào các triệu chứng lâm sàng mà có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện phương pháp tính toán tỷ lệ lọc cầu thận (GFR) để kiểm tra chức năng thận, nhận biết giai đoạn bệnh và lập phác đồ điều trị với từng trường hợp bệnh nhân cụ thể. 

Bên cạnh đó, các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, CT scan. Kết quả hình ảnh giúp các bác sĩ phát hiện những bất thường ở thận và đường tiết niệu, chẳng hạn như những khối u, sỏi trong thận, hay cấu trúc của thận có bất thường hay không,…. 

Nếu cần thiết, các bác sĩ cũng có thể chỉ định thực hiện sinh thiết thận bằng cách lấy mẫu mô thân và sử dụng kính hiển vi để quan sát và phân tích, xác định nguyên nhân và mức độ tổn thương. 

3. Người mắc bệnh thận mạn tính cần lưu ý những gì về chế độ ăn?

Để kiểm soát bệnh thận mạn tính tốt, cần chú đặc biệt đến chế độ dinh dưỡng và thói quen ăn uống, cụ thể như sau:

• Không nên ăn nhiều đạm

Đạm là một trong những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp xây dựng, tái tạo cơ thể và sản sinh năng lượng. Nhưng trong quá trình chuyển hóa đạm, cơ thể sẽ sản sinh ra lượng ure, acid uric nhất định. Trong khi đó, bệnh nhân mắc thận mạn tính thường gặp nhiều khó khăn trong việc đào thải những sản phẩm này ra khỏi cơ thể. Nếu ăn quá nhiều đạm, tình trạng này sẽ càng nguy hiểm hơn. Lượng ure, acid uric tích tụ trong cơ thể sẽ gây ra những ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. 

Bệnh nhân cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý để kiểm soát bệnh.

Chính vì thế, bệnh nhân cần giảm lượng thực phẩm có chứa nhiều đạm trong chế độ ăn hàng ngày. Càng ăn nhiều đạm thì số lần lọc máu để điều trị bệnh sẽ càng tăng. Trên thực tế, những bệnh nhân áp dụng chế độ ăn chay sẽ phải chạy thận ít hơn những trường hợp ăn nhiều đạm. 

Khi lựa chọn thực phẩm, bạn nên lựa chọn chất đạm có nguồn gốc từ thực vật chẳng hạn như đỗ, các loại đậu, vừng, lạc, khoai, miến dong, mì gạo hay một số loại rau củ khác như mướp, bầu, bí, dưa chuột, cải trắng, cải cúc,…

• Lưu ý ăn đủ năng lượng

Vì đã giảm lượng đạm nhất định nên bệnh nhân cần lưu ý bổ sung một số thực phẩm nằm trong nhóm tinh bột, chất béo và đường để đảm bảo cơ thể luôn đủ năng lượng cần thiết. 

• Giảm muối, giảm phốt pho và tăng can xi

Người mắc bệnh thận mạn tính chỉ nên ăn nhạt và ăn dưới 3g muối hoặc 15ml nước mắm/ngày. Hạn chế ăn những thực phẩm lên men như dưa muối, cà muối,… hay một số thực phẩm chế biến sẵn như thịt hộp, xúc xích,… Không nên ăn quá nhiều một số thực phẩm có chứa nhiều phốt pho nhất là nội tạng động vật. Nên bổ sung canxi từ một số thực phẩm như sữa, cá, cua,…

Nên giảm muối trong chế độ ăn.

• Lưu ý uống nước đúng cách 

Lượng nước uống vừa phải, tùy thuộc vào tình trạng nước tiểu. Lượng nước uống bao gồm cả lượng dịch truyền, lượng nước dùng để uống thuốc, sữa và nước canh trong các bữa ăn. 

• Nên bổ sung vitamin từ các loại rau củ quả. 

Đối với người bệnh thận mạn tính, phát hiện sớm, tuân thủ tốt phác đồ điều trị và áp dụng chế độ ăn phù hợp sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát bệnh hiệu quả. Nếu có những vấn đề bất thường nghi ngờ về thận mạn tính, bạn có thể liên hệ tới Tổng đài 1900 56 56 56 để các chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn cho bạn. MEDLATEC là nơi quy tụ những chuyên gia đầu ngành và được đầu tư quy mô về các trang thiết bị y khoa. Do đó, bạn có thể hài lòng tuyệt đối về dịch vụ khám chữa bệnh tại đây.