1. Nội soi tiêu hóa là gì?

Đây là một phương pháp tiên tiến thường được sử dụng để thăm dò ống tiêu hóa của bệnh nhân nhằm phát hiện ra các dấu hiệu bất thường như viêm loét, polyp, khối u lành hay ác tính,... Nếu có, các bác sĩ có thể thực hiện thêm các thủ thuật khác như sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm từ khối u để xét nghiệm chẩn đoán hoặc phẫu thuật cắt bỏ polyp bám trên niêm mạc ống tiêu hóa. 

Trong trường hợp là bệnh nhi, bác sĩ có thể dùng một loại công cụ nội soi với kích thước nhỏ hơn nhằm phù hợp với trẻ nhỏ và cũng tránh để thiết bị này gây tổn thương tới hệ tiêu hóa của bé trong quá trình nội soi.

2. Phân loại nội soi tiêu hóa

Nội soi tiêu hóa có 2 loại: 

Nội soi thường (nội soi không gây mê): 

Hay còn được gọi là nội soi thường được tiến hành trong khi bệnh nhân đang ở trạng thái tỉnh táo, không tiêm thuốc gây mê. Trong quá trình thực hiện sẽ gây nhiều khó chịu cho người bệnh nên loại này hay được áp dụng cho người lớn hơn trẻ em. Bởi vì trẻ em không nhận thức được, khi bị khó chịu thường chống đối, giãy giụa, thậm chí khóc nhè gây tổn thương cho các cơ quan tiêu hóa.

Mặc dù phương pháp nội soi không gây mê cũng được đánh giá là an toàn, ít gây tai biến nhưng cũng khiến bệnh nhân gặp một số vấn đề như: đau bụng khi nội soi dạ dày và đại tràng. Nguyên nhân chủ yếu là do sự cọ xát của ống nội soi vào niêm mạc đường tiêu hóa. Một biến chứng ít gặp khác có thể là chảy máu, xuất hiện trong khi làm nội soi nong thực quản, môn vị (trong soi dạ dày) hoặc là khi cắt polyp đại tràng.

Nội soi tươi thường được áp dụng cho người lớn hơn các bệnh nhi

Nội soi tiêu hóa gây mê: 

Trước khi thực hiện bệnh nhân sẽ được tiêm thuốc mê và trong quá trình nội soi sẽ không có cảm giác gì. Biện pháp này được sử dụng cho các bệnh nhi nhỏ tuổi. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng cơ địa của trẻ em thường nhạy cảm và phản ứng nhạy với thuốc gây mê hơn so với người lớn. Do đó bác sĩ sẽ phải cân nhắc kỹ về liều lượng thuốc để sử dụng cho trẻ.

Trong và sau khi nội soi có những trường hợp bệnh nhân gặp biến chứng do phản ứng với thuốc gây mê (loại thuốc không phù hợp với thể chất của người bệnh, tiêm sai liều lượng, hoặc trước khi thực hiện nội soi chưa thăm khám kỹ,...) nhưng tỷ lệ này thường rất hiếm khi xảy ra. 

Ngày nay đã có những loại thuốc mê có tác dụng nhanh và thời gian bán thải ngắn được ứng dụng trong kỹ thuật nội soi tiêu hóa gây mê, giúp cho việc chẩn đoán được tiến hành thuận lợi hơn, bệnh nhân tỉnh táo nhanh hơn sau nội soi, đồng thời thuốc có ít tác dụng phụ, giảm nguy cơ gây biến chứng.

Nhìn chung ở cả 2 phương pháp nội soi tiêu hóa thì các biến chứng xảy ra thường là do các vấn đề ở hệ hô hấp và tuần hoàn, bệnh lý nền mà bệnh nhân đã sẵn mắc phải, rất hiếm khi là do các thủ thuật nội soi, kể cả những kỹ thuật phức tạp.

3. Khi nào thì nên nội soi tiêu hóa trẻ em?

Các bậc phụ huynh cần lưu ý tới các trường hợp sau đây để cân nhắc khi nào thì nên thực hiện nội soi tiêu hóa cho trẻ:

Trường hợp 1: Khi có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa:

• Bé đã thực hiện các xét nghiệm và kiểm tra chẩn đoán nhưng vẫn không xác định được vì sao trẻ lại bị khó chịu, đau bụng kèm theo những triệu chứng khác;

• Qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ đã có thông tin và nghi ngờ về chứng bệnh tiêu hóa mà trẻ đang mắc phải, cần nội soi để lấy mẫu bệnh và xét nghiệm;

• Đã chẩn đoán ra bệnh và cần phải điều trị qua biện pháp nội soi.

Đối với trường hợp này tốt nhất là cha mẹ nên cho trẻ tiến hành nội soi tiêu hóa. Bởi vì có những loại bệnh lý đường tiêu hóa thường khó chẩn đoán nếu chỉ thông qua những biện pháp cũ như chụp X-quang, siêu âm, xét nghiệm nước tiểu và máu,... Cũng có trường hợp chẩn đoán được qua các phương pháp này nhưng lúc đó bệnh đã ở giai đoạn muộn. Do vậy, nội soi được coi là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh ưu việt, hiệu quả trong việc phát hiện bệnh ngay từ giai đoạn sớm.

Cha mẹ cần cân nhắc cho bé nội soi nếu xảy ra các biểu hiện bất thường và có sự chỉ định của bác sĩ

Trẻ nhỏ có thể hay bị những bệnh tiêu hóa như sau:

• Polyp;

• Mắc dị vật trong thực quản;

• Chít hẹp thực quản;

• Viêm loét dạ dày, thực quản;

• Nhiễm khuẩn H.pylori - nguyên nhân dẫn tới các bệnh về dạ dày và tá tràng;

• Trào ngược dạ dày - thực quản. Khi tiến triển nặng cần phải can thiệp bằng phẫu thuật thắt cơ vòng thực quản;

• Barrett thực quản.

Trường hợp 2: Phụ huynh nghi ngờ con mình bị bệnh về đường tiêu hóa 

Nếu trẻ nhà bạn gặp các dấu hiệu bất thường liên quan đến đường tiêu hóa như chán ăn, ăn không ngon, đau bụng, tiêu chảy, chậm tăng cân, bụng đầy hơi, khó tiêu,... thì cần đưa trẻ đi khám và cung cấp thông tin cần thiết cho bác sĩ chuyên khoa, đồng thời trao đổi phương pháp chẩn đoán phù hợp cho trẻ.

Phương pháp nội soi tuy có nhiều ưu điểm nhưng không nên quá lạm dụng đối với các trẻ tuổi quá nhỏ. Có những trường hợp trẻ chỉ gặp các vấn đề rối loạn tiêu hóa thông thường do đồ ăn thức uống không phù hợp.

Trường hợp 3: Trẻ không gặp vấn đề gì về sức khỏe 

Đứng trước những lời cảnh báo về thực trạng nguy cơ bị bệnh về đường tiêu hóa ở trẻ em, nhiều bậc cha mẹ vì lo lắng nên hay chủ động đưa con đi nội soi tiêu hóa nhằm phát hiện bệnh sớm và điều trị ngay, trong khi bé hoàn toàn bình thường. Dù bố mẹ rất cẩn trọng và quan tâm tới sức khoẻ của con em mình nhưng trường hợp này tốt nhất là không nên nội soi tiêu hóa trẻ em để hạn chế việc sử dụng thuốc mê và can thiệp xâm lấn đối với trẻ.

Lúc này thay vì nội soi, cha mẹ có thể cho trẻ thực hiện các biện pháp khác như chụp X-quang, siêu âm, xét nghiệm chức năng đường tiêu hóa,... cũng giúp đánh giá được tổng thể sức khỏe của trẻ. 

Không nên lạm dụng nội soi tiêu hóa khi trẻ hoàn toàn bình thường

Nội soi tiêu hóa trẻ em là một phương pháp hữu ích có tác dụng trong việc chẩn đoán và hỗ trợ điều trị bệnh. Tuỳ vào từng trường hợp cụ thể và theo chỉ định của bác sĩ mà người lớn cần cân nhắc có nên áp dụng kỹ thuật này cho con em mình hay không. Nếu cần được tư vấn kỹ hơn về phương pháp nội soi tiêu hóa trẻ em, các bậc phụ huynh có thể gọi ngay tới tổng đài 1900565656 của BVĐK MEDLATEC. Tổng đài viên luôn sẵn sàng giải đáp các thắc mắc của quý phụ huynh, hướng dẫn đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất!