1. Ung thư khoang miệng là gì? 

Ung thư khoang miệng là bệnh do các khối u ác tính xuất hiện tại bất kỳ đâu trong khoang miệng. Bệnh phát sinh do sự biến đổi ác tính niêm mạc miệng phủ toàn bộ khu vực khoang miệng. Các loại ung thư khoang miệng thường gặp như ung thư môi, ung thư lợi, ung thư lưỡi, ung thư hàm,...

Các loại ung thư khoang miệng

2. Tại sao nên tầm soát ung thư khoang miệng

Ung thư khoang miệng nằm trong top 10 loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới, thường gặp ở độ tuổi từ 50 đến 70. Theo thống kê hiện tại thì trên 90% người mắc bệnh là ở tầm tuổi trên 45, tuy nhiên sau 65 tuổi khả năng mắc bệnh lại giảm dần.

Ở vào giai đoạn đầu, ung thư khoang miệng có những triệu chứng giống những bệnh liên quan đến viêm nhiễm vùng miệng. Do đó người mắc phải thường chủ quan, đến khi bệnh đến giai đoạn cuối mới phát hiện ra. Lúc này việc điều trị vô cùng khó khăn và tỷ lệ khỏi bệnh là vô cùng thấp.

Việc tầm soát ung thư khoang miệng giúp chúng ta phát hiện được bệnh ở giai đoạn sớm nhờ đó mà có những biện pháp bảo vệ sức khỏe kịp thời.

3. Nguyên nhân gây bệnh ung thư khoang miệng

Tuy khoa học chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây bệnh, nhưng qua quá trình điều trị, các bác sỹ có tổng hợp một số lý do là yếu tố nguy cơ gây bệnh như sau:

Hút thuốc

Hút thuốc là yếu tố liên quan đến hầu hết các trường hợp ung thư khoang miệng hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh do hút thuốc lá lên đến hơn 90%. Các loại thuốc lá, xì gà, thuốc lá nhai,... đều có khả năng gây bệnh. Hút các loại xì gà và tẩu thuốc còn tăng nguy cơ mắc ung thư khoang miệng và ung thư môi hơn thuốc lá thông thường.

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư khoang miệng

Rượu

Rượu cũng là một trong những nguy cơ rất lớn gây nên ung thư khoang miệng. Khi bạn kết hợp thuốc lá và rượu lại với nhau thì nguy cơ mắc bệnh có thể lên đến 15 lần.

Nhai trầu

Đừng tưởng rằng nhai trầu không có hại khi mà số lượng người mắc bệnh ung thư khoang miệng do nhai trầu cao gấp 4 đến 35 lần người bình thường. Khi nhai trầu miếng trầu sẽ cọ xát vào khoang miệng, có người ăn kèm cả thuốc lào khi đó niêm mạc miệng chịu cả tác động cơ học và hóa học.

Ảnh hưởng của các yếu tố tiền ung thư

Tổn thương tiền ung thư hay gặp nhất trong ung thư khoang miệng là xơ hóa niêm mạc, hồng sản và bạch sản. Đây là các tác nhân có khả năng cao sẽ chuyển hóa thành ung thư trong tương lai.

Bạch sản

Tổn thương màu trắng trong khoang miệng, khi gạt sẽ không bị mất đi có khả năng trở thành ác tính là 6%. Được chia là 4 loại như sau:

• Bạch sản dạng phẳng có khả năng thành ác tính là 5%.

• Bạch sản dạng mụn cơm có khả năng thành ác tính là 10%.

• Bạch sản dạng loét là 15 - 20%.

• Cuối cùng là bạch sản dạng thoái hóa là 55% cao nhất trong 4 loại.

Yếu tố tiền ung thư bạch sản

Hồng sản

Màu đỏ và mịn có nhô lên và xuất hiện trong khoang miệng. Tỷ lệ trung bình trở thành ác tính là 33%.

Xơ hóa niêm mạc

Là một dạng tổn thương mãn tính gây nên sẹo xơ trong khoang miệng dẫn đến sự hạn chế cử động của miệng và lưỡi.

Một số yếu tố ảnh hưởng khác như sau :

• Một số trường hợp cũng do virus HPV gây ra

• Thiếu các loại vitamin A, beta - caroten.

• Hội chứng Plummer - Vinson có liên quan đến ung thư khoang miệng.

• Các triệu chứng ở phụ nữ như thiếu máu, thiếu sắt, các tổn thương tại môi mép,...

 4. Đối tượng nào nên đi tầm soát ung thư khoang miệng?

Dựa vào các nguyên nhân đã liệt kê ở mục 2, những đối tượng sau đây có khả năng cao mặc bệnh và nên đi tầm soát ung thư khoang miệng để kiểm tra tình trạng sức khỏe:

• Nam giới sử dụng thuốc lá và rượu bia với tần suất lớn.

• Những người có thói quen ăn trầu.

• Có tổn thương tiền ung thư nhưng không chữa trị dứt điểm và để tái phát nhiều lần.

• Quan hệ tình dục qua đường miệng không an toàn dẫn đến lây nhiễm virus HPV.

• Phụ nữ bị mắc hội chứng Plummer - Vinson có liên quan đến ung thư khoang miệng.

5. Biện pháp tầm soát và cách điều trị ung thư khoang miệng

Tầm soát ung thư khoang miệng dựa vào các biện pháp khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm sau:

• Khám tổng quan tai mũi họng.

• Sờ nắn các khu vực như cổ, hàm dưới, cằm mang tai để kiểm tra các khối hạch bất thường ở cổ.

• Tiến hành sinh thiết các đối tượng tiền ung thư gây nghi ngờ. Trong những trường hợp u ở sâu thì nên gây tê trước khi sinh thiết để đảm bảo an toàn.

• Chụp X - quang để phát hiện các tổn thương có xâm lấn vào xương hay không.

• Chụp cộng hưởng từ MRI để phát hiện tổn thương xâm lấn những vị trí không thể kiểm tra bằng biện pháp lâm sàng.

• Thực hiện khám toàn thân để kiểm tra sự di căn và lên kế hoạch điều trị thích hợp với từng đối tượng bệnh nhân.

Các phương pháp điều trị ung thư khoang miệng hiện nay:

• Ở giai đoạn bệnh sớm, nguồn bệnh đang còn trong khu vực khoang miệng chưa có hiện tượng di căn sang các khu vực khác. Khi đó thực hiện phương pháp phẫu thuật lấy u hạch cổ là thích hợp nhất.

• Sử dụng phương pháp hóa trị tức là sử dụng hóa chất trước khi thực hiện phẫu thuật để giảm thể tích khối u và hạch.

• Khi bệnh đã nặng không thể thực hiện phẫu thuật được thì sử dụng biện pháp xạ trị. 

Thực hiện xạ trị khi bệnh đi vào giai đoạn cuối

Hiện MEDLATEC có triển khai nhiều gói tầm soát ung thư, trong đó có tầm soát ung thư khoang miệng. Ung thư khoang miệng tuy là bệnh nguy hiểm nhưng nếu tầm soát phát hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời thì tỷ lệ khỏi bệnh là rất cao. Do đó, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân bằng việc tầm soát ung thư khoang miệng nói riêng và ung thư nói chung đối với các đối tượng có nguy cơ cao.