1. Vitamin B1 là gì?

Vitamin B1 (Thiamine) là loại vitamin được phát hiện đầu tiên trong nhóm B, vì thế được đặt tên đầu tiên. vitamin B1 có đặc điểm là tan trong nước, có sẵn trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên như: đậu, gạo, thịt lợn, ngũ cốc dinh dưỡng,…  Ngoài ra, vitamin B1 cũng có trong các loại vitamin tổng hợp hoặc thực phẩm bổ sung dinh dưỡng.

Vitamin B1 có sẵn trong nhiều loại thực phẩm

Thiamine là thành phần để tạo ATP - phân tử mang năng lượng của tế bào. Vitamin B1 tham gia vào nhiều hoạt động sống của cơ thể, liên quan đến sự phát triển, tăng trưởng và thực hiện chức năng của mọi tế bào ở cơ thể. 

Hiện nay, do mức sống tăng nên tình trạng thiếu vitamin B1 rất hiếm gặp, thường chỉ thấy ở người có hệ miễn dịch suy giảm, có các tác nhân làm giảm nồng độ vitamin B1 hấp thu như: nghiện rượu, dùng thuốc lợi tiểu, chán ăn, mắc bệnh Crohn, người chạy thận nhân tạo,… 

Thiếu vitamin B1 có thể gây ra nhiều bệnh lý, trong đó có hội chứng Beriberi và bệnh thần kinh Wernicke-Korsakoff. Người bệnh gặp bất thường về chức năng tim, hơi thở và cử động mắt, rối loạn chức năng thần kinh và suy giảm thị lực. Với những bệnh nhân này, bổ sung vitamin B1 dạng thuốc hoặc đường tiêm có thể cải thiện được vấn đề. Tuy nhiên, thiếu vitamin B1 gây tổn thương vĩnh viễn chức năng nhớ của não thì không thể phục hồi.

2. Vai trò của vitamin B1 đối với cơ thể người

Vitamin B1 có vai trò quan trọng trong sự phát triển và hoạt động sống của cơ thể bởi nó tham gia vào rất nhiều quá trình như:

Vitamin B1 rất cần thiết cho hoạt động sống của cơ thể

2.1. Tham gia vào hệ enzyme decacboxyl oxy hóa

Với vai trò này, vitamin B1 chuyển hóa ở dạng thiaminpyrophosphat, thực hiện decarboxyl oxy hóa các cetoaxit. Vì thế, khi thiếu vitamin này, các cetoaxit bị tích tụ lượng lớn, gây rối loạn trao đổi chất và các bệnh lý nghiêm trọng như: tê phù, giảm tiết dịch vị,…

2.2. Tham gia chuyển hóa đường

Vitamin B1 lúc này cũng ở dạng thiaminpyrophosphat thực hiện bẻ gãy các hợp chất carbohydrate thành Glucose, trao đổi tạo sản phẩm acid pyruvic và acid cetoglutaric. Vì thế khi thiếu hụt vitamin B1, quá trình trao đổi glucid sẽ ngừng trệ.

2.3. Tham gia phân giải Pyruvic tạo oxyethyl pyro phosphat

Vitamin B1 sẽ ở dạng pyrophosphate để tham gia phân giải Pyruvic tạo oxyethyl pyro phosphat , liên quan đến con đường tổng hợp ATP và GTP cho tế bào sử dụng.

2.4. Tham gia chuyển hóa carbohydrate thành sản phẩm cơ thể sử dụng

Thực phẩm khi được nạp vào cơ thể, cơ quan tiêu hóa sẽ hấp thu Carbohydrate cùng nhiều dưỡng chất khác. Vitamin B1 tham gia vào việc chuyển hóa carbohydrate này thành các sản phẩm cần thiết để cơ thể sử dụng, trong đó có năng lượng tế bào. Bệnh Beriberi chính là một trong những tình trạng nghiêm trọng do thiếu hụt vitamin B1 kéo dài.

Vitamin B1 tham gia vào quá trao đổi chất tạo năng lượng

3. Công dụng của vitamin B1

Công dụng của vitamin B1 với sức khỏe con người là rất lớn, cụ thể như sau:

3.1. Giúp đảm bảo quá trình trao đổi chất

Vitamin B1 cần thiết trong chuyển hóa dưỡng chất để tạo ATP - phân tử mang năng lượng cho tế bào. Vì thế vi chất này giúp cơ thể có năng lượng cho hoạt động sống, loại bỏ buồn chán, mệt mỏi, giúp cuộc sống tích cực hơn.

Ngoài ra, vitamin B1 chuyển hóa tạo Glucose - nguồn năng lượng vô cùng quan trọng cho sự trao đổi chất trong cơ thể. vitamin B1 cũng tham gia vào việc sản xuất tế bào hồng cầu, điều trị các rối loạn chuyển hóa di truyền.

3.2. Ngăn ngừa tổn thương thần kinh

Cơ thể thiếu hụt vitamin B1 thường gặp phải các vấn đề rối loạn chức năng thần kinh như: học hành kém, luôn trong tình trạng uể oải, sụt giảm trí nhớ,… Vitamin B1 còn thúc đẩy tổng hợp vỏ myelin bảo vệ dây thần kinh và đảm bảo hoạt động hiệu quả nhất.

3.3. Duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh

Trong cơ thể người, các cơ dọc của đường tiêu hóa là nơi có nhiều cơ quan miễn dịch nhất, vitamin B1 tham gia vào việc duy trì và bảo vệ chúng. Ngược lại, hệ tiêu hóa khỏe mạnh cũng đảm bảo sự hấp thu vitamin B1 tốt hơn, từ đó tăng cường hệ miễn dịch chung, bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh.

Vitamin B1 giúp duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh

3.4. Giúp tim mạch khỏe mạnh

Vitamin B1 là nguyên liệu cần thiết để sản xuất Acetylcholine - chất dẫn truyền thần kinh đặc biệt giữa hệ thần kinh với cơ, đặc biệt là cơ tim. Vì thế, vitamin B1 có vai trò duy trì chức năng tim, giảm nguy cơ suy tim và các bệnh lý tim mạch khác.

3.5. Cải thiện trí nhớ

Thiếu hụt vitamin B1 thường gây ra các vấn đề về trí nhớ như mất tập trung, hay quên, làm việc kém hiệu quả, dễ bị đau đầu, chóng mặt,… Vì thế, để đảm bảo hoạt động ghi nhớ của não bộ, bổ sung đủ lượng vitamin B1 là rất quan trọng. Các đối tượng thường xuyên làm việc với máy tính, làm công việc phải tập trung cao cũng cần lượng vitamin B1 nhiều hơn.

3.6. Cải thiện thị lực

Ở người già, tình trạng lão hóa xảy ra nhanh, trong đó đục thủy tinh thể là bệnh thường gặp gây suy giảm thị lực, nguy cơ biến chứng mù lòa. Thiếu hụt vitamin B1 chính là một trong những nguyên nhân gây bệnh lý này, vì thế tăng cường bổ sung lượng vi chất này cũng giúp phòng ngừa đục thủy tinh thể hiệu quả.

3.7. Giúp tóc khỏe mạnh hơn

Không những bảo vệ sức khỏe nói chung, vitamin B1 còn là dưỡng chất tuyệt vời nuôi dưỡng tóc từ bên trong, giúp chị em phụ nữ có được mái tóc khỏe đẹp, mượt mà. Vì thế với những bệnh nhân bị rụng tóc, tóc khô,… có thể dùng vitamin này kết hợp với 1 số thuốc khác để kích thích mọc tóc, nuôi tóc chắc khỏe.

Vitamin B1 nuôi dưỡng da và tóc khỏe mạnh

3.8. Giúp trị mụn, làm trắng da

Trong lĩnh vực làm đẹp, đây là loại vitamin có khả năng trị mụn, loại bỏ vết thâm nám hoặc rối loạn sắc tố trên da. Muốn có một làn da khỏe mạnh, hồng hào, trắng sáng, chắc chắn việc bổ sung vitamin B1 là không thể thiếu.

Như vậy, sử dụng vitamin B1 đảm bảo đủ lượng cần thiết với cơ thể hàng ngày rất tốt cho sức khỏe nói chung và hoạt động của các cơ quan nói riêng.