1. Tìm hiểu về virus hợp bào hô hấp RSV

RSV (respiratory syncytial virus) là một loại virus phổ biến gây ra các bệnh lý đường hô hấp và nhiễm trùng đường phổi thường gặp ở trẻ nhỏ. Virus này dễ dàng lây lan thông qua đường hô hấp khi ho, hắt hơi, tiếp xúc với dịch tiết của người bệnh và đặc biệt nó có thể tồn tại trên bề mặt đồ vật hàng giờ đồng hồ. Do đó trẻ dễ bị nhiễm virus khi sờ vào đồ chơi và cho tay lên miệng ngậm.

Hình 1: Virus RSV.

Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi thường dễ mắc virus hợp bào, ngoài ra cũng có thể lây nhiễm cho cả người lớn. Các triệu chứng ban đầu của bệnh thường nhẹ và khá giống cảm cúm thông thường. Do đó đôi khi các bậc phụ huynh thường chủ quan và không đến viện khám. 

Tuy nhiên đặc biệt đối với trẻ sơ sinh hoặc đẻ non, các vấn đề về đường hô hấp sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Trẻ có khả năng mắc các bệnh viêm phổi, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp, hen suyễn,... gây nguy hiểm đến sức khỏe. 

Ở người lớn, nếu mắc virus hợp bào sẽ khiến cho giảm sức đề kháng, đặc biệt đối với những người có tiền sử mắc bệnh về hô hấp, tim, phổi.

2. Nếu bị nhiễm virus hợp bào RSV thường sẽ có biểu hiện như thế nào ?

Nếu trẻ bị nhiễm virus RSV thông thường sau khoảng 2 - 8 ngày sẽ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như sau:

- Trẻ bị sốt cao, có đau họng nhẹ, đau tai.

- Ho nhiều, khó thở: thở khò khè, thở nhanh, chảy nước mũi, hắt hơi,...

- Trẻ sẽ quấy khóc, không muốn ăn, bú kém, cơ thể mệt mỏi, chậm chạp, nặng hơn là trẻ xuất hiện tình trạng li bì. 

- Có dấu hiệu cơ thể bị thiếu nước như mắt trũng, da nhăn nheo, ít đi tiểu, môi khô.

- Da và niêm mạc có dấu hiệu tím tái.

- Những trẻ đẻ non hoặc có tiền sử ngưng thở có thể bị ngưng thở trong khoảng 15 - 20 giây.

Hình 2: Trẻ có biểu hiện ho, hắt hơi.

Đa số các triệu chứng lâm sàng ban đầu sẽ không gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên nếu bệnh kéo dài lâu và có dấu hiệu chuyển biến xấu như sốt quá cao, môi chuyển xanh tím, khó thở nặng thì cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ đi cấp cứu càng sớm càng tốt.

3. Xét nghiệm RSV Ag giúp chẩn đoán chính xác bệnh hợp bào hô hấp

Hiện nay để chẩn đoán bệnh hợp bào hô hấp thường sử dụng xét nghiệm RSV Ag nhằm phát hiện kháng nguyên của virus RSV. Đây là một phương pháp đơn giản, phổ biến với chi phí hợp lý. Bệnh phẩm để tiến hành xét nghiệm là dịch mũi, dịch tỵ hầu hoặc dịch rửa vùng mũi hầu.

Cách lấy dịch mũi

Hướng dẫn bệnh nhân ngồi tựa vào ghế một cách thoải mái, đầu hơi ngửa về phía sau. Nhân viên y tế dùng que tăm bông đưa vào mũi, giữ vài giây và sau đó xoay nhẹ rút ra. Có thể tiếp tục lấy dịch bên mũi còn lại bằng một que khác.

Cách lấy dịch tỵ hầu

Hướng dẫn bệnh nhân ngồi tư thế giống với lấy dịch mũi. Sử dụng que tăm bông cán mềm đưa vào thành sau hầu họng, xoay tròn và rút ra. Thực hiện tương tự với mũi bên còn lại.

Cách lấy dịch rửa mũi hầu

Sử dụng bơm tiêm sạch, bơm khoảng 2ml nước muối sinh lý vào ống mũi. Yêu cầu bệnh nhân giữ nguyên vài giây, không được nuốt. Sau đó thu dịch vào ống vô trùng và gửi đến phòng xét nghiệm.

Hình 3: Cách lấy dịch rửa mũi cho bé.

Bệnh phẩm dịch sau đó sẽ được tiến hành xét nghiệm RSV Ag để phát hiện định tính kháng nguyên virus hợp bào đường hô hấp theo nguyên lý sắc ký miễn dịch. Quy trình thực hiện gồm các bước sau:

- Bệnh phẩm que dịch được hòa với dung dịch chiết trong một ống nhỏ đựng mẫu.

- Que tăm bông có chứa dịch cần phải xoay miết ít nhất 5 lần, ấn đầu que xuống cả đáy và thành ống. Sau đó lấy que tăm bông ra ngoài.

- Que thử test sau khi đã được kiểm tra kỹ về chất lượng và hạn sử dụng sẽ được nhúng vào ống đựng mẫu.

- Đợi khoảng 10 - 15 phút để dung dịch mao dẫn lên và đọc kết quả vạch. Chú ý không đọc quá 20 phút.

Đọc kết quả

- Âm tính: chỉ xuất hiện một vạch chứng (C), không xuất hiện vạch kết quả (T) dù đậm hay mờ.

- Dương tính: 2 vạch màu tím, 1 vạch chứng (C), 1 vạch kết quả (T).

- Trong trường hợp vạch nghi ngờ hoặc không thấy xuất hiện vạch chứng (C) cần phải làm lại một test khác.

Xét nghiệm RSV Ag giúp phát hiện kháng nguyên RSV Ag của virus hợp bào và  có độ nhạy 92,3% và độ đặc hiệu 93,3%.

Ngoài ra còn một phương pháp xét nghiệm khác cũng giúp chẩn đoán bệnh hợp bào hô hấp đó là PCR khuếch đại gen DNA của virus RSV có trong bệnh phẩm. Đây là phương pháp có độ chính xác cao và thời gian thực hiện nhanh chóng.

4. Cách phòng bệnh và địa chỉ xét nghiệm RSV Ag uy tín cho bé 

Các bậc phụ huynh có thể chủ động phòng tránh bệnh virus hợp bào hô hấp cho bé yêu bằng cách tuân thủ những quy định như sau:

- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ cho bé sau khi vui chơi, tiếp xúc với mọi người. Tạo cho bé cho thói quen tự giác vệ sinh tay chân.

- Dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa, đồ chơi của trẻ để hạn chế mầm bệnh. 

- Chú ý vệ sinh sạch sẽ cho trẻ, dùng khăn giấy che miệng cho trẻ khi trẻ ho, hắt hơi,... 

- Tránh tiếp xúc với những người có dấu hiệu cảm cúm, ho.

- Đặc biệt là cần phải chú ý tiêm phòng RSV cho trẻ theo đúng lịch quy định của Bộ Y tế.

Hình 4: Cha mẹ cần tạo thói quen rửa tay sạch sẽ cho bé.

Đa số trẻ em hiện nay mắc virus RSV khá nhiều và phần lớn bệnh sẽ tự khỏi nếu biết cách chăm sóc , điều trị tốt. Số còn lại bệnh có thể diễn biến nguy hiểm và gây ra các hậu quả, biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé. Đặc biệt bệnh sẽ càng nặng hơn nếu cha mẹ không phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. 

Chính vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải hết sức chú ý nếu như trẻ có bất cứ dấu hiệu bất thường gì về đường hô hấp. Một địa chỉ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe uy tín mà cha mẹ có thể tham khảo đó là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

Tại đây không chỉ thực hiện xét nghiệm RSV Ag chẩn đoán bệnh hợp bào hô hấp mà còn thực hiện rất nhiều các xét nghiệm chuyên sâu khác. Các bác sĩ chuyên gia của MEDLATEC sẽ thăm khám , điều trị và hướng dẫn cha mẹ cách vệ sinh phòng bệnh hiệu quả. Qua đó giúp bé yêu sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh, an toàn.