1. Cấu trúc và chức năng của tủy xương

Tủy xương nằm trong lòng xương lớn, gồm 2 loại là: tủy xương đỏ và tủy xương trắng:

- Tủy xương đỏ: có màu đỏ tươi do chứa nhiều máu và các tế bào máu đang hình thành. Đây là nơi tạo ra hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Cấu trúc của tủy xương đỏ bao gồm một mạng lưới phức tạp của mô tủy, nơi tế bào máu được tạo ra và phát triển trước khi được đưa vào hệ thống máu.

- Tuỷ xương trắng: màu trắng nhạt, chủ yếu chứa mỡ và tế bào tủy trắng - loại tế bào có vai trò trong việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Tuỷ xương trắng không tham gia trực tiếp vào sản xuất tế bào máu nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các tế bào miễn dịch để bảo vệ cơ thể khỏi bệnh lý nhiễm trùng.

Mô phỏng về các loại tủy xương và quá trình sản xuất tế bào máu

Chức năng chính của tủy xương là duy trì lưu thông máu và hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Quá trình này bao gồm sự hình thành và phát triển của các tế bào máu từ tế bào gốc - một quá trình phức tạp được kiểm soát bởi các yếu tố tăng trưởng và các tế bào môi trường. Tế bào máu mới được tạo ra liên tục để thay thế các tế bào máu già cũ và đảm bảo lưu thông máu luôn ổn định.

Ngoài ra, tuỷ xương còn có khả năng tự điều chỉnh sản xuất tế bào máu theo nhu cầu của cơ thể. Khi cơ thể cần thêm tế bào máu, quá trình sản xuất sẽ tăng lên, ngược lại, khi cơ thể không cần nhiều tế bào máu hơn, quá trình này sẽ giảm xuống.

2. Vai trò của tủy xương đối với tế bào máu

Tuỷ xương đóng vai trò quyết định trong việc duy trì và phát triển lưu thông máu. Tủy xương tham gia vào quá trình sản xuất và duy trì các thành phần chính của máu: hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu.

Tủy xương tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất hồng cầu

Một trong những tác động quan trọng nhất của tuỷ xương là sản xuất hồng cầu, các tế bào chủ lực trong việc chuyển tải oxy từ phổi đến các mô và cơ trong cơ thể. Hồng cầu được tạo ra trong mô tủy của tủy xương đỏ. 

Đối với sự khỏe mạnh của hệ miễn dịch, bạch cầu giữ một vai trò quan trọng. Tủy xương đỏ chịu trách nhiệm sản xuất bạch cầu, bao gồm các loại tế bào như bạch cầu neutrophil và bạch cầu lymphocyte, giúp bảo vệ cơ thể trước nguy cơ nhiễm trùng và các bệnh lý khác.

Ngoài ra, tiểu cầu, cũng được tạo ra từ tủy xương đỏ, chủ yếu giúp kiểm soát quá trình đông máu và ngăn chặn sự mất máu nếu có vết thương. Chúng có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và duy trì áp lực máu ổn định.

Tất cả những tế bào máu này được tạo ra và duy trì thông qua quá trình phức tạp của tuỷ xương, nơi các tế bào gốc được biến đổi thành các tế bào máu chuyên biệt. Điều này đảm bảo rằng hệ thống máu của cơ thể làm việc hiệu quả, giữ cho cơ thể khỏe mạnh và có khả năng chống lại các yếu tố gây bệnh từ môi trường.

3. Các bệnh lý liên quan đến tủy xương thường gặp

Các bệnh lý liên quan đến tủy xương có thể ảnh hưởng đến cả sự hình thành tế bào máu và hệ thống miễn dịch của cơ thể:

3.1. Bệnh rối loạn sinh tủy

Bệnh lý này là một nhóm các rối loạn gen di truyền gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tế bào máu trong tủy xương. Các triệu chứng có thể gặp bao gồm mệt mỏi, huyết áp thấp, dễ bị nhiễm trùng,...

Bệnh rối loạn sinh tủy làm thay đổi quá trình sản xuất tế bào máu ở tủy xương

3.2. Bệnh đa u tủy xương

Đa u tủy xương là một loại ung thư xuất phát từ tế bào plasmocyte (tương bào), loại tế bào tham gia vào quá trình sản xuất kháng thể. Người mắc bệnh lý này thường gặp các vấn đề như đau xương, suy giảm huyết áp và nhiễm trùng.

3.3. Bệnh bạch cầu

Bạch cầu là một loại ung thư máu, hình thành khi các tế bào máu hoạt động bất thường và tăng nhanh chóng về số lượng, làm giảm khả năng hình thành các tế bào máu khác. Có nhiều loại bệnh bạch cầu nhưng nhìn chung đều ảnh hưởng đến tủy xương và sự lưu thông máu.

3.4. Bệnh xơ hóa tủy xương

Bệnh lý này là kết quả của sự thay đổi trong mô tủy, dẫn đến sự thay thế bởi mô sợi và mô sưng, gây ra các vấn đề trong quá trình sản xuất tế bào máu.

3.5. Bệnh viêm xương tủy

Viêm xương tủy là dạng nhiễm trùng xương ảnh hưởng đến tủy xương. Bệnh xuất hiện khi có sự xâm nhập của vi khuẩn hoặc vi nấm vào xương và tuỷ xương qua máu.

Những bệnh lý tủy xương trên đây đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh của tủy xương, từ đó gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Phát hiện để điều trị sớm các bệnh lý sẽ giúp duy trì chức năng tủy xương và ngăn chặn các hệ lụy tiêu cực cho sức khỏe.

4. Cách bảo vệ và tăng cường sức khỏe tủy xương

Thực hiện một số biện pháp sau đây có thể góp phần bảo vệ và tăng cường sức khỏe tủy xương:

- Đảm bảo chế độ ăn uống giàu canxi và vitamin D vì đây là những vi chất có vai trò quan trọng đối với duy trì độ chắc khỏe của xương. 

- Giữ ổn định thể trọng để tránh tình trạng thừa cân, béo phì làm tăng lực lên tủy xương.

- Luyện tập thể dục đều đặn giúp kích thích sự hình thành tế bào máu trong tủy xương. 

- Tránh hút thuốc lá và giảm tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm cũng là cách hiệu quả để bảo vệ tủy xương khỏi các tác động xấu.

Ngoài ra, kiểm tra định kỳ sức khỏe tủy xương với bác sĩ chuyên khoa cũng là điều không nên bỏ qua để sớm phát hiện và giải quyết các bất thường ở tủy xương, nếu có. 

Để thăm khám các vấn đề liên quan đến hệ xương, quý khách hàng có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56, đặt trước lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC. Dưới sự hỗ trợ của hệ thống máy móc, thiết bị y tế hiện đại và trình độ chuyên môn cao của đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành, quý khách sẽ được chẩn đoán đánh giá đúng tình trạng sức khỏe của mình và được tư vấn cụ thể cách khắc phục tối ưu.