Trào ngược dạ dày- thực quản nhi

Hiện nay, theo nghiên cứu của Bộ y tế, tỷ lệ bị trào ngược dạ dày thực quản tăng trong thời gian trẻ dưới 6 tháng tuổi và sau đó bắt đầu giảm sau khi trẻ 7 tháng tuổi. Trào ngược dạ dày thực quản có thể tự khỏi ở khoảng 85% số trẻ nhỏ khi được 12 tháng tuổi và ở 95% số trẻ khi được 18 tháng tuổi. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ và quá trình phát triển của trẻ tùy thuộc vào mức độ trào ngược hay trào ngược bệnh lý hoặc sinh lý.

Trào ngược dạ dày thực quản là sự dịch chuyển các phần thức ăn trong dạ dày lên thực quản. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường gây ra gây ra những biến chứng như kích thích, các vấn đề ở đường hô hấp và chậm phát triển. Chẩn đoán thường dựa trên lâm sàng và có thể thay đổi chế độ ăn cho trẻ. Nhưng trong một số trường hợp, một số trẻ cần phải chụp phim đường tiêu hoá trên, sử dụng đầu dò đo pH thực quản và đầu dò trở kháng và đôi khi cần nội soi để chẩn đoán. Nhưng những phương pháp trên sẽ gây khó chịu cho trẻ nhiều.

Để điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản bắt đầu bằng việc thay đổi cách tư thế khi cho ăn và sau khi cho ăn; một số trẻ nhỏ cần phải dùng các loại thuốc ức chế axit như là thuốc ức chế bơm proton hoặc thuốc chẹn H2 và không cần đến phẫu thuật chống trào ngược.

Trào ngược xảy ra khi thức ăn trong dạ dày quay ngược lại lên miệng

Nguyên nhân và triệu chứng trào ngược dạ dày- thực quản nhi

Một số nguyên nhân trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản:

• Trẻ sơ sinh các cơ van tâm vị còn yếu và xốp, do đó sữa và không khí trong dạ dày dễ dàng đi qua và trào ngược lên
• Tư thế nằm của bé khi ăn chưa đúng, góc dạ dày thực quản là góc tù nên dễ trào ngược
• Trẻ ăn quá nhiều và nhanh trong thời gian ngắn, bú nuốt nhiều hơi, hẹp môn vị...
• Trẻ bị bất dung nạp thức ăn, viêm thực quản…
• Sau khi ăn no xong bé vận động nhiều hoặc được bế không đúng tư thế

Trẻ sơ sinh dễ dàng trớ, trẻ phát triển bình thường và trẻ không có các triệu chứng khác (đôi khi được gọi là “trớ sinh lý”) có trào ngược dạ dày thực quản và không cần phải đánh giá thêm.

Một số triệu chứng lâm sàng nhận biết trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản mà chúng ta cần biết:

• Biểu hiện nôn, trớ, đau bụng, quấy khóc, từ chối bú…
• Thường xuyên bị viêm phổi tái phát, khò khè, hen, viêm thanh quản, mềm sụn thanh quản, viêm tai giữa mà không do các nguyên nhân khác gây ra.
• Khi xuất hiện trào ngược bé có thể xuất hiện những cơn tím, ngừng thở, chậm nhịp tim

Trẻ bị ọc sữa nhiều là một dấu hiệu của trào ngược dạ dày - thực quản

Siêu âm chẩn đoán trào ngược dạ dày - thực quản nhi

Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến, không xâm lấn vào cơ thể, không gây đau, thời gian khảo sát nhanh chóng, không phơi nhiễm tia xạ. Siêu âm giúp khảo sát những cơn trào ngược sau khi ăn vì vậy, khi đi siêu âm cha mẹ nên cho bé ăn no trước khi vào phòng để hạn chế thời gian chờ.

Khi vào phòng siêu âm, bác sĩ và điều dưỡng viên sẽ hướng dẫn chi tiết những điều cần lưu ý và được cung cấp những kiến thức liên quan đến phương pháp siêu âm như tư thế bé nằm siêu âm, cách giữ trẻ nhỏ,.... Sau khi sẵn sàng bác sĩ sẽ đặt đầu dò siêu âm vị trí vùng hõm thượng vị, tiến hành khảo sát hình thể và luồng trào ngược dạ dày thực quản. Quá trình siêu âm đánh giá trào ngược dạ dày - thực quản được khảo sát trong vòng 10-15 phút.

Một số đặc điểm hình ảnh siêu âm ở trẻ bị trào ngược dạ dày - thực quản như:

• Chiều dài thực quản bụng ~20-25mm.
• Chiều dày thực quản bụng bình thường <8-10mm
• Chiều dày thành thực quản <4mm
• Kiểm tra đánh giá có hẹp phì đại cơ môn vị hay không
• Tìm thoát vị khe thực quản, thực quản đôi
• Các khối u nội tại hoặc bên ngoài chèn ép.
• Thấy luồng dòng trào ngược, số lượng dòng trào ngược

Hình ảnh dòng trào ngược của một bệnh nhân nhi 2 tháng tuổi tại MEDLATEC

Hình ảnh cơ tâm vị mở trong lúc khảo sát của bệnh nhân nhi 2 tháng trong lúc siêu âm

Cách điều trị trào ngược dạ dày - thực quản nhi

Đối với trẻ nhi có trào ngược dạ dày thực quản, điều trị cần thiết là người chăm sóc, theo dõi trẻ. Họ có thể thay đổi bữa ăn và theo dõi những biến đổi trong quá trình phát triển để có thể thay đổi các sinh hoạt hàng ngày. Khi trẻ bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản cần được điều trị, thông thường bắt đầu với các phương pháp bảo tồn. Một số phương pháp điều trị trào ngược dạ dày- thực quản nhi:

• Thay đổi chế độ ăn: chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quà ngược. Vì vậy, để tránh trẻ bị trào ngược, bố mẹ có thể thực hiện những phương pháp sau:
• Thức ăn dễ tiêu, cung cấp thêm vitamin trong mỗi bữa ăn.
• Mỗi bữa ăn của trẻ nên được chia ra thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để bé có thể hấp thụ tốt và giảm hiện tượng nôn, trớ khi ăn quá no nhưng vẫn đảm giãn đúng cữ tạo thói quen ăn uống khoa học cho trẻ.
• Sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng công thức (sữa công thức) không có chất gây dị ứng và phù hợp với độ tuổi. Một số loại sữa công thức không có chất gây dị ứng có thể cải thiện quá trình làm rỗng dạ dày.
• Người mẹ là người ảnh hưởng trực tiếp đến chế độ dinh dưỡng trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ. Vì vậy, nếu thấy con có xuất hiện tình trạng nôn trớ khi ăn, người mẹ cần xem xét lại chế độ ăn, dinh dưỡng hoặc đến các cơ sở tư vấn về chế độ dinh dưỡng

Bế đứng trẻ trong khoảng 20-30 phút sau ăn tránh trào ngược là một trong những biện pháp tránh trào ngược

Phụ huynh hay người chăm trẻ nên chia thành các bữa nhỏ và cho ăn nhiều bữa hơn sẽ giúp giảm áp lực trong dạ dày và giảm thiểu lượng thức ăn trào ngược. Tuy nhiên, một điều quan trọng không kém là phải duy trì đủ lượng sữa trong 24 giờ để đảm bảo sự tăng trưởng đầy đủ về thể chất và tinh thần cho trẻ. Vỗ lưng cho trẻ sau mỗi lần cho ăn 1 - 2 lần có thể giúp giảm áp lực dạ dày bằng cách loại bỏ không khí trẻ nuốt vào.

• Tư thế: Sau khi cho ăn, trẻ được giữ ở vị trí thẳng đứng, không ngồi trong khoảng 20 đến 30 phút. Khi trẻ ngủ, tư thế nghiêng bên trái và nâng cao đầu cũi không còn được khuyến khích vì những lo ngại về an toàn. Khi bé có hiện tượng bị trào ngược, tư thế ngủ hiệu quả là nằm ngửa, tư thế này đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ bị hội chứng đột tử lúc ngủ ở trẻ sơ sinh.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp các chị em có thể kiểm soát và biết được thông tin siêu âm chẩn đoán trào ngược dạ dày - thực quản nhi. Hãy liên hệ với chúng tôi theo tổng đài 1900 56 56 56, MEDLATEC sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc và đặt lịch khám sớm nhất nhé!