1. Nguyên nhân gây bệnh hen suyễn là gì? 

Bệnh hen suyễn còn gọi là bệnh hen phế quản xảy ra khi niêm mạc của ống phế quản xuất hiện tình trạng viêm xuất tiết, phù nề, đặc biệt là sự co thắt của cơ trơn phế quản (cơ Reissessen). Từ đó khiến cho đường thở bị chít hẹp, gây cản trở luồng không khí vào - ra qua phế quản, gây ra cơn hen.

Cơn hen suyễn có thể bùng phát hoặc trở nên nghiêm trọng hơn khi có sự tác động của các yếu tố sau: 

• Sự tấn công của virus, vi khuẩn và gây bệnh như cảm cúm, cảm lạnh, sổ mũi, viêm mũi, viêm xoang,… 
• Gia đình có tiền sử bị bệnh hen suyễn. 
• Tác nhân dị nguyên như nước hoa, phấn hoa, lông chó, mèo, chim, thỏ,… nấm mốc, bụi bẩn,… 
• Môi trường không khí ô nhiễm chứa hóa chất độc hại. 
• Dị ứng với thành phần của thuốc hoặc thực phẩm. 
• Cảm xúc mạnh như lo lắng, cười đùa, khóc, căng thẳng, hồi hộp quá mức, sốc tâm lý,… 
• Hoạt động gắng sức như tập luyện thể dục, thể thao mạnh, lao động gắng sức,... cũng có thể gây kích phát cơn hen phế quản.
• Mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản. 
• Thời tiết thay đổi chuyển sang mùa đông hoặc khí hậu khô hanh, không khí giảm độ ẩm. 

Những yếu tố nguy cơ làm tái phát cơn hen suyễn

2. Chẩn đoán bệnh hen suyễn 

Tùy theo từng trường hợp mà bạn sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các kiểm tra cần thiết nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh lý. 

Triệu chứng lâm sàng 

Trước hết bác sĩ sẽ tìm hiểu thông tin về các biểu hiện lâm sàng trong thời gian gần đây cũng như tiền sử mắc bệnh của người đi khám và gia đình. Một số triệu chứng phổ biến và điển hình của bệnh hen suyễn có thể kể đến là: 

• Khó thở, thở gấp, hụt hơi, khi thở có tiếng rít hoặc khò khè. 
• Ho khan hoặc có đờm nhiều, đặc biệt là vào ban đêm hoặc sáng sớm lúc mới thức dậy. 
• Đau tức và cảm giác nặng ngực. 
• Khó ngủ, mất ngủ do ho hoặc khó thở. 

Bệnh nhân có thể khó thở, thở gấp, đau tức ngực khi lên cơn hen suyễn

Chẩn đoán cận lâm sàng

Để xác định tình trạng hen suyễn, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng sau: 

• Sử dụng máy đo lưu lượng đỉnh kế giúp bác sĩ đưa ra kết luận khẳng định về bệnh cũng như mức độ cơn hen.
• Đo chức năng hô hấp trong cơn hen và có test hồi phục phế quản giúp chẩn đoán xác định bệnh và phân biệt với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
• Thử nghiệm Oxit Nitric thở ra thông qua đầu ống có gắn với máy đo Nitric Oxide. Khi đường thở bị viêm, nồng độ của hợp chất này trong hơi thở sẽ tăng cao. 
• Chup X - quang phổi để xác định những bất thường bên trong đường thở thông qua hình ảnh.
• CT lồng ngực cho phép đánh giá toàn diện phổi bằng hình ảnh chi tiết, có thể phát hiện được các tổn thương, tình trạng viêm trong đường hô hấp hoặc những trường hợp giãn phế nang, phổi có nốt mờ,… 
• Test dị ứng để biết cơ thể phản ứng mẫn cảm với các dị nguyên. Phương pháp này không chỉ mang lại hiệu quả trong chẩn đoán mà còn giúp bệnh nhân hạn chế được nguy cơ làm bùng phát cơn hen. 
• Xét nghiệm đờm để kiểm tra bạch cầu ái toan. 

Tùy trường hợp mà bệnh nhân được chỉ định thực hiện các kiểm tra khác nhau

3. Điều trị bệnh hen suyễn 

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị để chữa dứt điểm bệnh hen phế quản. Người bệnh sau khi được chẩn đoán xác định tình trạng và mức độ hen suyễn sẽ được chỉ định dùng thuốc nhằm cải thiện triệu chứng, hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn. Bên cạnh việc tuân thủ theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cần thực hiện một số biện pháp sau để kiểm soát và ngăn ngừa tần suất xuất hiện cơn hen suyễn: 

• Nếu nhà bạn có nuôi thú cưng thì hãy nhốt chúng ở một nơi riêng biệt với nhà ở, đảm bảo vật nuôi không vào phòng ngủ, hạn chế tối đa để bệnh nhân hen suyễn tiếp xúc với lông hoặc chất thải của thú cưng.
• Đối với trẻ em, ba mẹ cần chú ý vệ sinh thường xuyên đồ chơi để loại bỏ bụi bẩn và mầm bệnh. 
• Giặt giũ chăn gối, ga giường định kỳ 1 - 2 tuần/ lần, nên phơi ở những khu vực có ánh nắng chiếu trực tiếp để không phát sinh vi khuẩn gây bệnh. Chỉ nên sử dụng bột giặt hay nước xả có mùi hương nhẹ hoặc không mùi. 
• Không hút thuốc lá cũng như hạn chế tối đa việc tiếp xúc hoặc đến những nơi có nhiều khói thuốc lá vì không chỉ khiến cơn hen bùng phát mà các triệu chứng cũng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thường xuyên tổng vệ sinh nhà cửa, lau chùi các đồ vật gia dụng cẩn thận để tránh bám bụi. 
• Sử dụng máy điều hòa, máy lọc không khí trong nhà để thanh lọc bụi bẩn trong ngôi nhà, phòng ngủ. 
• Không sử dụng các loại xịt phòng, xịt tóc, xịt khử mùi, bình phun sơn,… có mùi quá nồng hoặc để hoa trong phòng. 
• Không sử dụng hóa chất diệt côn trùng trong phòng khi có bệnh nhân bị hen suyễn. 
• Mở cửa phòng để ánh nắng và không khí trong lành tràn vào nhà nếu xung quanh căn nhà có môi trường sạch, không có khói bụi từ phương tiện giao thông. 
• Không tiêu thụ các loại thực phẩm có chứa thành phần dễ gây dị ứng đậu phộng, sữa bò, giá đỗ, hải sản, thức ăn chứa nhiều chất bảo quản,... 
• Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển giao mùa, dùng máy tạo độ ẩm hoặc để một tô nước trong phòng khi không khí bị khô. 
• Không làm việc gắng sức hoặc thức quá khuya, tránh mang vác nặng, hạn chế những nơi đông người. 
• Cố gắng giữ bình tĩnh trong mọi tình huống, tránh những xúc động mạnh làm cơn hen tái phát. 
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân đối và phù hợp, đầy đủ chất, hạn chế các đồ ăn cay, nóng, quá nhiều dầu mỡ, gia vị,… 
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày với cường độ vừa phải và phù hợp với thể trạng. 
• Sử dụng thuốc để khống chế cơn hen dưới dạng xịt khô hoặc bột hít. Nếu dùng thuốc quá 3 lần/cơn và sau khoảng 20 phút triệu chứng không thuyên giảm thì cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để xử lý. 

Mặc dù bệnh hen suyễn chưa có thuốc đặc trị nhưng người bệnh vẫn có thể kiểm soát và sống chan hòa với bệnh lý này nếu áp dụng biện pháp phòng ngừa phù hợp với bản thân. Tuy nhiên, để đảm bảo hen suyễn không tiến triển theo chiều hướng xấu, người bệnh cần đến các cơ sở y tế uy tín thăm khám, từ đó bác sĩ sẽ tư vấn biện pháp điều trị, chăm sóc sức khỏe thích hợp nhất. 

Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát cơn hen tái phát

Mọi thông tin cần được hỗ trợ về những vấn đề liên quan sức khỏe, quý khách hàng có thể gọi đến các đơn vị thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC theo hotline: 1900 56 56 56 để được bác sĩ tư vấn trực tiếp.