1. Hiểu hơn về bệnh nhiễm trùng hô hấp trên

Cơ quan hô hấp trên gồm xoang, mũi, hầu họng và thanh quản. Trong quá trình hô hấp, niêm mạc đường hô hấp phía trên chính là khu vực đầu tiên tiếp nhận không khí. Sau đó, không khí tiếp tục được làm ẩm, làm ấm và loại bỏ phần nào tạp chất trước khi chuyển đến khí quản. 

Nhiễm trùng đường hô hấp trên là bệnh lý khá thường gặp 

Niêm mạc của các cơ quan hô hấp phía trên thường có nhiều lông nhỏ, dịch nhầy. Chức năng chính của dịch nhầy là ngăn bụi, virus và vi khuẩn xâm nhập sâu vào những hệ cơ quan hô hấp phía dưới. Phần lông nhỏ hay lông mao cũng thực hiện chức năng tương tự. 

Thế nhưng, trong một vài trường hợp, virus và vi khuẩn kết hợp bụi bẩn tấn công mạnh khiến đường hô hấp phía trên bị nhiễm trùng, ảnh hưởng trực tiếp đến những cơ quan như thanh quản, mũi, hầu họng.

2. Tác nhân làm tăng nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp trên 

Nguyên nhân gây ra tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên là do các loại virus, vi khuẩn và một vài tác nhân khác từ môi trường. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể khiến đường hô hấp trên dễ bị nhiễm trùng. Chẳng hạn như: 

• Tổn thương tại vùng mũi hoặc vùng khoang mũi. 
• Bệnh lý tự miễn. 
• Hút thuốc (theo hướng chủ động hoặc thụ động). 

Virus cúm là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp trên 

Ngoài ra người từng thực hiện phẫu thuật cắt amidan, nạo VA cũng được cho là dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên hơn. 

3. Triệu chứng và biến chứng ở có thể gặp phải ở người mắc nhiễm trùng hô hấp trên 

3.1. Triệu chứng

Trong phần lớn các trường hợp, người bị nhiễm trùng đường hô hấp trên thường biểu hiện những triệu chứng cụ thể như:

• Ho kèm triệu chứng đau rát họng. 
• Nước mũi chảy nhiều hoặc nghẹt mũi. 
• Cơ thể lên cơn sốt (triệu chứng hay xuất hiện ở trẻ nhỏ). 
• Hắt hơi liên tục. 
• Vùng xoang bị đau nhức. 
• Cơ thể nhức mỏi. 

Phần lớn người bị nhiễm trùng hô hấp trên đều bị ho, đau rát họng

Hiếm gặp hơn, người bệnh còn có thể bị mất khứu giác, hơi thở xuất hiện mùi, ngứa mắt. 

Trường hợp nhận thấy dấu hiệu bệnh không thuyên giảm, sốt hơn 3 ngày, cơ thể ngày càng khó chịu, bạn nên đi khám để được điều trị, tránh biến chứng xấu. 

3.2. Biến chứng

Nhiễm trùng hô hấp trên thường không gây biến chứng nguy hiểm nhưng những người có hệ miễn dịch kém như trẻ nhỏ, người già thì nên cẩn trọng, không thể chủ quan. Bởi nếu không được điều trị thì bệnh có thể chuyển biến xấu, xuất hiện các biến chứng như:

• Biến chứng trong phổi: Nếu nhiễm trùng đường hô hấp trên không được kiểm soát có thể dẫn đến các biến chứng tại đường hô hấp dưới như viêm phổi, áp xe phổi, nguy hiểm nhất là viêm phổi lan tỏa, ARDS, suy hô hấp và tử vong. 
• Biến chứng nguy hiểm ngoài phổi: Tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên hiếm khi gây nhiễm trùng huyết. Tuy nhiên, khi tình trạng viêm tiến triển cũng có thể khiến bệnh nhân gặp nhiều khó chịu, mệt mỏi. 
• Biến chứng ở hệ tim mạch: Suy tim, nhịp tim rối loạn. 
• Biến chứng ở đường tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa (đi ngoài ra phân lỏng), suy gan.
• Biến chứng ở hệ thần kinh: Cơ thể rơi vào trạng thái hôn mê, mê sảng, viêm màng não. 
• Một số biến chứng khác: Viêm khớp hoặc viêm tai xương chũm. 

Người bị nhiễm trùng hô hấp trên có thể gặp phải biến chứng ở hệ tim mạch

4. Chẩn đoán và điều trị bệnh nhiễm trùng hô hấp trên

4.1. Chẩn đoán

Sau khi đã chẩn đoán lâm sàng, thăm hỏi triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân làm thêm xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh để khẳng định lại kết quả. Chẳng hạn như: 

• Xét nghiệm máu: Tổng phân tích tế bào máu, CRP, Procalcitonin, chức năng gan, thận,...
• Chụp X-quang hoặc CT vùng mũi xoang.
• Nội soi tai mũi họng,...

5.2. Điều trị

Việc điều trị cho người bị nhiễm viêm đường hô hấp trên chủ yếu tập trung vào các phương pháp làm giảm triệu chứng, giúp người bệnh dễ chịu hơn. Nếu tình trạng bệnh còn nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh áp dụng một số phương pháp như:

• Tích cực bổ sung nước. 
• Để cơ thể nghỉ ngơi.
• Súc miệng bằng dung dịch nước muối hoặc các loại dung dịch làm sạch khác phù hợp theo chỉ định của bác sĩ. 
• Tránh khói thuốc. 
• Tránh tiếp xúc với tác nhân, yếu tố khiến cơ thể thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Trường hợp phải dùng thuốc, bác sĩ thường kê 3 nhóm thuốc cơ bản dưới đây:

• Thuốc hỗ trợ kháng histamin. 
• Thuốc hỗ trợ giảm đau, hạ sốt. 
• Thuốc giúp giảm triệu chứng nghẹt mũi. 

Một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt thường được dùng

Nếu phải dùng thuốc, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ về liều lượng, thời gian dùng theo hướng dẫn của bác sĩ. 

5. Làm thế nào để phòng ngừa viêm đường hô hấp trên? 

Thông qua việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt hàng ngày, bạn hoàn toàn có thể phần nào làm giảm nguy cơ bị mắc viêm đường hô hấp trên. Cụ thể là một vài nhóm biện pháp cơ bản sau:

• Không sử dụng thuốc lá: Tốt nhất bạn không nên hút thuốc lá theo cả hình thức chủ động và thụ động (tiếp xúc với khói thuốc). Đây là biện pháp đơn giản giúp bảo vệ niêm mạc đường hô hấp, hạn chế tình trạng nhiễm trùng và nhiều bệnh lý khác. 
• Tránh tiếp xúc với không khí ô nhiễm: Không nên đến nơi có bầu không khí ô nhiễm, đeo khẩu trang và các dụng cụ bảo hộ khác nếu phải làm việc trong môi trường dễ tiếp xúc với hóa chất, khói bụi. 
• Rửa tay thường xuyên: Bạn hãy dùng xà phòng khử khuẩn để rửa tay trước khi ăn, sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với người lạ. Đồng thời, bạn nên bỏ thói thói quen sờ tay nên mặt, mũi. 

 Mặc dù là bệnh lý phổ biến nhưng nhiễm trùng hô hấp trên vẫn có khả năng gây ra không ít biến chứng nguy hiểm. Nếu nhận thấy có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh hoặc khi thấy triệu chứng không thuyên giảm, cơ thể ngày càng mệt mỏi, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra, chữa trị kịp thời. Trong đó, một trong những địa chỉ y tế bạn có thể tin được lựa chọn là chuyên khoa Hô hấp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để lịch khám, Quý khách hãy liên hệ với MEDLATEC theo hotline 1900 56 56 56.