1. Chỉ số men gan là gì?

Men gan là hệ thống các enzyme tham gia vào các hoạt động chuyển hoá của gan như sản xuất dịch mật, chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thức ăn, thải độc, chuyển hóa thuốc,... Chỉ số men gan cũng là một trong những chỉ số quan trọng được sử dụng để đánh giá tình trạng tổn thương của gan. 

Chỉ số men gan gồm ALT, AST, GGT, ALP

Men gan được phân loại thành các dạng gồm:

• ALT - Alanine transaminase: enzyme ALT chủ yếu nằm ở gan và chuyển hoá thành các loại protein được sử dụng để cung cấp năng lượng cho tế bào gan. Khi chỉ số men gan cao cụ thể chỉ số ALT cao hơn bình thường là dấu hiệu xác định tổn thương ở gan.
• AST - Aspartate transaminase: có công dụng trong việc chuyển hoá axit amin tại các bộ phận như gan, tim, cơ. Và chỉ số này thường được chỉ xét nghiệm kết hợp với ALT để đánh giá tình trạng tổn thương gan.
• GGT - Gamma-glutamyl transferase: là enzyme thường nằm chủ yếu ở các mô, trong đó mô gan chiếm phần lớn. Khi chỉ số GGT thay đổi là dấu hiệu bất thường ở gan, ống mật, tuỵ và thận.
• ALP - Alkaline phosphatase (ALP): enzyme ALP ít được sử dụng hơn so với 3 loại còn lại, hoặc nếu có sẽ kết hợp với nhiều xét nghiệm khác trong quá trình xác định tình trạng viêm gan, tắc ống mật hoặc các bệnh lý liên quan đến xương.

2. Chỉ số men gan cao là bao nhiêu?

Khi gan có vấn đề bất thường hoặc bị tổn thương do nhiều yếu tố khác nhau thì nhóm enzyme của men gan giải phóng nhiều hơn, từ đó khiến chỉ số men gan cao hơn mức bình thường. Tình trạng này thường được chia theo các mức độ từ tăng nhẹ, tăng trung bình và tăng cao tuỳ thuộc vào kết quả xét nghiệm của 4 loại enzyme men gan.

3. Triệu chứng của men gan cao

• Da nổi mẩn ngứa: do gan bị tổn thương dẫn đến suy giảm chức năng đào thải độc tố từ đó gây ra các phản ứng trên da.
• Thường gặp vấn đề tiêu hoá như khó tiêu, chán ăn: là kết quả của quá trình phân huỷ thức ăn không đảm bảo do gan đang gặp vấn đề ảnh hưởng đến dịch mật tiêu hoá.

Người có bất thường về gan thường chán ăn, khó tiêu, buồn nôn

• Da chuyển màu vàng do lượng bilirubin trong gan tăng cao khi gan bị tổn thương và suy giảm chức năng. Đây là biểu hiện bên ngoài khá phổ biến, báo động bất thường ở gan.
• Phân có màu vàng nhạt thường xuyên là một trong những biểu hiện dễ bị bỏ qua và đây cũng là triệu chứng của các bệnh lý liên quan đến hệ thống mật ở các bộ phận mật, gan và tuỵ. Khi gặp phải tình trạng phân có màu vàng nhạt liên tục và không cải thiện, mặc dù đã thay đổi chế độ ăn uống thì nên đi thăm khám sớm.
• Đau hạ sườn phải: khi men gan tăng cao là dấu hiệu của sự tổn thương gan, vì thế người bệnh thường có cảm giác đau vùng hạ sườn phải hay gọi là vị trí gan. Tình trạng men gan tăng cao cùng với các bệnh lý về gan có thể khiến cơn đau diễn ra liên tục và mức độ nặng hơn. 
• Nước tiểu vàng hoặc sậm màu hơn.

4. Chỉ số men gan cao nguy hiểm như thế nào?

Chỉ số men gan tăng nhẹ ít có biểu hiện cụ thể và thường chưa có tổn thương nghiêm trọng ở gan. Nhưng nếu chỉ số này không được duy trì ở mức bình thường trong thời gian dài sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: xơ gan, ung thư gan, viêm gan, viêm cầu thận, viêm cơ, viêm túi mật, tắc ống mật,... 

Chỉ số men gan cao dễ dẫn đến xơ gan, viêm gan hoặc ung thư

Ngoài ra, khi chỉ số men gan không được kiểm soát hiệu quả dẫn đến tăng quá cao có thể gây nguy hiểm đến tính mạng như suy gan, hôn mê gan. Những tình trạng này thường có tỷ lệ hồi phục thấp và dễ dẫn đến tử vong nếu không có phác đồ điều trị kịp thời, đúng cách. 

5. Khi nào cần thực hiện xét nghiệm?

Có thể thấy, chỉ số men gan cao nếu không được duy trì ổn định sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Vậy khi nào cần thực hiện xét nghiệm để kiểm tra liệu cơ thể có đang mắc tình trạng men gan cao?

• Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, uể oải.
• Vàng da hoặc vàng tròng mắt.
• Đau âm ỉ vùng thượng vị.
• Ăn khó tiêu, chán ăn hoặc buồn nôn.
• Sụt cân bất thường khi không theo chế độ ăn kiêng hoặc tập luyện,...

6. Làm thế nào để cải thiện chỉ số men gan?

Đối với tình trạng chỉ số men gan cao, ngoài các loại thuốc đặc trị y khoa thì việc thay đổi chế độ ăn uống, lối sống hàng ngày cũng là yếu tố quan trọng để có kết quả hồi phục sớm.

6.1. Thay đổi chế độ ăn uống

• Tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ, omega 3-6-9, giàu khoáng chất, vitamin, các loại đạm từ đậu, hạt hoặc thịt trắng (cá, gà,...)
• Hạn chế tối đa các loại thực phẩm hoặc thức uống chứa nhiều đường bởi vì chúng thường tăng áp lực cho gan trong việc chuyển hoá cũng như dễ gây tình trạng tích tụ mỡ ở gan. 
• Không nên sử dụng các loại thức ăn nhanh hoặc chế biến sẵn bởi các loại thực phẩm này thường chứa nhiều đường, dầu mỡ, chất bảo quản có thể ảnh hưởng đến sức khỏe gan.
• Đảm bảo uống đủ nước cần thiết cho cơ thể từ 1,5 - 2 lít mỗi ngày

6.2. Cải thiện lối sống lành mạnh

• Không uống rượu bia hoặc thức uống có cồn.
• Bỏ thói quen hút thuốc lá.
• Thường xuyên tập thể dục, vận động để tăng cường trao đổi chất cho cơ thể.
• Cải thiện cân nặng.
• Ngủ đủ giấc và hạn chế thức khuya.
• Tránh các khu vực, không gian có nhiều hoá chất, kim loại nặng, bụi bặm, ổ virus,...

Thường xuyên tập thể dục để cải thiện sức khỏe

6.3. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe

Thông thường, chỉ số men gan được bao gồm trong các gói xét nghiệm tổng quát định kỳ. Vì thế, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần không chỉ giúp phát hiện kịp thời tình trạng men gan cao mà còn giúp người bệnh có thể duy trì ổn định chỉ số trong mức an toàn. Ngoài ra, khi cơ thể có bất kỳ dấu hiệu của men gan cao thì người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra, xét nghiệm nhằm đánh giá chính xác tình trạng bệnh.

 Thường xuyên kiểm tra sức khỏe để tầm soát sớm chỉ số men gan cao

Có thể thấy, chỉ số men gan cao là báo động sớm của các bệnh lý về gan. Vì thế, việc kiểm tra và phát hiện sớm bất thường là chìa khóa giúp điều trị kịp thời cũng như tăng tỷ lệ hồi phục hiệu quả hơn. Một địa chỉ y tế uy tín bạn có thể lựa chọn để thăm khám là Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách hãy liên hệ Tổng đài 1900 56 56 56 để được hướng dẫn chi tiết hơn.