1. Khái niệm hen phế quản ở trẻ và nguyên nhân gây bệnh 

Mặc dù hen phế quản là bệnh lý thường gặp nhưng nếu hỏi những thông tin cơ bản về bệnh thì không phải ai cũng nắm rõ. 

Hen phế quản là gì?

Hen phế quản hay hen suyễn là một bệnh lý mạn tính xảy ra khi niêm mạc đường hô hấp có biểu hiện viêm, sưng kết hợp với phản ứng kích thích dẫn đến hiện tượng co thắt. Khi đó, đường dẫn khí sẽ bị thu hẹp, không khí qua phế quản bị hạn chế khiến lưu lượng khí trao đổi ở phổi giảm đáng kể dẫn đến các cơn khó thở, thở khò khè, nặng ngực và ho. Các cơn hen suyễn ở trẻ có thể tái phát nhiều lần nếu gặp những tác nhân kích ứng từ bên ngoài như lông thú cưng, phấn hóa, khói thuốc lá,… 

Khi lên cơn hen, không khí qua phế quản bị hạn chế do đường dẫn khi thu hẹp

Nguyên nhân gây bệnh 

Nguyên nhân gây hen phế quản ở trẻ rất đa dạng, trong đó có thể kể đến là: 

• Các tác nhân gây dị ứng đường hô hấp trong môi trường như bụi bẩn, các loại bọ nhà, lông thú cưng, phấn hoa,… 
• Trẻ bị dị ứng với thành phần có trong thuốc hoặc các loại thực phẩm, chất phụ gia. 
• Sự xâm nhập, sinh sôi, phát triển và gây bệnh của các loại vi khuẩn, virus, nấm. 
• Di truyền từ các thế hệ trước. 
• Làm việc hoặc vận động gắng sức và ngưng đột ngột. 
• Thời tiết thay đổi, chuyển giao mùa. 
• Thay đổi nội tiết tố, nhất là ở giai đoạn dậy thì, mang thai hoặc mãn kinh. 
• Trẻ bị sốc tâm lý, sợ hãi, lo âu, căng thẳng hoặc xúc động quá mức. 

Đối tượng dễ bị hen suyễn 

Bất kỳ ai cũng có thể bị hen phế quản, tuy nhiên trẻ em và trẻ sơ sinh là đối tượng thường gặp nhất. Ngoài ra, một số đối tượng khác cũng thuộc nguy cơ cao bị hen phế quản là: 

• Người cao tuổi. 
• Người bị dị ứng, chàm. 
• Người đang bị các vấn đề về đường hô hấp.
• Gia đình có tiền sử người bị bệnh hen suyễn. 
• Người hút thuốc lá hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều bụi bẩn, khói thuốc, hóa chất độc hại,…

Trẻ em thuộc nhóm đối tượng dễ bị hen suyễn

2. Dấu hiệu nhận biết hen phế quản ở trẻ

Trẻ bị hen suyễn có thể dễ dàng nhận biết thông qua các dấu hiệu như: 

Ho nhiều và tái phát liên tục 

Trẻ nhỏ rất dễ mắc các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp gây ho. Những nếu trẻ ho nhiều và tái đi tái lại nhiều lần trong thời gian ngắn, đặc biệt cơn ho nhiều hơn khi về đêm thì đôi khi đó là dấu hiệu của bệnh hen suyễn. 

Thở khò khè

Hầu hết những trẻ bị hen suyễn đều có triệu chứng thở khò khè. Tình trạng này xảy ra là do niêm mạc phế quản sưng to làm hẹp ống thở, không khí khi đi qua sẽ có tiếng khò khè. Đi kèm với hiện tượng này là tình trạng trẻ thở nhanh và gấp, nhất là sau khi vận động mạnh hoặc trải qua cơn ho.

Da tái nhợt, ra nhiều mồ hôi

Trẻ có biểu hiện lờ đờ, da tái nhợt và tiết nhiều mồ hôi xảy ra khi cơn hen suyễn tái phát. Khi đó, đường thở bị thu hẹp, lượng oxy trong máu giảm khiến các cơ quan không được cung cấp đủ lượng oxy cần thiết.

Trẻ ho kéo dài và tái đi tái lại có thể là dấu hiệu của hen phế quản

3. Hen phế quản ở trẻ có nguy hiểm không? 

Hen suyễn ở trẻ nếu không được phát hiện và can thiệp điều trị sớm có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng bao gồm: 

• Xẹp phổi: Có khoảng 1/3 trường hợp trẻ bị hen suyễn xảy ra biến chứng xẹp phổi nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu các cơn hen suyễn được kiểm soát thì tình trạng xẹp phổi cũng được cải thiện. 
• Giãn phế nang: Tình trạng hen suyễn có thể làm giảm độ đàn hồi của phế nang, điều này dẫn đến giảm thể tích khí thở ta và tăng khí cặn. 
• Tổn thương não: Hen suyễn kéo dài và liên tục có thể gây ra tình trạng oxy cung cấp cho não không đủ gây tổn thương. 
• Tràn khí màng phổi: Phế nang bị giãn rộng, lưu lượng máu đến phế nang giảm gây ra áp lực lớn. Khi đó, nếu người bệnh làm việc quá sức hoặc ho kéo dài có thể làm vỡ phế nang dẫn đến tràn khí màng phổi. 
• Suy hô hấp: Các cơn hen suyễn nặng hay ác tính, người bệnh bị khó thở, tím tái, thậm chí phải sử dụng máy thở để cải thiện. Người bị suy hô hấp có nguy cơ tử vong cao.

Hen phế quản ở trẻ rất khó để có thể chữa dứt điểm vì tùy thuộc vào khả năng đáp ứng thuốc và sức đề kháng của từng bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu hen suyễn được phát hiện và can thiệp điều trị sớm sẽ tăng khả năng kiểm soát tốt bệnh. 

Nếu trong gia đình có trẻ bị hen suyễn, ba mẹ cần chú ý loại bỏ tất cả các dị nguyên đường hô hấp như không nuôi thú cưng, không hút thuốc lá gần trẻ, không sử dụng các loại thuốc diệt côn trùng khi trẻ ở trong nhà, vệ sinh nhà cửa thường xuyên, giữ ấm cho trẻ khi thời tiết thay đổi, che chắn cẩn thận và đeo khẩu trang mỗi khi cho trẻ ra ngoài, xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và khuyến khích trẻ uống nhiều nước cũng như vận động cơ thể. 

Phát hiện và điều trị hen suyễn ở trẻ kịp thời sẽ tăng khả năng kiểm soát bệnh

Hiện nay, Chuyên khoa Hô hấp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC là địa chỉ uy tín mà ba mẹ có thể lựa chọn để thăm khám, chẩn đoán và điều trị hen phế quản ở trẻ. Tại đây, bé sẽ được các chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn trực tiếp thăm khám và tư vấn điều trị. Hơn nữa, hệ thống trang thiết bị hiện đại cùng Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế sẽ giúp các kiểm tra sức khỏe của bé an toàn, chính xác và trả kết quả nhanh.

Để đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa, quý khách hàng vui lòng liên hệ tổng đài của MEDLATEC theo số 1900 56 56 56 sẽ có nhân viên tiếp nhận và hướng dẫn cụ thể.