1. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng khó thở khi ngồi

Khó thở khi ngồi là hiện tượng người bệnh đang ngồi hoặc sau khi vận động và ngồi xuống nghỉ ngơi thì gặp tình trạng thở hụt, hơi thở ngắn hay khó khăn trong vấn đề hít thở. Những trường hợp xảy ra đột ngột trong thời gian ngắn gọi là cấp tính. Nếu hiện tượng kéo dài và phát triển từ từ theo thời gian thì đó là mạn tính.

Nguyên nhân khó thở xảy ra khi ngồi có thể do bạn vận động, làm việc, chơi thể thao quá mức, mang vác vật nặng,… Hiện tượng này sẽ khỏi sau một thời gian ngắn nghỉ ngơi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khó thở khi ngồi lại là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm bao gồm: 

Hen suyễn 

Nếu bạn gặp hiện tượng khó thở khi ngồi thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh hen suyễn. Hen suyễn là một bệnh mạn tính xảy ra khi đường thở bị thu hẹp do viêm. Người bị hen suyễn thường gặp các triệu chứng:

• Khó thở, thở hụt xảy ra bất kỳ lúc nào, kể cả đang ngồi hoặc nằm nghỉ ngơi, đặc biệt là sau khi vận động mạnh, tập thể thao, làm việc.
• Cơn khó thở đi kèm với tình trạng khó nói chuyện, tiết nhiều mồ hôi, đau tức ngực. 
• Ho nhiều, nhất là vào ban đêm hoặc lúc sáng sớm, sau khi gắng sức. 
• Người bệnh khó ngủ, ngủ không sâu, ngưng thở khi ngủ hoặc thở rít, ngáy to. 

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

Nguyên nhân chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường liên quan đến hút thuốc lá. Triệu chứng điển hình là người bệnh có hơi thở ngắn, yếu, thở dốc, khó thở, đau tức ngực. Bệnh thường tiến triển theo thời gian và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là khi không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Ngoài ra, ở những người hút thuốc càng lâu thì khả năng bị bệnh càng tăng.

Viêm phổi 

Viêm phổi là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng khó thở lúc ngồi. Viêm phổi có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào ở mọi lứa tuổi do sự tấn công của nấm, vi khuẩn hoặc virus. Bên cạnh đó, những người thường xuyên tiêu thụ rượu bia, hút thuốc lá trong thời gian dài là đối tượng có nguy cơ cao bị viêm phổi. 

Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng khó thở lúc ngồi

Bệnh nhân mắc bệnh, ngoài triệu chứng khó thở còn có thể gặp tình trạng đau tức ngực, ho khan hoặc có đờm, sốt,… Trường hợp này, người bệnh cần được điều trị sớm để hạn chế biến chứng gây nguy hiểm tính mạng. 

Tràn khí màng phổi 

Không khí xuất hiện một cách bất thường ở giữa phổi và màng phổi sẽ làm suy giảm chức năng một phần hoặc toàn bộ phổi. Tràn khí màng phổi thường xảy ra do những nguyên nhân như chấn thương lồng ngực, mắc các bệnh về đường hô hấp, phổi hoặc biến chứng từ các dụng cụ hỗ trợ hít thở. 

Những bệnh nhân bị tràn khí màng phổi thường có triệu chứng thở hụt hơi, khó thở dù ở bất kỳ tư thế nào, đau tức ngực,… Người bệnh cần được chẩn đoán và điều trị sớm để đảm bảo không xảy ra biến chứng nguy hiểm. 

Khó thở kể cả khi nghỉ ngơi có thể do tràn khí màng phổi

Bệnh lao 

Lao là căn bệnh truyền nhiễm do trực khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis gây ra. Bệnh chủ yếu gây tổn thương ở phổi dẫn đến những triệu chứng: 

• Khó thở khi ngồi, đau tức ngực xảy ra với tần suất tăng dần. 
• Mệt mỏi, ớn lạnh, sốt. 
• Ho khan hoặc có đờm, thời gian kéo dài có thể ho ra máu. 
• Chán ăn, sụt cân. 

Thiếu máu 

Thiếu máu cũng là một trong những lý do khiến bệnh nhân có triệu chứng khó thở khi ngồi. Khi bệnh nhân thiếu máu mức độ vừa đến nặng thì bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng khó thở, mệt mỏi, chóng mặt,... Chỉ số này càng xuống thấp, triệu chứng khó thở càng nghiêm trọng. 

Ngoài triệu chứng khó thở, bệnh nhân thiếu máu còn có các triệu chứng như da xanh xao, chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi, dễ bị ngất xỉu,… Để khắc phục tình trạng này, bạn cần thay đổi chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt, nghỉ ngơi đồng thời tới cơ sở y tế để kiểm tra, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung thuốc hoặc truyền máu nếu cần thiết.

Bệnh tim mạch 

Nếu bạn có triệu chứng khó thở khi ngồi thì có thể nghi ngờ một số bệnh lý về tim mạch như hẹp hai lá, hở van tim, thông liên nhĩ, nhồi máu cơ tim, suy tim,… Trường hợp này, bạn cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa, tùy theo tình trạng sức khỏe mà phương pháp điều trị sẽ khác nhau. 

Rối loạn lo âu 

Rối loạn lo âu là một trong những bệnh liên quan đến tâm lý, thường xảy ra ở nhóm đối tượng từ 30 - 40 tuổi. Tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn nam giới. Người bị rối loạn lo âu thường xuất hiện tình trạng lo lắng quá mức, thở gấp, hơi thở ngắn kể cả khi nghỉ ngơi, nằm hoặc ngồi. Hiện tượng xảy ra liên tục gây căng thẳng, làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống người bệnh.

Rối loạn lo âu xảy ra phổ biến ở phụ nữ từ 30 - 40 tuổi

2. Cách khắc phục tình trạng khó thở khi ngồi 

Tùy theo từng nguyên nhân khác nhau mà biện pháp can thiệp sẽ có sự thay đổi. Trước tiên khi xuất hiện tình trạng khó thở lúc ngồi với tần suất và cường độ tăng dần theo thời gian, tốt nhất bạn nên tìm đến các cơ sở y tế để thăm khám. Sau khi có kết quả kiểm tra chính xác về tình hình sức khỏe, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên thích hợp để khắc phục triệu chứng khó thở. Bên cạnh đó, người bệnh cũng chú ý: 

• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp và cân đối, duy trì cân nặng, đồng thời xây dựng một chế độ luyện tập dựa theo thể trạng của mình. Nếu bạn có dấu hiệu hoặc được chẩn đoán thừa cân, béo phì thì cần tuân thủ theo hướng dẫn của chuyên gia và thực hiện chế độ giảm cân để khắc phục tình trạng khó thở hiệu quả. 
• Đối với những bệnh nhân bị phổi gây ra hiện tượng khó thở lúc ngồi cần hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa hô hấp về vấn đề sử dụng các liệu pháp, bài tập hoặc liệu trình phục hồi chức năng phổi. Ngoài ra, người bệnh cần phối hợp điều trị với luyện tập kỹ năng hít thở để giúp phổi hoạt động hiệu quả hơn. 
• Đối với những bệnh nhân bị bệnh tim mạch thì cần tiến hành phục hồi chức năng tim theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. 

Thăm khám sức khỏe để xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó thở

Hiện nay, Chuyên khoa Hô hấp thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC là địa chỉ đáng tin cậy mà bạn có thể lựa chọn để thực hiện kiểm tra, chẩn đoán và điều trị tình trạng khó thở khi ngồi. Để đặt lịch với bác sĩ chuyên khoa, quý khách hàng vui lòng gọi tổng đài 1900 565656 của MEDLATEC.