1. Acid folic là gì?

Acid folic (vitamin B9 - thuộc vitamin nhóm B). Đây là dưỡng chất rất cần cho quá trình phát triển và phân chia các tế bào và góp phần quan trọng cho sự hình thành của tế bào máu. Vitamin B9 cần trong chế độ dinh dưỡng mỗi ngày, đặc biệt là cho phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh.

Acid folic là chất dinh dưỡng cần cho sự phát triển và phân chia tế bào của quá trình hình thành tế bào máu

Axit folic chứa trong các loại thực phẩm và cả trong thuốc uống bổ trợ. Một số thực phẩm chứa lượng axit folic tự nhiên gồm có:

• Các loại rau xanh như rau chân vịt, diếp cá,… hay đậu bắp, bông cải, củ cải,… hay các loại hạt như đậu khô hay đậu hà lan,…

• Các loại trái cây như chuối, quả chanh, cam, bưởi,…

• Gan và thận của bò.

• Ngoài ra, axit folic còn có trong các loại thực phẩm: sữa, ngũ cốc, bột mì,...

2. Vai trò của axit folic

Vai trò chung của acid folic trong cơ thể chính là sản xuất và duy trì những tế bào mới cũng như giúp phòng ngừa thay đổi của DNA gây ra bệnh ung thư. Axit folic được dùng như thuốc chữa trị chứng thiếu hụt axit folic và một vài bệnh thiếu máu gây ra bởi thiếu hụt axit folic. Bên cạnh đó, chúng còn được sử dụng kèm theo các loại thuốc khác giúp chữa trị bệnh thiếu máu ác tính. Thế nhưng thuốc không có khả năng chữa trị chứng thiếu hụt vitamin B12 và ngăn ngừa chứng tổn thương ở tủy sống.

2.1. Vai trò của axit folic trong quá trình mang thai

• Phòng tránh khuyết tật bẩm sinh: trong giai đoạn mang thai, não và tủy sống của thai nhi đã bắt đầu hình thành trong tử cung thế nên rất cần bổ sung lượng vitamin B9 vào những giai đoạn quan trọng. Việc này sẽ giúp cho bé phát triển bình thường và mạnh khỏe, phòng ngừa những khuyết tật bẩm sinh xảy ra ở não và tủy sống.

Bổ sung axit folic trong quá trình mang thai giúp ngăn ngừa những khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi

• Phòng ngừa bệnh thiếu máu: vitamin B9 có vai trò vô cùng quan trọng hỗ trợ cho quá trình cung cấp những tế bào máu cho cơ thể, chúng giúp sản xuất tế bào mới gồm có hồng cầu thế nên rất cần bổ sung đủ lượng vitamin B9 cho bà bầu và thai nhi để ngăn ngừa chứng thiếu máu. Từ đó, hạn chế các trường hợp sảy thai, sanh non, trẻ bị chứng rối loạn tâm thần, suy dinh dưỡng,…

• Giảm khả năng mắc bệnh ung thư: axit folic có khả năng làm suy giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư, chẳng hạn như ung thư vú. Một vài người dùng axit folic để phòng ngừa ung thư ruột kết hay ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, chúng còn giúp ngăn chặn bệnh tim, chứng đột quỵ, giảm lượng hóa chất trong máu. 

• Ngăn ngừa một số bệnh lý: vitamin B9 được sử dụng cho bệnh nhân mất trí nhớ, mất trí, suy giảm khả năng nghe, làm chậm quá trình lão hóa, loãng xương, trầm cảm, đau thần kinh,…

2.2. Vai trò của axit folic đối với trẻ nhỏ

• Khả năng sử dụng ngôn ngữ: acid folic có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu khả năng phát triển chậm về mặt ngôn ngữ. Một nghiên cứu thực hiện vào năm 2011, so sánh giữa 2 nhóm bà mẹ có và không dùng axit folic cho thấy rằng nhóm người sử dụng vitamin B9 giảm được khả năng sinh con mắc chứng chậm phát triển ngôn ngữ. Thế nên việc bổ sung axit folic là rất cần thiết cho trẻ.

Axit folic có ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ em

• Sức khỏe trẻ em: axit folic có vai trò ngăn ngừa những dị tật bẩm sinh trong ống thần kinh khu vực quanh hệ thần kinh trung ương bởi những ống này không khép kín và dị tật liên quan đến não, tủy sống. Trường hợp trẻ không có não, hộp sọ sẽ khó kéo dài sự sống hay nứt đốt sống dẫn đến khuyết tật suốt đời.

3. Những loại thực phẩm có chứa acid folic

3.1. Bông cải xanh, bắp cải

Bông cải xanh, bắp cải là loại thực phẩm đứng đầu danh sách. Trung bình cứ nửa chén sẽ cung cấp 51 mcg axit folic. Những loại thực phẩm này rất thích hợp cho việc bổ sung vitamin B9 bơi chung dễ ăn, dễ tiêu hóa, không có phản ứng phụ. Ngoài ra, những thực phẩm này còn giúp bổ sung nhiều dưỡng chất quan trọng khác. Thế nên, cần bổ sung loại thực phẩm này mỗi ngày.

Bông cải xanh, bắp cải là loại thực phẩm có chứa hàm lượng acid folic nhiều nhất

3.2. Bí đao

Đặc biệt là loại bí đao mùa đông có chứa hàm lượng vitamin B9 dồi dào. Một chén bí đao có chứa khoảng 15% nhu cầu vitamin B9 cần cho cơ thể hàng ngày. Ngoài ra, bí đao còn chứa vitamin B1, B6, vitamin C, niacin, pantothenic, kali,… Cũng giống với bí ngô, dưa hấu thì thực phẩm này dồi dào dưỡng chất, không gây phản ứng phụ và dễ ăn.

3.3. Nấm

Tất cả các loại nấm nói chung có có chứa nguồn dinh dưỡng acid folic, protein, vitamin, chất chống oxy hóa,… Ngoài ra còn có canxi, kali, đồng selen,…Nấm còn là thực phẩm có lượng mỡ, cholesterol, carbohydrate khá thấp rất thích hợp cho phụ nữ có thai. Nấm có khả năng làm giảm lượng mỡ trong máu, ngăn ngừa bệnh ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, tăng cường khả năng miễn dịch. Có thể chế biến nấm thành nhiều món ăn khác nhau nhưng cần chú ý phòng tránh nhiễm độc nấm.

3.4. Ớt chuông

Đây là loại thực phẩm có chứa folate và axit folic. Một chén khoảng 92 gram ớt chuông thô giúp bổ sung 10.5% nhu cầu axit folic cho cơ thể mỗi ngày. Bên cạnh đó, trong ớt chuông còn chứa vitamin B1, C, B6, kali, chất xơ,… Ớt chuông có nhiều màu khác nhau, thường có vị ngọt, dễ tiêu hóa, có mùi thơm và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.

3.5. Đậu và những loại cây họ đậu

Có nhiều loại đa dạng như đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu nành,… dồi dào axit folic và cũng là nguồn đạm, chất khoáng cần cho cơ thể. Trung bình một chén hoặc 30 gram đậu đóng hộp bổ sung khoảng 8% nhu cầu axit folic cần cho cơ thể hằng ngày. Nửa chén đậu luộc cho ta khoảng 12% nhu cầu axit folic cho cơ thể. Đặc biệt, loại thực phẩm này được đánh giá phù hợp cho người cao tuổi.

3.6. Mùi tây

Vừa giúp làm tăng hương vị cho món ăn vừa giúp bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, đặc biệt là vitamin B9, chất chống oxy hóa và còn nhiều nguyên tố vi lượng giúp ngăn ung thư, kháng viêm, tăng sức đề kháng.

3.7. Hoa quả và nước ép

Các loại trái cây rất tốt cho sức khỏe con người bởi có chứa lượng acid folic như chuối, dưa Gang, cam, bưởi,... Bạn có thể sử dụng ở dạng quả tươi hoặc nước ép. Đây là loại thực phẩm tự nhiên có sẵn, dồi dào axit folic rất tốt cho người cao tuổi nên sử dụng mỗi ngày.

Sử dụng trái cây dạng quả tươi hoặc nước ép đều tốt cho cơ thể

Tóm lại, acid folic là dưỡng chất rất cần cho cơ thể mỗi ngày. Đặc biệt phụ nữ đang mang thai có nhu cầu cao gấp 4 lần bình thường thế nên cần chú ý bổ sung acid folic đầy đủ.