1. Đau bụng vùng thượng vị là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì

1.1. Vị trí của vùng thượng vị

Thượng vị nằm ở dưới của xương ức, trên rốn và giữa hai bên sườn. Đau bụng vùng thượng vị là những cơn đau ở giữa hai bên xương sườn và phía dưới mũi xương ức. Cơn đau có thể kèm theo nhiều triệu chứng khác như: nôn, rối loạn tiêu hóa,... Do đau vùng thượng vị thường ở trên rốn dưới ức và đôi khi có thể lan ra sau lưng nên nhiều người nhầm lẫn với đau dạ dày từ đó sinh chủ quan, không kịp thời phát hiện ra nguyên nhân gây ra triệu chứng này.

Đau bụng vùng thượng vị có thể là những cơn đau quặn dữ dội

1.2. Nguyên nhân gây đau bụng vùng thượng vị

Đau bụng vùng thượng vị không chỉ đơn thuần là đau dạ dày, nó có thể xuất phát từ một trong các nguyên nhân sau:

- Trào ngược dịch vị axit

Đây cũng là lý do đau bụng vùng thượng vị thường gặp nhất. Trào ngược axit xảy ra từ thực quản gây ra các triệu chứng ở vòm họng như: ợ chua, ho khan, nóng rát. Tình trạng này càng kéo dài thì nguy cơ khối u phát triển trong cổ họng càng cao.

Trào ngược dịch vị axit lên thực quản cũng có thể gây đau thượng vị

- Dùng đồ uống có cồn

Trong một thời gian dài, thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn cũng rất dễ bị đau bụng vùng thượng vị. Nguyên nhân của tình trạng này đó là cơ thể dừng tổng hợp một hợp chất quan trọng chống lại các vi khuẩn có hại trong bao tử là prostaglandin dần dần sinh ra đau.

- Trong cùng một lúc ăn quá nhiều

Ăn quá nhiều trong một thời điểm gây no cũng được xem là nguyên nhân khiến cho vùng bụng đau ở thượng vị. Sở dĩ nói như vậy là bởi lúc này dạ dày phải làm việc với công sức tối đa để tiêu hóa thức ăn. Ngoài ra, ăn trước khi đi ngủ khiến dạ dày phải làm việc cũng sẽ là điều kiện để bộc lộ cơn đau vùng thượng vị.

- Viêm loét dạ dày 

Dạ dày bị viêm loét là một bệnh lý khác hoàn toàn với đau bụng vùng thượng vị. Đau dạ dày chính là một trong những nguyên nhân khiến cho vùng thượng vị bị đau.

- Mang thai

Đau bụng vùng thượng vị cũng rất dễ gặp ở phụ nữ mang thai vì quá trình mang thai, tử cung phải mở rộng liên tục nên gây chèn ép lên các bộ phận lân cận vùng này.

- Barrett thực quản

Đây là bệnh lý xảy ra tại tế bào lót thực quản vì phải thường xuyên tiếp xúc với dịch dạ dày. Cũng vì thế mà người bệnh thường có triệu chứng khó nuốt, đau thượng vị, ợ nóng, thậm chí có trường hợp còn đại tiện hoặc nôn ra máu.

- Bệnh lý về gan

Người bị các bệnh lý về gan cũng thường có cơn đau bụng vùng thượng vị kèm theo dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, sốt nhẹ, vàng da. Khi bệnh càng trở nên nghiêm trọng thì cơn đau sẽ lan ra sau lưng.

- Sỏi mật, tắc ống mật

Bị tắc ống mật hoặc sỏi mật cũng thường gây đau bụng thượng vị. Ở giai đoạn đầu của bệnh cơn đau thường tự hết, đau mức độ nhẹ nhưng càng ngày nó càng trở nên mạnh mẽ hơn và lan ra sau lưng, kéo lên bả vai.

- Viêm tụy

Viêm tụy hay ung thư đầu tuyến tụy cũng đôi khi gây đau bụng vùng thượng vị.

1.3. Những thời điểm thường gây đau bụng vùng thượng vị

Tùy nguyên nhân gây ra triệu chứng đau bụng vùng thượng vị mà cơn đau có thể xuất hiện ở những thời điểm khác nhau:

- Đau về đêm

Hiện tượng đau thượng vị về đêm thường diễn ra vào khoảng 1 - 2 giờ sáng, có chu kỳ lặp lại. Nguyên nhân của nó thường là do bệnh lý dạ dày, viêm tụy,...

Khi đói dạ dày vẫn tiết ra axit nên cũng rất dễ đau bụng vùng thượng vị

- Đau khi đói

Khi đói tuy dạ dày không chứa thức ăn nhưng vẫn tiết ra dịch axit nên vẫn có khả năng đau.

- Đau sau ăn

Khi dạ dày có hiện tượng viêm loét thì cũng dễ gây đau thượng vị vì thức ăn ma sát và tác động đến các vị trị viêm loét.

2. Phương hướng xử trí khi bị đau bụng vùng thượng vị

Như vậy có thể thấy đau bụng vùng thượng vị có thể là triệu chứng của rất nhiều bệnh lý. Chính điều này khiến cho việc chẩn đoán nguyên nhân của cơn đau không hề dễ dàng, cần phải có sự kết hợp của rất nhiều yếu tố thì bác sĩ mới có cơ sở để xác định chính xác. Vì vậy, khi có triệu chứng đau ở thượng vị người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để làm những kiểm tra cần thiết, tìm ra nguyên nhân và có phương án điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng.

Những trường hợp đã xác định được nguyên nhân gây đau bụng vùng thượng vị là do nguyên nhân bệnh lý và được chỉ định điều trị, bệnh nhân cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định ấy. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và sinh hoạt cho hợp lý. Có một số trường hợp đau thượng vị cần kiêng khem trong chế độ ăn uống một cách nghiêm ngặt, nếu muốn đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cũng nên cố gắng tuân thủ.

Những chia sẻ về nguyên nhân gây ra đau bụng vùng thượng vị trên đây hy vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu được tính chất cần thiết của việc chẩn đoán và điều trị sớm căn nguyên của triệu chứng này để không chủ quan, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Nếu cũng đang gặp hiện tượng như vậy mà chưa biết nên đến đâu để tìm ra nguyên nhân, bạn có thể đến trực tiếp Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hoặc liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được các chuyên viên y tế hướng dẫn chính xác.