1. Đôi nét về viêm đại tràng và nguyên nhân gây bệnh

Đại tràng (hay còn gọi là ruột già) là bộ phận có nhiệm vụ hấp thụ muối khoáng và nước từ những thức ăn được đưa vào cơ thể. Bên cạnh đó, đại tràng cũng tham gia vào quá trình phân hủy thức ăn nhờ sự giúp đỡ của vi khuẩn tạo bã. Sau khi thức ăn đã chuyển hóa thành phân, đại tràng lại tiếp tục kết hợp với các nhu động ruột để đẩy phân ra ngoài. Theo các bác sĩ, do đại tràng là nơi phân hủy thức ăn nên khả năng bị viêm nhiễm thường rất cao, gây ra viêm loét cũng như rối loạn chức năng của bộ phận này.

1.1. Nguyên nhân gây bệnh

Tình trạng đại tràng bị viêm nhiễm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, cụ thể như:

• Đại tràng bị một số vi khuẩn tấn công gây viêm nhiễm, chẳng hạn như amip. Ngoài ra, một vài loại giun kí sinh đại tràng cũng có thể gây viêm như giun tóc, giun đũa, sán ruột hoặc giun kim.

viêm đại tràng do một số loại giun ký sinh tấn công

• Ký sinh bệnh lỵ cũng là một tác nhân gây viêm nhiễm cho đại tràng, ví dụ như Salmonella, Shigella,...

• Thực đơn ăn uống không đầy đủ chất, thông thường bệnh nhân thiếu chất xơ và thường xuyên ăn những thức ăn gây hại như quá cay, quá nóng, ăn sống,... Ngoài ra, một số chất kích thích gây hại cho đại tràng như bia, rượu,... cũng là một nguyên nhân khá phổ biến.

• Một vài căn bệnh tự miễn làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng như vảy nến, celiac và viêm khớp (dạng thấp).

• Một số loại thuốc có tác dụng phụ khiến niêm mạc ruột bị kích ứng và tổn thương.

Bệnh vảy nến là yếu tố thúc đẩy viêm nhiễm đại tràng

• Đại tràng có thể bị kích ứng nếu quá trình hấp thụ axit mật diễn ra không đúng cách khiến niêm mạc bị tổn thương và gây ra bệnh.

1.2. Yếu tố nguy cơ

Một số đối tượng có khả năng mắc bệnh cao hơn do một số yếu tố liên quan, chẳng hạn như:

• Người trung niên và người lớn tuổi: bệnh nhân mắc bệnh thường tập trung ở độ tuổi từ 50 - 70 tuổi.

Người lớn tuổi thường có nguy cơ mắc bệnh cao

• Đối với những bệnh nhân bị bệnh tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, vẩy nến hoặc bệnh celiac (là một bệnh gây tổn thương ruột non và gây cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn) thường có nguy cơ mắc bệnh viêm nhiễm đại tràng cao hơn.

• Tiền sử gia đình có người thân mắc một số bệnh liên quan đến đường ruột, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích.

• Những người có thói quen hút thuốc lá thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

2. Một số triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân

Những bệnh nhân mắc viêm đại tràng thường xuất hiện một số triệu chứng gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân lại không quan tâm đến những biểu hiện bất thường của cơ thể khiến cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng. Do đó, mọi người nên theo dõi sức khỏe của mình và nhận diện tình trạng đại tràng bị viêm nhiễm qua một số triệu chứng sau đây:

• Thường xuyên bị rối loạn đại tiện: biểu hiện rõ rệt khi đi đại tiện, phân có khi rắn (rất khó đi) nhưng cũng có khi lỏng (không theo một hình dạng gì). Số lần đi đại tiện nhiều hơn (từ 2 - 6 lần) trong ngày, chủ yếu là phân sống, nát, lỏng hoặc có thể bị táo bón. Người bệnh thường cảm thấy vừa đi đại tiện xong nhưng vẫn có cảm giác mót và muốn đi tiếp.

Đau bụng âm ỉ khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu

• Đau bụng: đây là triệu chứng khá phổ biến, bệnh nhân có thể đau bụng âm ỉ hoặc theo cơn, đau dữ dội,... Đau bụng có thể kèm theo cảm giác chướng bụng, đầy hơi. 

• Một số trường hợp viêm đại tràng nặng, bệnh nhân có triệu chứng xuất huyết trực tràng, đi đại tiện ra máu và có chất nhầy,...

• Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống, suy nhược, biếng ăn dẫn đến sụt cân.

• Khi ăn những thức ăn nóng, đồ ăn tái (sống), thức ăn có nhiều dầu mỡ thường xuất hiện triệu chứng đau bụng và đi đại tiện thường xuyên.

3. Một số biến chứng thường gặp do đại tràng bị viêm

Bệnh nhân bị viêm đại tràng nếu phát hiện muộn hoặc không điều trị bệnh sớm sẽ rất nguy hiểm. Theo kinh nghiệm làm việc của bác sĩ, phần lớn những đối tượng này thường khó có thể điều trị bệnh dứt điểm. Đồng thời, nguy cơ tái phát bệnh rất cao và dễ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến tính mạng. Một số nghiên cứu cho thấy, có khoảng 20 - 30% bệnh nhân bị ung thư đại tràng xuất phát từ tình trạng đại tràng bị viêm.

Có khá nhiều bệnh nhân chủ quan, thờ ơ khi được chẩn đoán viêm nhiễm đại tràng. Điều này cũng cho thấy, người bệnh thực sự chưa ý thức được mức độ nguy hiểm và diễn tiến của bệnh. Thực tế, nếu bệnh nhân không phát hiện và điều trị kịp thời, khả năng cao tình trạng bệnh ngày một nặng hơn, dẫn đến một số biến chứng sau đây:

3.1. Xuất huyết

Tình trạng này thường gặp ở những bệnh nhân bị viêm nhiễm nặng. Theo bác sĩ lý giải, hiện tượng này xảy ra do chức năng của lớp lông nhung bị suy giảm. Khi bệnh nhân sử dụng những thức uống có hại như rượu, bia, thực phẩm bẩn thường sẽ bị chảy máu tươi một cách ồ ạt.

3.2. Thủng đại tràng

Tình trạng này có thể là tác hại từ việc tự sử dụng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Vì nếu lạm dụng phương pháp kháng sinh, những lợi khuẩn đường ruột có thể bị tiêu diệt toàn bộ, khiến lớp lông nhung dần trở nên trơ trọi. Đây cũng là nguyên nhân khiến những vết loét bị ăn sâu đến đại tràng, theo thời gian phần thành đại tràng cũng bị bào mòn và gây nên những vết thủng.

Tình trạng viêm loét kéo dài dẫn đến thủng đại tràng

3.3. Giãn đại tràng cấp tính

Tình trạng viêm nhiễm nếu không được điều trị có thể khiến đại tràng bị giãn, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa của đường ruột. Với tình trạng này, khả năng bị viêm loét và dẫn đến thủng đại tràng khá cao.

3.4. Ung thư đại tràng

Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất do tình trạng viêm nhiễm đại tràng gây nên. Nếu bệnh nhân bị viêm loét lớp niêm mạc trong thời gian dài hoặc điều trị không dứt điểm dẫn đến tái phát nhiều lần có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư. Hiện tượng này được lý giải vì các tế bào biểu mô niêm mạc bị loạn sản, theo thời gian phát triển thành những khối u ác tính.

4. Giải pháp phòng ngừa bệnh

Ngày nay, viêm đại tràng là một căn bệnh khá phổ biến với số lượng bệnh nhân bị bệnh ngày một tăng cao. Do đó, mọi người cần tự ý thức phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Vậy làm thế nào để ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm đại tràng? Sau đây là một số gợi ý từ các bác sĩ:

• Xây dựng thói quen sử dụng những thực phẩm sạch, ăn chín, uống sôi, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng (đặc biệt là chất xơ và vitamin),... Đồng thời hạn chế ăn những món ăn quá cay, quá nóng.

Ăn nhiều rau để bổ sung chất xơ cho cơ thể

• Nên sổ giun đúng định kỳ, tức 6 tháng sổ giun 1 lần.

• Có thể sử dụng thêm men tiêu hóa sống để hỗ trợ đường ruột tiêu hóa thức ăn tốt hơn (tuy nhiên cần có liệu lượng phù hợp, không nên lạm dụng quá nhiều).

• Khi nhận thấy cơ thể có những triệu chứng của bệnh nên đi khám bác sĩ để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị sớm nhất (nếu có bệnh).

Với những chia sẻ của bài viết, chúng tôi hy vọng các bạn đã biết rõ hơn về tình trạng viêm đại tràng cũng như những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Đồng thời, mọi người sẽ có ý thức bảo vệ sức khỏe, thực hiện những giải pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.