1. Quá trình mang thai và sự thay đổi tử cung của người mẹ

Thường thì quá trình mang thai của người phụ nữ sẽ kéo dài trong khoảng 40 tuần (280 ngày) được tính từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh cuối cùng. 280 ngày được chia làm 3 tam cá nguyệt, mỗi tam cá nguyệt kéo dài 12 - 13 tuần (khoảng 3 tháng).

Quá trình mang thai bình thường của người mẹ trải qua khoảng 280 ngày

Trong suốt thời gian mang thai, tử cung của người mẹ sẽ có nhiều thay đổi. Điển hình trong đó phải kể đến thành tử cung dày lên, mạch máu ở thành tử cung nở ra nhiều hơn để nuôi dưỡng bào thai đang ngày một lớn lên, tử cung cũng phải giãn ra nhiều hơn để thai nhi có khoảng trống phát triển. Đặc biệt, khi người mẹ bắt đầu thời điểm sinh nở, tử cung sẽ lớn hơn bình thường gấp nhiều lần.

2. Sự phát triển của thai nhi qua từng tuần tuổi

2.1. Tuần thứ 1 - thứ 4

Do quá trình thụ thai bắt đầu được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng nên cũng có khả năng 3 tuần đầu, người phụ nữ sẽ chưa mang thai. Khi quá trình này đã diễn ra và hình thành một quả bóng bé xíu thì tập hợp của các tế bào sẽ không ngừng phân chia và bám chắc vào dạ con.

Từ tuần 1 - 4 các tế bào phôi thai bắt đầu hình thành

Sang tuần thứ 3, nhiều phụ nữ sẽ nhận thấy mình bị trễ kinh. Khi ấy, trứng được thụ tinh tạo thành hợp tử và di chuyển dần vào tử cung để tìm cho mình một nơi ở tốt nhất trong suốt thai kỳ. Tuần thứ 4, các tế bào của phôi thai bắt đầu hoạt động để tạo cấu trúc ban đầu cho cơ thể thai nhi. 

2.2. Tuần thứ 5

So với khi mới thụ thai thì kích thước khi thai nhi ở tuần thứ 5 đã tăng lên gấp 10.000 lần rồi. Lúc này, các tế bào sẽ lớn lên nhanh chóng để hình thành một phôi mầm. Các dấu hiệu báo có thai sẽ xuất hiện dần dần, mẹ có thể dùng que thử thai để xác định chính xác về việc mình đã mang thai.

2.3. Tuần thứ 6

Bước sang tuần thứ 6, sự phát triển của thai nhi đã chuyển sang mốc mới vì khi ấy phôi mầm đã thực sự trở thành một bào thai với kích thước tương đương một hạt đậu nhỏ. Bào thai đã hình thành hệ thần kinh nguyên thủy và xương sống, có một hệ huyết mạch riêng và nhóm máu có thể khác với mẹ.

6 tuần tuổi là lúc hệ xương của bé bắt đầu hình thành nên có một điều tuyệt vời xảy ra đó là bé có thể tự gập đôi bàn tay nhỏ bé của mình lại rồi. Các mạch máu cũng trở thành dây cuống rốn và những chiếc chồi bé xíu bắt đầu “nảy” trên phôi mầm - đây chính là tiền thân của các chi về sau.

2.4. Tuần thứ 7

Do tuần này tim của thai nhi đã bắt đầu tượng hình nên thông qua siêu âm có thể nghe rõ được nhịp tim. Gan của bé cũng thực hiện chức năng sản xuất tế bào hồng cầu để hình thành tủy xương. Bắt đầu từ đây, mẹ bầu đi tiểu nhiều hơn, xuất hiện các triệu chứng ốm nghén, nhạy cảm, dễ cáu giận hoặc lo lắng, bồn chồn.

2.5. Tuần thứ 8

Thai nhi tuần thứ 8 có kích thước khoảng 1.6cm (bằng trái việt quất) và nặng khoảng 1g. Trái tim của bé giờ đây bắt đầu hoạt động nhộn nhịp, hệ thần kinh mà đặc biệt là não bộ nhanh chóng phát triển, đầu lớn dần và mắt đang hình thành. Những chiếc chồi non ở tuần thứ 6 đã phát triển thành đôi bàn tay, bàn chân bé nhỏ. Cơ quan nội tạng của bé cũng trở nên phức tạp hơn nhiều so với thời kỳ trước. Thông qua siêu âm ở tuần này bác sĩ có thể nhận ra bé có đang nằm đúng vị trí trong tử cung hay không.

2.6. Tuần thứ 9

Kích thước bào thai tuần thứ 9 khoảng 5cm (tương đương với một quả nho). Một nếp gấp được xuất hiện để phân chia phần đầu và ngực của bé, hệ sinh dục bắt đầu hình thành. 

Sự phát triển của thai nhi theo tuần tuổi trong tam cá nguyệt đầu tiên

2.7. Tuần thứ 10

Thai nhi có kích thước khoảng bằng quả cherry. Tuy nhỏ vậy thôi nhưng bé đã bắt đầu hoạt động không ngừng nghỉ như vặn mình, cựa, ngoáy chân tay,... trong bụng mẹ rồi đấy. Do não bộ đang tăng trưởng nhanh về kích thước nên thời gian này nếu đi siêu âm mẹ có thể thấy phần trán của bé nhô khá cao về phía trước.

2.8. Tuần thứ 11

Đến lúc này, cuống rốn của thai nhi đã có thể thực hiện hoàn chỉnh vai trò của  cung cấp dưỡng chất của mình đồng thời đào thải chất thải ra khỏi bào thai. Tuy đây là lúc thanh quản đã bắt đầu hình thành nhưng vẫn cần thêm thời gian để hoàn thiện. Thai nhi bước sang giai đoạn có hình dáng của một con người. Tuần thứ 11 thai nhi có kích thước tương đương một quả dâu tây với bàn tay nắm chặt, hệ thần kinh có sự phát triển vượt bậc.

2.9. Tuần thứ 12

Chiều dài thai nhi ở tuần này vào khoảng 8cm, kích thước tương đương một quả mận nhỏ, nặng 60g. Tuy nhau thai đã khá hoàn chỉnh nhưng phải đến tuần 14 nó mới thực hiện được đầy đủ chức năng của mình. Các chức năng cơ bản của tim, hệ thần kinh trung ương, gan và hệ bài tiết đã cơ bản hoàn thiện.

2.10. Tuần thứ 13

Điều mà có lẽ ít mẹ biết trong sự phát triển của thai nhi đó là ở tuần 13, bé đã có vân tay. Kích thước của bé bây giờ khoảng bằng quả chanh. Đặc biệt, bé còn dễ dàng ngó đầu, nhăn mặt, cau mày nữa.

2.11. Tuần thứ 14

Bắt đầu từ bây giờ bé sẽ tăng nhanh về cân nặng và kích thước, mỗi tuần trung bình khoảng 2g. Các tế bào của hệ thần kinh trung ương đã nhân lên vài triệu, cơ quan sinh dục của bé cũng hình thành rõ ràng hơn rồi.

2.12. Tuần thứ 15

Chiều dài thai nhi tuần 15 vào khoảng 10.1cm, nặng khoảng 70g (bằng một quả táo nhỏ). Tuy bé chưa mở mí nhưng đã có thể nhìn thấy ánh sáng đi qua bụng mẹ. Vì thế, nếu mẹ dùng đèn pin rọi vào bụng của mình thì nhiều bé có thể di chuyển về phía phát ra ánh sáng ấy. Thời kỳ này nguy cơ mắc hội chứng Down sẽ được phát hiện thông qua xét nghiệm máu.

2.13. Tuần thứ 16

Do hệ xương đã phát triển tốt hơn nên bé cũng trở nên cứng cáp hơn nhiều và giờ bé đã lớn tương đương với một quả bơ rồi đấy. Mẹ có ngạc nhiên không khi biết rằng bé của mình giờ đã có lông mày, mí mắt, móng tay, móng chân, ngón chân, ngón tay rồi? Còn một điều khá thú vị nữa là bề mặt da của bé lúc này đã được bao phủ bởi một lớp lông tơ để bảo vệ làn da mỏng manh của bé khỏi môi trường nước ối quanh mình nữa đấy.

2.14. Tuần thứ 17

Kích thước thai nhi 17 tuần vào khoảng 13cm, nặng 140g - tương đương với một củ cải nhỏ. Khớp của bé ở tuần này đã có thể di chuyển khớp, tuyến mồ hôi cũng phát triển hơn và bé còn nghe rõ âm thanh từ thế giới bên ngoài.

2.15. Tuần thứ 18

Từ giai đoạn này bé đã trở nên hiếu động hơn ở trong bụng mẹ và có kích thước tương đương với một quả lựu. Bốn chi trên cơ thể bé cũng phát triển đồng đều và cân đối hơn trước. Bé còn bắt đầu mọc những sợi tóc trên chiếc đầu bé nhỏ của mình.

2.16. Tuần thứ 19

Do tuần trước đó cơ quan sinh dục của bé đã được hoàn chỉnh nên từ giờ mẹ có thể biết được giới tính của con mình thông qua siêu âm. Bé nặng khoảng 300g và dài 15 - 20cm. Phía dưới lợi của bé, những chiếc răng sữa đầu tiên bắt đầu hình thành.

2.17. Tuần thứ 20

Kích thước của bé ở tuần thứ 20 tương đương với một quả xoài, chiều dài khoảng 16.4cm. Để luyện tập cho hoạt động tiêu hóa về sau, bé vẫn đang rất tích cực nuốt nước ối. Tuy mắt của bé vẫn còn nhắm nhưng một số cử động ở đồng tử đã có thể diễn ra.

Càng về sau thai nhi càng phát triển vượt bậc và định hình ngôi thai chuẩn bị cho sự chào đời

2.18. Tuần thứ 21

Cơ tay chân đã cứng cáp hơn, xương hàm hình thành, tóc, lông mi bắt đầu mọc và kích thước của bé đã tương đương với quả chuối rồi. Lúc này bé lớn hơn nhiều, tử cung chèn ép cơ hoành nên mẹ sẽ bị thở gấp hơn.

2.19. Tuần thứ 22

Hình dáng của bé bây giờ rất gần với một em bé sơ sinh, trong lượng đã đạt khoảng 430g và kích thước tương đương với quả bí đỏ nhỏ. Mẹ sẽ cảm thấy nhói ở bụng nhiều hơn vì các động tác đạp, xoay của bé đã rõ ràng và mạnh mẽ hơn trước rất nhiều. Đây cũng là giai đoạn cơ quan vị giác của bé bắt đầu hình thành.

2.20. Tuần thứ 23

Kích thước của bé ở tuần 23 đã gần bằng quả xoài to với sự mở thông của lỗ mũi và sự hình thành rõ các đường nét trên khuôn mặt. Thân hình của bé cũng tròn trịa hơn, xương sọ và khung xương tiếp tục phát triển.

2.21. Tuần thứ 24

Đến đây, bé đã đi được nửa chặng đường trong bụng mẹ. Sự tích tụ chất béo bắt đầu diễn ra ở chân, lòng và ngón tay của bé. Thai nhi đã lớn được gần bằng một bắp ngô với phần da căng hơn để tích tụ mỡ dần dần cho ngày chào đời. Đặc biệt, giờ bé đã biết chớp mắt, khả năng nghe và hệ thần kinh cũng như giác quan đã có sự phát triển vượt bậc. Cũng vì thế mà mẹ sẽ cảm nhận thấy thai máy một cách rõ ràng hơn.

2.22. Tuần thứ 25

Do da của bé còn mỏng nên qua siêu âm có thể nhìn thấy mạch máu của bé. Kích thước thai nhi tương đương với một quả dưa lưới và cân nặng đạt khoảng  660g. Bắt đầu từ đây, các bộ phận và cơ quan trong cơ thể của bé đã hoàn chỉnh, chiều cao và cân nặng tăng lên nhanh chóng.

2.23. Tuần thứ 26

Từ tuần thai này mẹ sẽ nhận thấy hiện tượng nấc cụt ở bé, các giấc ngủ ngắn gia tăng để hoàn thiện thị giác và não bộ. Do bé đã lớn hơn nên da sẽ ngày càng đục, không thể nhìn thấy các mạch máu bên dưới nữa.

2.24. Tuần thứ 27

Do bé đã lớn và khỏe hơn nên các cú đạp mạnh trong bụng mẹ sẽ ngày càng nhiều. Kích thước của bé đã tương đương với cây cải xoăn, chiều dài khoảng 34cm; đồng thời các chức năng của hệ tiêu hóa, phổi, thận đã trở nên ổn định hơn.

2.25. Tuần thứ 28

Có thể nói, đến tuần thai này bé đã gần như có một cuộc sống độc lập. Bé lớn gần bằng một quả cà tím (nặng khoảng 1kg). Các cú đá của bé ngày càng trở nên dứt khoát, mạnh mẽ; do não bộ gần như phát triển hoàn chỉnh nên phần đầu của bé đã nhỏ hơn so với giai đoạn trước.

2.25. Tuần thứ 29

Thị lực của bé đang phát triển tốt hơn nên nếu mẹ thực hiện thai giáo bằng ánh sáng lúc này là vô cùng tốt. Đặc biệt, nếu bố mẹ dành nhiều thời gian hàng ngày để nói chuyện cùng bé thì bé sẽ ghi nhớ rất tốt giọng nói của cả bố và mẹ.

2.26. Tuần thứ 30

Khả năng nhắm/mở mắt của bé đã nhanh nhạy hơn và bé đã lớn tương đương với một cái bắp cải lớn rồi. Để não có không gian phát triển, đầu của bé cũng trở nên to hơn.

 2.27. Tuần thứ 31

Phổi của bé đã hoàn thiện và bé lớn tương đương với một quả dừa xiêm, dài khoảng 41.2 cm. Điều tuyệt vời hơn nữa là bé đã nhìn và phân biệt sáng tối khá tốt rồi.

2.28. Tuần thứ 32

Dấu mốc quan trọng trong sự phát triển của thai nhi ở tuần thai này là sự thay đổi ngôi thai. Giờ bé đã chuẩn bị rất tốt cho thời điểm chào đời nên da không còn nhăn nheo nữa, cơ thể trở nên mũm mĩm hơn. Bé yêu của bạn đã nặng được khoảng 2kg và dài khoảng 42cm rồi.

2.29. Tuần thứ 33

Chiều dài bé đạt khoảng 43.7cm và cân nặng đạt khoảng 2.3kg. Thân nhiệt của bé ổn định hơn và không phụ thuộc nhiều vào nhiệt độ cơ thể mẹ nữa. Bé cũng đã nằm ổn định ở ngôi dưới tức là đầu bé đã chúc xuống dưới để sẵn sàng chào đời.

2.30. Tuần thứ 34

Giờ bé đã biết thải phân xu và khung xương chắc chắn hơn, hộp sọ mềm để quá trình chào đời sau này trở nên thuận lợi hơn.

2.31. Tuần thứ 35

Bước sang tuần này bé đã dài khoảng 46.2cm và có kích thước tương đương một quả bí hồ lô. Các chức năng trong cơ thể bé về cơ bản đã hoàn thành nên dù có chào đời lúc này bé vẫn sẽ khỏe mạnh.

2.32. Tuần thứ 36

Giờ đây bé đã dài được khoảng 47cm và nặng khoảng 2.6kg. Trừ não bộ và phổi sẽ tiếp tục phát triển cho đến khi chào đời thì các cơ quan khác hầu như đã hoàn thiện.

2.33. Tuần thứ 37

Sự phát triển của thai nhi từ giai đoạn này đã là một cá thể độc lập và bé to tương đương với một quả đu đủ. Trọng lượng cơ thể bé sẽ tiếp tục tăng lên một cách nhanh chóng.

2.34. Tuần thứ 38

Có thể xem đây là tuần mang thai cuối cùng ở người bình thường nên dù có sinh ở thời điểm này bé cũng không được xem là sinh non nữa. Dưới lớp da của bé, lớp mỡ đã trở nên dày hơn để sau khi chào đời bé sẽ có được thân nhiệt được ổn định.

2.35. Tuần 39

Giai đoạn này trở đi, các hoạt động của bé đã trở nên vô cùng tự nhiên như một em bé sơ sinh. 

2.36. Tuần thứ 40

Cơ thể bé tiếp tục sinh ra chất béo và tăng lên về kích thước. Cổ tử cung của người mẹ cũng trở nên mềm hơn đ sẵn sàng cho việc đón bé ra đời.

2.37. Tuần thứ 41 và 42

Đây là thời điểm của các bé “bướng bỉnh” chưa chịu chào đời. Nếu sau đó, bé vẫn chưa “đòi” ra ngoài thì mẹ nên gặp bác sĩ để thăm khám và có biện pháp kích thích chuyển dạ, tránh tình trạng thiếu ối gây nguy hiểm cho thai nhi.

Với những thông tin trên đây có lẽ mẹ đã thấy được nhiều điều kì diệu về sự phát triển của thai nhi qua các tuần tuổi trong bụng mình rồi phải không nào? Hãy cố gắng giữ tâm lý thật thoải mái để có được một thai kỳ khỏe mạnh, chờ đón bé yêu đến với gia đình của mình, mẹ nhé.