1. Hiểu biết chung về bệnh lý zona thần kinh 

zona thần kinh (hay còn gọi là Herpes Zoster) là bệnh lý do virus Varicella Zoster gây ra - đây chính là loại virus từng gây bệnh thủy đậu ở cơ thể trước đó. Sau khi khỏi thủy đậu, virus này không biến mất hoàn toàn mà “ngủ yên” trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc cơ thể bị căng thẳng, virus sẽ tái hoạt động, gây ra bệnh zona thần kinh.

Biểu hiện đặc trưng của zona thần kinh là các mảng phát ban đỏ, mọc thành từng cụm mụn nước nhỏ, kèm cảm giác đau rát, ngứa hoặc tê buốt trên da. Thông thường, tổn thương xuất hiện dọc theo dây thần kinh bị ảnh hưởng, chỉ khu trú ở một bên cơ thể và không lan sang bên đối diện. Các vị trí thường gặp gồm: lưng, ngực, cổ, mặt, môi hoặc xung quanh mắt.

Người mắc zona thần kinh sẽ xuất hiện các mảng phát ban đỏ kèm mụn nước trên da 

Bệnh zona có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến hơn ở người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch suy giảm như bệnh nhân ung thư, tiểu đường, HIV/AIDS hoặc người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch. Ngoài ra, yếu tố căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ cũng là tác nhân kích hoạt virus bùng phát.

Thông thường, zona thần kinh kéo dài khoảng 2 - 4 tuần, sau đó tự lành nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như đau dây thần kinh sau zona, nhiễm trùng da hoặc tổn thương giác mạc nếu virus tấn công vùng mắt.

2. Bị zona có quan hệ được không? 

Khi mắc zona thần kinh, nhiều người băn khoăn bị zona có quan hệ được không vì lo ngại bệnh sẽ lây nhiễm cho bạn tình hoặc làm tình trạng bệnh nặng hơn. Thực tế, zona là bệnh lý do virus Varicella Zoster, cùng loại gây thủy đậu tái hoạt động khi hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh không lây qua đường tình dục nhưng có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với dịch từ các mụn nước vỡ hoặc tiếp xúc với vùng da bị tổn thương.

Về mặt y khoa, khi đang trong giai đoạn cấp tính, mụn nước còn nhiều, đau rát và chảy dịch không nên quan hệ tình dục. Lý do là hoạt động này dễ khiến vùng da bị tổn thương ma sát, gây vỡ mụn nước, tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo. Hơn nữa, bạn tình có thể tiếp xúc với dịch từ vết thương, đặc biệt nếu trước đây chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vaccine, nguy cơ lây nhiễm sẽ cao hơn.

Ngoài ra, khi quan hệ, các nốt mụn nước có thể bị vỡ, khiến cơn đau và cảm giác bỏng rát tăng mạnh, làm bệnh nhân mệt mỏi, suy giảm sức khỏe. Đồng thời, tình trạng đau, ngứa, cùng với lo lắng về hình thức và sức khỏe, khiến người bệnh khó duy trì trạng thái tâm lý thoải mái trong sinh hoạt tình dục.

Chuyên gia khuyến cáo không nên quan hệ trong thời gian mắc zona thần kinh 

Các bác sĩ khuyến cáo, người bị zona nên kiêng quan hệ tình dục cho đến khi các nốt mụn nước đã khô, đóng vảy và khỏi hẳn. Thông thường, quá trình này kéo dài từ 2 đến 4 tuần, tùy theo mức độ bệnh và cách chăm sóc, điều trị. Trong thời gian điều trị, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn y tế, dùng thuốc kháng virus, giảm đau, kết hợp nghỉ ngơi và ăn uống hợp lý để rút ngắn thời gian hồi phục.

3. Cần làm gì để hạn chế biến chứng do zona thần kinh? 

Bên cạnh thắc mắc bị zona có quan hệ được không​, nhiều người bệnh cũng quan tâm đến các biện pháp hạn chế biến chứng do bệnh lý này gây ra. Để hạn chế các biến chứng do zona thần kinh, người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc và điều trị khoa học. Dưới đây là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ biến chứng:

Thăm khám và điều trị sớm

Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ như đau rát, nổi mụn nước thành chùm dọc theo dây thần kinh, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời. Việc sử dụng thuốc kháng virus trong 72 giờ đầu có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh, giảm đau và hạn chế tổn thương thần kinh kéo dài.

Chủ động thăm khám và điều trị sớm để hạn chế biến chứng do zona thần kinh gây ra 

Chăm sóc vùng da tổn thương đúng cách

• Giữ vùng da bị zona sạch và khô, tránh gãi hay chọc vỡ mụn nước để ngăn nhiễm trùng;
• Có thể dùng dung dịch sát khuẩn nhẹ theo hướng dẫn của bác sĩ để làm sạch tổn thương;
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để giảm ma sát và đau rát.

Kiểm soát đau và giảm viêm

Zona thần kinh có thể gây đau dữ dội, đặc biệt khi tiến triển thành đau dây thần kinh sau zona. Người bệnh có thể:

• Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định;
• Kết hợp chườm mát hoặc sử dụng gel bôi ngoài có tác dụng làm dịu da.

Tăng cường sức đề kháng

Hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại virus hiệu quả hơn. Người bệnh nên:

• Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin nhóm B, C, E và kẽm;
• Uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý và ngủ đủ giấc. 

Tái khám và theo dõi sát tiến triển

Thăm khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi tình trạng phục hồi và kịp thời điều chỉnh phương pháp điều trị nếu có dấu hiệu bội nhiễm hoặc biến chứng thần kinh.

Tìm đơn vị y tế chất lượng 

Người bệnh nên lựa chọn cơ sở y tế uy tín đáp ứng yêu cầu về chuyên môn để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn.

Như vậy, thắc mắc bị zona có quan hệ được không đã được giải đáp chi tiết. Hiện nay, Hệ thống Y tế MEDLATEC với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ xét nghiệm chuẩn quốc tế, sẽ giúp người bệnh được chẩn đoán nhanh chóng, điều trị chính xác, đồng thời tư vấn cách chăm sóc để phòng ngừa biến chứng hiệu quả.

Người dân có nhu cầu thăm khám vui lòng liên hệ tới MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời.