1. Chu vi vòng đầu và sự thay đổi từ trẻ sơ sinh đến trẻ 3 tuổi

Trong những năm tháng đầu tiên của trẻ, sự phát triển bình thường có vai trò vô cùng quan trọng để làm nền tảng cho sức khỏe sau này. Do vậy các chỉ số liên quan đến sự phát triển của trẻ bao gồm chiều cao, cân nặng, chu vi vòng đầu,... sẽ được kiểm tra thường xuyên. Dựa vào đó bác sĩ hay các bậc cha mẹ có thể biết được bé có đang phát triển khỏe mạnh hay gặp phải vấn đề bất thường gì.

Chu vi vòng đầu là một trong những chỉ số theo dõi quan trọng ở trẻ sơ sinh

Chu vi vòng đầu được tính là khoảng cách một vòng từ chính giữa trán đi qua các phần nhô ra nhiều nhất sau đầu. Để đo chỉ số này, cần dùng thước dây đặt vòng qua đầu của trẻ, thước sẽ nằm trên tai. Tuy nhiên hầu hết trẻ đều quấy khóc, không chịu giữ yên đầu nên thường phải đo nhiều lần, hãy lấy số đo lớn nhất trong các lần.

Kết quả đo chu vi vòng đầu được đặt so sánh với biểu đồ tăng trưởng tiêu chuẩn tương ứng với độ tuổi của trẻ, từ đó so sánh với số liệu trung bình trong các khảo sát thực tế ở trẻ nhỏ. Như vậy có thể biết được chu vi vòng đầu có là bình thường với hầu hết trẻ phát triển bình thường ở cùng độ tuổi hay không.

Đo chu vi vòng đầu để kiểm tra sự phát triển của trẻ

Thông thường, trẻ sinh đủ tháng có cân nặng trung bình có chu vi vòng đầu vào khoảng 34.9 cm, sau đó tốc độ phát triển trong những năm tháng sơ sinh vô cùng nhanh chóng. Điều này thể hiện rõ ở sự thay đổi chu vi vòng đầu cũng như các chỉ số phát triển khác. Khi được 1 tháng tuổi, chỉ số này có thể đặt đến 38.1 cm, cho thấy trí não trẻ cũng đang phát triển mạnh mẽ. 

Các nghiên cứu đã chỉ ra, 75% sự phát triển não bộ của trẻ là nằm trong khoảng thời gian từ lúc sơ sinh đến khi chập chững biết đi, cả trọng lượng lẫn chu vi vòng đầu của trẻ đều thay đổi vô cùng nhanh chóng. Tuy nhiên có sự khác biệt giữa bé trai và bé gái, thông thường chỉ vi vòng đầu ở bé trai sẽ lớn hơn so với bé gái cùng độ tuổi. 

Dưới đây là chỉ số chu vi vòng đầu trung bình được dùng làm tiêu chuẩn so sánh với các bé từ sơ sinh đến 3 tuổi:

• Trẻ 0 tuổi: chu vi vòng đầu 34.8 cm.

• Trẻ 3 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 40 cm.

• Trẻ 6 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 42.4 cm.

• Trẻ 12 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 45 cm.

• Trẻ 15 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 45.8 cm.

• Trẻ 18 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 46.5 cm.

• Trẻ 21 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 47 cm.

• Trẻ 24 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 47.5 cm.

• Trẻ 27 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 47.8 cm.

• Trẻ 30 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 48.2 cm.

• Trẻ 33 tháng tuổi: chu vi vòng đầu 48.4 cm.

• Trẻ 36 tuổi: chu vi vòng đầu 48.6 cm.

Tuy nhiên sự phát triển của mỗi trẻ là không giống nhau, vì vậy mà chỉ số chu vi vòng đầu cũng có thể khác nhau và chênh lệch nhỏ với giá trị chuẩn. 

Chu vi vòng đầu tăng chuẩn cho thấy trẻ đang phát triển bình thường

2. Hướng dẫn cách kiểm tra chu vi vòng đầu của trẻ

Ngay tại nhà, các bậc phụ huynh có thể tự đo chu vi vòng đầu của trẻ bằng những bước sau:

• Sử dụng thước đo dây hoặc dây đo co giãn để quấn quanh đầu của bé đo chu vi vòng đầu.

• Vòng dây từ chính giữa trán trẻ, đi ra sau phần đầu nhô ra nhiều nhất, dây sẽ đi vòng phía trên tai.

• Tiến hành đo đều đặn và ghi lại kết quả đo được của trẻ mỗi tháng một lần vào những ngày cố định.

Khi đo chu vi vòng đầu cho trẻ, thường trẻ sẽ quấy khóc khiến cha mẹ khó có thể đo chính xác ngay từ lần đầu. Có thể đo nhiều lần để lấy kết quả chính xác nhất, số liệu này vừa giúp cha mẹ theo dõi sự phát triển của trẻ vừa giúp bác sĩ kiểm tra khi có vấn đề bất thường.

3. Chu vi vòng đầu của trẻ cao hơn bình thường có sao không?

Chu vi vòng đầu của trẻ cao hơn bình thường là dấu hiệu mà các bậc phụ huynh cần lưu ý, nguyên nhân có thể do bẩm sinh hoặc do não úng thủy. Do bẩm sinh là khi trẻ sinh ra đã có kích thước vòng đầu lớn, nhiều trẻ có thể nhận thấy rõ bằng mắt thường. Do đó khi trẻ lớn dần, chu vi vòng đầu cũng cao hơn so với các trẻ khác. Thường các trường hợp này không phải vấn đề đáng lo ngại, song cha mẹ vẫn cần theo dõi và có thể đưa trẻ đi khám bác sĩ để kiểm tra chính xác.

Cẩn thận chu vi vòng đầu lớn do não úng thủy

Chu vi vòng đầu cao do não úng thủy bẩm sinh là vấn đề nghiêm trọng, nếu không can thiệp tốt có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ. Dấu hiệu khác của não úng thủy là trẻ bị mắt trợn ngược thóp giãn rộng, chậm phát triển não bộ và các khả năng học tập ngôn ngữ, hình ảnh khác.

Ngoài ra, chu vi vòng đầu nhỏ hơn trung bình cũng cần lưu ý, có thể đây là dấu hiệu cho thấy trẻ đang chậm hoặc thậm chí ngừng phát triển sớm. 

Để kịp thời can thiệp trong các trường hợp bất thường, các bác sĩ khuyên rằng, cha mẹ cần đo chu vi vòng đầu của trẻ sơ sinh đến khi trẻ 3 tuổi một cách thường xuyên. Nếu có dấu hiệu cao hoặc thấp bất thường, hãy đưa trẻ đi đến bác sĩ để theo dõi và đánh giá chính xác.

Nên đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu chu vi vòng đầu lớn bất thường

Như vậy, MEDLATEC đã cùng bạn đọc giải đáp thắc mắc chu vi vòng đầu của trẻ cao hơn bình thường có sao không cũng như các nguyên nhân gây ra. Khi gặp phải trường hợp này, hãy liên hệ với bác sĩ Bệnh viện đa khoa MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn, thăm khám và can thiệp sớm.