Tin tức

Điện di huyết sắc tố

Ngày 18/10/2014
Nguyễn Thị Châm, Trung tâm Xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC
Diện di huyết sắc tố là một loại protein trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy và dicacbonic, một phân tử thalassemia có hai phần là hem và globin.

1. Điện di huyết sắc tố là gì?

Điện di huyết sắc tố (còn gọi là điện di hemoglobin) đánh giá thành phần và tỷ lệ hemoglobin (Hb) trong máu.

- Huyết sắc tố còn gọi là hemoglobin, là một protein phức tạp có chứa Fe++, làm nhiệm vụ vận chuyển O2 từ phổi đến tổ chức và vận chuyển CO2 từ tổ chức về phổi, Hb ở trong hồng cầu và chiếm 33% trọng lượng hồng cầu. Hb là đại phân tử gồm có hai thành phần là hem và globin.

điện di huyết sắc tố

2. Các giai đoạn tổng hợp của Hemoglobin

Quá trình tổng hợp globin bắt đầu từ tuần thứ 2-3 phôi thai, chia làm 3 giai đoạn sau:

- Giai đoạn phôi: Haemoglobin Gower I (x2e2), Haemoglobin Portland (x2g2), Haemoglobin Gower II (a2e2).

- Giai đoạn thai: HbF (a2g2), HbA (a2b2), gần sinh-HbA2 (a2d2).

-  Giai đoạn sau sinh: HbA (a2b2), HbA2 (a2d2), HbF (a2g2).

Các huyết sắc tố bình thường là HbA, HbA2, HbF. Cho tới nay người ta phát hiện được ngày càng nhiều loại huyết sắc tố bất thường (> 700 loại) như HbH, Hb Bart's, HbE, HbS, HbC, HbD, HbI,...

ống máu xét nghiệm điện di huyết sắc tố

3. Giá trị bình thường của điện di huyết sắc tố

Lứa tuổi

HbA (%)

HbA2 (%)

HbF (%)

Sơ sinh

20 ÷ 40

0,03 ÷ 0,6

60 ÷ 80

02 tháng

40 ÷ 70

0,9 ÷ 1,6

30 ÷ 60

04 tháng

80 ÷ 90

1,8 ÷ 2,9

10 ÷ 20

06 tháng

93 ÷ 97

2,0 ÷ 3,0

1,0 ÷ 5,0

01 tuổi

97

2,0 ÷ 3,0

0,4 ÷ 2,0

> 05 tuổi

97

2,0 ÷ 3,0

0,4 ÷ 2,0

Người trưởng thành

96 ÷ 98

0,5 ÷ 3,5

< 1

 

 4. Điện di huyết sắc tố được chỉ định trong những trường hợp nào?

- Đánh giá những trường hợp thiếu máu tán huyết không giải thích được.

- Thiếu máu hồng cầu nhỏ không liên quan đến giảm sắt, bệnh lý mạn tính, hoặc ngộ độc chì. 

- Tiền sử gia đình có bệnh lý hemoglobin.

- Kết quả sàng lọc trước sinh dương tính như xét nghiệm triple test, double test, siêu âm,…
Ứng dụng của xét nghiệm điện di Hemoglobin

- Chẩn đoán bệnh lý huyết sắc tố

sơ đồ điện di huyết sắc tố

Bảng 1: Sơ đồ chẩn đoán bệnh lý huyết sắc tố

-  Chẩn đoán bệnh thalassemia:

+ Bệnh a thalassemia

 Thể bệnh 

Đặc điểm gen

Lâm sàng

Xét nghiệm

Điện di Hb

Tiên lượng

Người lành MB

(-a/aa)

Bình thường

MCV ¯ 
MCH ¯

Bình thường

Khỏe

Thể ẩn

(--/aa)

(-a/-a)

Thiếu máu nhẹ

 

MCV ¯¯
MCH ¯

Sinh: Hb Bart's

Lớn: BT

Khỏe

Hb H

(--/-a)

Thiếu máu

Huyết tán

Nhiễm trùng

MCV ¯¯ 
MCH ¯

Hb ¯

HbA¯

HbA 2¯

Hb H(+)

Truyền máu

Phù nhau thai (Hb Bart's )

(--/--)

 

Phù nhau thai

MCV ¯¯ 
MCH 
Hb ¯¯

Hb Bart's

Chết ngay khi sinh, thiếu máu thai kỳ

Bảng 2: Đặc điểm bệnh a thalassemia  


+ Bệnh b Thalassemia
 

Thể bệnh

Lâm sàng

Xét nghiệm

Điện di Hb

Diễn tiến

Người lành mang bệnh

Khỏe

 

MCV ¯

Hb A ¯ nhẹ

HbA2>3,5%

Khỏe

Thể ẩn

Thiếu máu  ±

Gan lách ±

MCV ¯

MCH ¯

HC bia

Hb A ¯ nhẹ

HbA2>3,5%

HbF >3,5-10%

Không cần  truyền máu

Thalassemi trung gian

Thiếu máu

Huyết tán,

gan lách to

MCV ¯

MCH ¯

HC bia, Hb¯

Hb A< 80%

HbA2 >3,5%

HbF =20-80%

Có thể truyền máu

Thalassemi thể nặng

Thiếu máu

Huyết tán,

gan lách to

Biến dạng xương

Chậm phát triển  thể chất, tinh thần.

MCV¯MCH¯

HC bia, Hb¯,

HC nhân­

Ferritin­, X quang sọ

Hb A =0

HbA2= 2-7%

HbF > 90%

Cần truyền máu

Thải sắt

Biến chứng: suy tim, suy gan, rối loạn nội tiết

Bảng 3: Đặc điểm bệnh b thalassemia

5. Phòng bệnh

- Đối với trường hợp chưa bị bệnh: gồm thiếu máu tán huyết không giải thích được, thiếu máu hồng cầu nhỏ không liên quan đến giảm sắt, bệnh lý mạn tính hoặc ngộ độc chì, tiền sử gia đình có bệnh lý hemoglobin,… cần được làm xét nghiệm tiếp như công thức máu, điện di hoặc xét nghiệm đột biến gen để xác định bệnh.

- Đối với trường hợp đã bị bệnh:

+ Sàng lọc những người thân liên quan 

+ Sàng sàng trước sinh nếu muốn sinh con.

6. Chẩn đoán bệnh lý huyết sắc tố tại MEDLATEC

Tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, xét nghiệm này được thực hiện trên hệ thống điện di sắc kí Tosoh G8-90SL (Nhật Bản), đây là hệ thống có chất lượng ưu việt nhất trong các thế hệ điện di huyết sắc tố hiện nay.

Mẫu bệnh phẩm là mẫu máu toàn phần chống đông bằng EDTA, thông thường trả kết quả sau 2-3 ngày lấy mẫu.

Việc phát hiện chính xác các loại huyết sắc tố bất thường nên góp phần không nhỏ cho công tác chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh.

Bình luận ()

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt trước khi đăng.

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.