1. Giáo dục giới tính là gì, gồm những nội dung nào?

Giáo dục giới tính là quá trình trang bị kiến thức để giúp trẻ có được sự hiểu biết, hình thành các kỹ năng, thái độ và giá trị chuẩn mực đối với bản thân và cộng đồng. Điều này giúp trẻ hình thành được nhân cách tốt, có nhận thức đúng để biết bảo vệ mình và xây dựng nên các mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.

Trong quá trình này trẻ cũng sẽ ý thức được mức độ ảnh hưởng của những quyết định do mình đưa ra đối với người khác và với chính mình. Điều này giúp trẻ có tinh thần trách nhiệm đối với bản thân và xã hội.

Bình đẳng giới là một trong các nội dung của giáo dục giới tính

Các chủ đề chính của giáo dục giới tính gồm:

- Sự phát triển và thay đổi của cơ thể, đặc biệt là ở độ tuổi dậy thì.

- Giới tính và tình dục.

- Bình đẳng và tôn trọng giới tính.

- Sự khác biệt giữa các mối quan hệ trong xã hội, cách hình thành, ranh giới giữa các mối quan hệ và cách bảo vệ chúng.

- Kỹ năng cá nhân: đàm phán, giao tiếp, ra quyết định.

- Định hướng suy nghĩ, cách nhìn đúng đắn và biện pháp bảo vệ trong đời sống tình dục.

- Sức khỏe tình dục, sinh sản.

- Tác động của truyền thông, văn hóa, xã hội đối với giới tính và tình dục.

2. Tầm quan trọng của giáo dục giới tính đối với trẻ em

Độ tuổi dậy thì là mốc đánh dấu nhiều thay đổi tâm sinh lý ở trẻ. Lúc này, số đông trẻ tò mò hơn và tăng nhu cầu khám phá. Giáo dục giới tính sẽ giúp trẻ giải đáp được những băn khoăn về cơ thể, hiểu hơn về bản thân và người khác giới để tránh được những cái nhìn sai lệch, những hành động sai lầm:

2.1. Hiểu rõ vấn đề sinh lý của bản thân

Sự thay đổi cơ thể bạn trai và bạn gái trong độ tuổi dậy thì có nhiều điểm khác nhau. Khi được trang bị các kiến thức về giáo dục giới tính, trẻ sẽ hiểu được những thay đổi này đang diễn ra như thế nào đối với mình, với người khác giới và hình thành tâm lý phù hợp đối với bạn cùng trang lứa.

2.2. Tránh xa tệ nạn và phòng ngừa xâm hại tình dục

Đã có khảo sát về tỷ lệ học sinh trung học bị ép buộc quan hệ tình dục cho thấy có khoảng 1/10 học sinh bạo lực tình dục. Trẻ được giáo dục giới tính sẽ hiểu về tính chất tốt - xấu của các mối quan hệ, biết cách tôn trọng đối phương, bảo vệ chính mình, tránh được các cám dỗ tình dục.

Quá trình giáo dục giới tính cũng giúp trẻ biết tầm quan trọng của các bộ phận trên cơ thể để có ý thức bảo vệ. Nhờ vậy mà trẻ sẽ biết cách chủ động phòng tránh nguy cơ bị xâm hại tình dục.

Giáo dục giới tính giúp trẻ biết bảo vệ bản thân trước nguy cơ xâm hại tình dục

2.3. Tình dục an toàn và tránh mang thai ngoài ý muốn

Những kiến thức thu được từ giáo dục giới tính sẽ giúp trẻ hiểu được hệ lụy từ việc quan hệ tình dục sớm, tình dục không an toàn. Trẻ biết được các kiến thức sức khỏe sinh sản để tránh mang thai ngoài ý muốn. Khi quá trình giáo dục thành công, trẻ sẽ tự bảo vệ được mình để không bị bệnh lây nhiễm đường tình dục, tỷ lệ phá thai cũng sẽ được giảm thiểu.

2.4. Giúp trẻ nhận thức được giá trị của bản thân

Những thông tin về sự phát triển, thay đổi của cơ thể mà trẻ được học trong chương trình giáo dục giới tính sẽ giúp trẻ nhận thức được giá trị của chính mình. Cũng nhờ đó mà trẻ phân biệt được mối quan hệ xã hội, quan hệ tình dục như thế nào là lành mạnh và an toàn.

3. Phương pháp và nội dung của giáo dục giới tính

3.1. Phương pháp giáo dục giới tính

Thảo luận nhóm giúp giáo dục giới tính trở nên dễ dàng hơn

Để đạt được những hiệu quả nêu trên, phương pháp giáo dục giới tính rất quan trọng. Chương trình và cách thức giáo dục cần phải tiếp cận phù hợp với độ tuổi, cảm xúc có sự linh hoạt theo từng đối tượng được truyền đạt.

Thực tế cho thấy thảo luận mở, trò chơi đóng vai, thảo luận nhóm,... có thể khai thác tối đa tài nguyên đã được chuẩn bị để tạo ra môi trường học mang tính kích thích, hấp dẫn trẻ.

Bên cạnh đó, giáo dục giới tính cũng cần tạo ra quá trình thảo luận, tương tác giữa người học. Điều này sẽ giúp trẻ trao đổi, chia sẻ kiến thức với nhau, nhờ đó tạo nên môi trường học tích cực, thú vị và giàu trải nghiệm.

Chương trình giáo dục giới tính cũng cần được lồng ghép vào giáo dục toàn diện tại nhà trường và các hoạt động ngoại khóa để tăng tính hiệu quả. Đây cũng là cách giúp trẻ có được cơ hội tiếp nhận kiến thức liên tục, hình thành kỹ năng một cách toàn diện, tác động tích cực và lâu dài đối với sự hình thành nhân cách cũng như giá trị sống của trẻ.

3.2. Nội dung giáo dục giới tính

Các chương trình giáo dục giới tính cần được xây dựng nội dung đa dạng, nhiều chiều để đảm bảo trẻ tiếp thu có hệ thống trên các phương diện: kiến thức giới tính, quan hệ khác giới, kỹ năng xã hội, sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn,... Đây là cách khuyến khích trẻ tăng hiểu biết, chia sẻ, đồng cảm và tôn trọng những người xung quanh mình.

Không thể phủ nhận vai trò của giáo dục giới tính đối với sự phát triển, hình thành nhân cách, xây dựng mối quan hệ xã hội của trẻ. Để quá trình này đạt được hiệu quả cao nhất cần có sự chủ động tích cực tham gia từ bố mẹ. Né tránh, ngại ngùng hay nóng vội khi trò chuyện giới tính với con có thể gây ra tác dụng ngược.

Cha mẹ nên trang bị cho mình những kiến thức cần thiết, cách tiếp cận trẻ để trao đổi, chia sẻ, giúp con có cái nhìn đúng đắn về tình dục, giới tính và các mối quan hệ để tránh xa tệ nạn và chủ động bảo vệ mình.