1. Hội chứng tiền kinh nguyệt là gì?

Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS - Premenstrual Syndrome) là hiện tượng xuất hiện các thay đổi sinh lý và tâm lý ở phụ nữ trong khoảng 1-2 tuần trước kỳ kinh nguyệt. Đây là một tình trạng phổ biến, gặp ở phần lớn phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, xuất phát từ sự dao động của hormone trong cơ thể. Mặc dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng hội chứng này có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày nếu không được nhận biết và quản lý đúng cách.

Hội chứng tiền kinh nguyệt xảy ra ở thời điểm 1-2 tuần trước kỳ kinh nguyệt 

Nguyên nhân chính gây ra hội chứng tiền kinh nguyệt là do nồng độ estrogen và progesterone thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Sự dao động hormone này tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, các cơ quan nội tạng và quá trình chuyển hóa trong cơ thể, dẫn đến các phản ứng sinh lý đặc trưng. Bên cạnh yếu tố hormone, những yếu tố khác như chế độ ăn uống thiếu cân bằng, căng thẳng tinh thần, thói quen sinh hoạt không điều độ và yếu tố di truyền cũng có thể làm tình trạng PMS trở nên nghiêm trọng hơn.

Hiểu rõ hội chứng tiền kinh nguyệt là gì và nguyên nhân của nó giúp chị em chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, theo dõi cơ thể và chuẩn bị tâm lý trước kỳ kinh, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực và duy trì sức khỏe tổng thể.

2. Biểu hiện của hội chứng tiền kinh nguyệt 

Biểu hiện của hội chứng tiền kinh nguyệt rất đa dạng và có thể khác nhau ở từng phụ nữ, nhưng thường xuất hiện 1-2 tuần trước kỳ kinh và biến mất khi hành kinh bắt đầu. Các triệu chứng có thể được chia thành hai nhóm chính:

Biểu hiện về thể chất

• Đau tức, căng hoặc nhạy cảm ở vùng ngực;
• Đau bụng dưới, chuột rút hoặc đầy hơi, khó chịu ở dạ dày;
• Thay đổi khẩu vị, thèm ăn các loại thực phẩm ngọt hoặc mặn;
• Mệt mỏi, uể oải, khó ngủ hoặc ngủ nhiều bất thường;
• Nhức đầu hoặc đau nửa đầu;
• Sưng phù tay, chân hoặc mặt do giữ nước.

Biểu hiện về tâm lý - cảm xúc

• Tâm trạng thay đổi, dễ cáu gắt, lo lắng hoặc buồn bã;
• Căng thẳng, khó tập trung, giảm hiệu quả công việc hoặc học tập;
• Cảm giác nhạy cảm hơn, dễ xúc động hoặc nổi giận;
• Thay đổi ham muốn tình dục, có thể tăng hoặc giảm.

Biểu hiện của hội chứng tiền kinh nguyệt rất đa dạng 

Mức độ và số lượng các triệu chứng PMS có thể khác nhau: có người chỉ gặp một vài biểu hiện nhẹ, trong khi người khác có thể xuất hiện nhiều triệu chứng nặng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Theo dõi các biểu hiện của hội chứng tiền kinh nguyệt trong từng chu kỳ kinh giúp chị em nhận biết cơ thể mình, đồng thời trao đổi với bác sĩ nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, để được tư vấn biện pháp giảm nhẹ và quản lý hiệu quả.

3. Cách khắc phục và quản lý hội chứng tiền kinh nguyệt

Hội chứng tiền kinh nguyệt có thể gây khó chịu về thể chất và tinh thần, ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và công việc. Tuy nhiên, có nhiều biện pháp giúp giảm nhẹ triệu chứng và quản lý hiệu quả, từ thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, đến can thiệp y tế khi cần thiết.

Thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt

• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm giúp cân bằng hormone và giảm mệt mỏi, uể oải;
• Tập thể dục đều đặn: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội giúp tăng tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và đau bụng;
• Giảm căng thẳng: Thực hành thiền, hít thở sâu, nghe nhạc thư giãn hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân giúp kiểm soát tâm trạng và cảm xúc thay đổi trước kỳ kinh.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Ăn uống cân đối: Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và thực phẩm giàu protein;
• Bổ sung canxi và vitamin: Canxi, magiê và vitamin B6 được chứng minh giúp giảm các triệu chứng PMS như chuột rút, căng tức ngực và tâm trạng thất thường;
• Hạn chế đồ ngọt, caffein, rượu bia: Những thực phẩm này có thể làm trầm trọng hơn các biểu hiện khó chịu trước kỳ kinh.

Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm hỗ trợ (theo chỉ dẫn bác sĩ)

• Thuốc giảm đau: Paracetamol hoặc ibuprofen có thể giảm đau bụng kinh, đau đầu, căng tức ngực;
• Thuốc điều hòa nội tiết: Với những trường hợp PMS nặng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thuốc tránh thai kết hợp hoặc các thuốc điều hòa hormone;
• Thực phẩm chức năng: Một số viên bổ sung canxi, magiê, vitamin B6 hoặc omega-3 giúp giảm nhẹ triệu chứng PMS.

Việc sử dụng thuốc quản lý triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt cần có hướng dẫn của bác sĩ 

Ghi chép và theo dõi chu kỳ

Việc ghi lại ngày bắt đầu, kết thúc kỳ kinh, các triệu chứng thể chất và tâm lý giúp chị em nhận biết mức độ PMS và theo dõi hiệu quả các biện pháp giảm nhẹ. Thông tin này cũng hỗ trợ bác sĩ trong quá trình tư vấn và điều trị nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng.

Triệu chứng cần thăm khám 

• Nếu các triệu chứng PMS nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày;
• Triệu chứng kéo dài hoặc xuất hiện bất thường như đau dữ dội, trầm cảm, lo âu nghiêm trọng;
• Thăm khám sớm giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống.

Tóm lại, hội chứng tiền kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý phổ biến ở nhiều chị em, xuất phát từ sự thay đổi hormone trước kỳ kinh. Mặc dù các triệu chứng có thể gây khó chịu về thể chất và tinh thần, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và giảm nhẹ. 

Nếu chị em có thêm thắc mắc cần giải đáp hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường, vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.