1. Xuất huyết dưới da sau tiêm vắc xin do nguyên nhân nào?

Tình trạng xuất huyết dưới da sau tiêm vắc xin nằm trong hội chứng giảm tiểu cầu, thuyên tắc huyết khối. Đây là biến cố hiếm gặp đã được ghi nhận trong báo cáo của các cơ quan quản lý, thử nghiệm vắc xin Covid-19 tại một số quốc gia. 

Cẩn thận tình trạng xuất huyết dưới da sau tiêm

Tỉ lệ gặp phải tình trạng này sau tiêm vắc xin là hiếm gặp, cụ thể với 1 số loại vắc xin Covid-19 phổ biến như sau:

Vắc xin AstraZeneca: tỷ lệ huyết khối là 4,6 trường hợp/1 triệu liều tiêm lần đầu. Ngoài ra, tình trạng xuất huyết dưới da do huyết khối sau tiêm ở vắc xin này chủ yếu ghi nhận ở nữ giới. Ngoài ra, vắc xin này cũng gây ra tình trạng đông máu với tỉ lệ khoảng 0,2/1 triệu liều tiêm lần đầu, phổ biến hơn ở người trẻ.

Vắc xin Pfizer/BioNTech: tỷ lệ huyết khối là 0,2 trường hợp/1 triệu liều tiêm thứ nhất. Các số liệu về tình trạng đông máu sau tiêm vắc xin này chưa được thống kê chính xác.

 Vắc xin AstraZeneca có thể gây đông máu, giảm tiểu cầu sau tiêm

Các nghiên cứu đã chỉ ra, cơ thể sau khi tiếp nhận vắc xin Covid-19 sẽ sinh ra kháng thể kháng 4 yếu tố tiểu cầu. Hoạt động của nhóm kháng thể này khiến tiểu cầu bị hoạt hóa quá mức và dẫn đến giảm tiểu cầu, gây huyết khối và xuất huyết.

2. Nhận biết triệu chứng giảm tiểu cầu, huyết khối do tiêm vắc xin

Xuất huyết dưới da chỉ là một triệu chứng của chứng giảm tiểu cầu, huyết khối sau tiêm vắc xin. Để chẩn đoán xác định bệnh bước đầu, cần dựa trên các triệu chứng liên quan khác như:

2.1. Triệu chứng huyết khối mạch máu não, phổi hoặc nội tạng.

Tùy vị trí xuất hiện huyết khối mà bệnh nhân có những triệu chứng như:

Huyết khối mạch máu não: nhức đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, thay đổi thị lực, thay đổi trạng thái tinh thần như: hay ngủ gà, lơ mơ, hay cáu gắt, giận vô cớ,…

Huyết khối nội tạng: khó thở, đau ngực, đau và sưng ở chân, nhịp tim tăng,…

2.2. Triệu chứng giảm tiểu cầu từ nhẹ đến nặng

Giảm tiểu cầu mức độ từ nhẹ đến nặng xuất hiện các triệu chứng như:

• Xuất hiện vết bầm tím ngoài da dạng mảng, dạng chấm đỏ hoặc u máu.

 Bầm tím ngoài da là triệu chứng của giảm tiểu cầu

• Tổn thương không rõ ràng trên da màu vàng nhạt, tím bầm hoặc màu đỏ tươi như máu.

• Chảy máu răng hoặc miệng tự nhiên, máu chảy nhiều hơn sau khi đánh răng hoặc sau khi ăn.

• Xuất huyết kết mạc mắt tự nhiên, chảy máu mũi.

• Tiểu ra máu, đại tiện ra phân đen hoặc gồm cả máu tươi.

• Rong kinh, kinh nguyệt bất thường.

Xuất huyết dưới da có thể kết hợp với xuất huyết nội tạng nghiêm trọng khiến bệnh nhân mất máu nếu không can thiệp kịp thời.

Bệnh nhân bị thuyên tắc huyết khối, số lượng tiểu cầu thấp sau khi tiêm vắc xin Covid-19 sẽ có các dấu hiệu xuất hiện cùng với xuất huyết dưới da như: đau bụng, đau đầu dai dẳng, tình trạng chảy máu, đau, phù chi dưới,…

3. Chẩn đoán và điều trị xuất huyết dưới da sau tiêm vắc xin

Tình trạng xuất huyết dưới da là biểu hiện của hội chứng giảm tiểu cầu, huyết khối sau tiêm vắc xin Covid-19 đã được Bộ Y tế ban hành hướng dẫn chẩn đoán và điều trị. 

 Xét nghiệm máu kiểm tra giảm tiểu cầu

Triệu chứng xuất huyết dưới da cùng các biểu hiện khác của chứng giảm tiểu cầu, huyết khối cần được theo dõi để kiểm tra. Các xét nghiệm chẩn đoán hiệu quả bao gồm: xét nghiệm đếm số lượng tiểu cầu, siêu âm, chụp cộng hưởng từ, chụp X-quang, siêu âm Doppler mạch tại vị trí nghi ngờ lâm sàng,… Xác định vị trí và tình trạng huyết khối, chảy máu giúp can thiệp điều trị chính xác và hiệu quả.

Biến chứng đông máu và tình trạng huyết khối, chảy máu sau tiêm vắc xin có thể nguy hiểm với các đối tượng sức khỏe yếu, nguy cơ cao như: người mắc bệnh lý nền, phụ nữ mang thai, người đang dùng thuốc điều trị, yếu tố di truyền,… Nhóm các đối tượng này khi tiêm phòng vắc xin Covid-19 sẽ cần theo dõi y tế để phát hiện, can thiệp kịp thời nếu có dấu hiệu xuất huyết dưới da hay các tình trạng chảy máu bất thường khác.

Bệnh nhân có thể cần dùng thuốc điều trị giảm tiểu cầu, làm tan huyết khối tùy theo tình trạng bệnh được chẩn đoán. 

4. Phòng ngừa xuất huyết sau tiêm vắc xin

Ngoài ra, kiêng cữ và sinh hoạt lành mạnh cần thực hiện để kiểm soát, phòng ngừa nguy cơ xuất huyết sau tiêm vắc xin.

4.1. Tránh dùng thuốc điều trị gây suy yếu tiểu cầu

Hãy trao đổi với bác sĩ về bệnh lý và thuốc điều trị đang sử dụng, nếu thuốc gây suy yếu tiểu cầu, bệnh nhân cần được theo dõi sức khỏe trước và sau khi tiêm, ngừng thuốc để kiểm soát xuất huyết trong thời gian ngắn.

Uống rượu bia sau khi tiêm làm tăng nguy cơ xuất huyết, huyết khối và biến chứng

4.2. Hạn chế rượu bia, chất kích thích, thuốc lá,…

Các độc chất và chất kích thích có trong những thức uống này sẽ tác động đến quá trình đông máu, tăng nguy cơ biến chứng do huyết khối hoặc xuất huyết sau tiêm vắc xin. Với Vắc xin Covid-19 hiện nay, người tiêm được khuyến cáo không uống rượu bia trong ít nhất 3 - 5 ngày sau tiêm.

4.3. Nghỉ ngơi hợp lý

Hệ miễn dịch cần hoạt động chống lại tác nhân lạ mà cơ thể tiếp nhận từ vắc xin và sản xuất kháng thể tương ứng. Do đó, để tăng cường hiệu quả vắc xin và giảm tác dụng phụ, cần nghỉ ngơi, ngủ sớm và đủ giấc sau khi tiêm vắc xin.

4.4. Chọn môn thể thao nhẹ nhàng

Bạn vẫn có thể tiêm vắc xin sau tiêm, tuy nhiên nếu chấn thương thì nguy cơ huyết khối, xuất huyết sẽ biến chứng nghiêm trọng hơn. Do đó, hãy chọn những môn thể thao nhẹ nhàng và hạn chế tối đa va chạm có thể gây chấn thương.

Trên đây là những thông tin về tình trạng xuất huyết dưới da sau tiêm, cần theo dõi và đi khám bác sĩ sớm nếu triệu chứng này xuất hiện kéo dài trên nhiều vùng da đi kèm với dấu hiệu nguy hiểm khác. 

Nếu cần tư vấn thêm về biến chứng giảm tiểu cầu, huyết khối hay các vấn đề sức khỏe khác có thể gặp sau tiêm vắc xin, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.