1. Phế huyết quản 2 bên tăng đậm là gì?

Phế huyết quản 2 bên tăng đậm là tình trạng được quan sát trên phim X-quang, khi thành phế quản dày hơn bình thường hoặc có dấu hiệu viêm. Ở trẻ em, hiện tượng này thường xuất hiện ở cả hai bên phổi và có thể kèm theo tăng dịch nhầy trong lòng phế quản.

Tình trạng này phản ánh phế quản đang bị kích thích hoặc viêm, thường gặp trong các trường hợp như nhiễm trùng đường hô hấp, hen suyễn, dị ứng hoặc tiếp xúc với khói, bụi và các tác nhân kích thích khác. 

Mặc dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, nhưng việc phát hiện sớm phế huyết quản 2 bên tăng đậm, giúp bố mẹ theo dõi và chăm sóc trẻ kịp thời, phòng ngừa các biến chứng như khó thở, nhiễm trùng nặng hoặc viêm phổi tái phát.

Phế huyết quản 2 bên tăng đậm là dấu hiệu thường thấy trên phim X-quang

2. Nguyên nhân gây phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em

Phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ thường xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:

Nhiễm trùng đường hô hấp 

Nhiễm trùng đường hô hấp là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ. Khi trẻ bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn, niêm mạc phế quản sẽ bị viêm, dẫn đến dày thành phế quản và tăng tiết dịch nhầy.

• Virus: Các loại virus như RSV (Respiratory syncytial virus), adenovirus hoặc virus cúm là nguyên nhân phổ biến gây viêm phế quản, khiến thành phế quản dày lên và tăng đậm trên hình ảnh X-quang.
• Vi khuẩn: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis hoặc Mycoplasma pneumoniae (ở trẻ lớn) có thể gây viêm nặng hơn, làm tăng tiết đờm và gây tắc nghẽn phế quản.

Hen suyễn hoặc dị ứng đường hô hấp 

Hen suyễn và các phản ứng dị ứng cũng là nguyên nhân quan trọng gây phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em. Ở những trẻ nhạy cảm, phế quản dễ bị viêm và phù nề khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như phấn hoa, lông động vật, bụi hoặc khói thuốc.

• Khi phế quản bị viêm do dị ứng hoặc hen suyễn, thành phế quản dày lên, lòng phế quản hẹp lại và dễ tích tụ dịch nhầy.
• Trên hình ảnh X-quang, hiện tượng này có thể biểu hiện bằng dấu hiệu tăng đậm hai bên phế quản, tương tự viêm phế quản.

Các nguyên nhân khác

Ngoài nhiễm trùng và hen suyễn, một số yếu tố khác cũng có thể khiến phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ, gồm: 

• Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Khói thuốc, bụi mịn, hóa chất hay không khí ô nhiễm lâu dài có thể kích thích niêm mạc phế quản, dẫn đến viêm mạn tính và làm dày thành phế quản.
• Trào ngược dạ dày thực quản có thể khiến trẻ ho hoặc khò khè nhiều hơn, nhưng không phải là nguyên nhân phổ biến hoặc trực tiếp khiến phế huyết quản 2 bên tăng đậm.
• Yếu tố bẩm sinh hoặc bất thường cấu trúc phế quản: Một số trẻ có phế quản hẹp bẩm sinh hoặc cấu trúc bất thường khiến phế quản dễ bị viêm và tăng đậm trên hình ảnh chụp.

3. Triệu chứng nhận biết phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em

Trẻ em có phế huyết quản 2 bên tăng đậm thường biểu hiện qua nhiều triệu chứng hô hấp và toàn thân, tùy mức độ viêm và nguyên nhân, cụ thể: 

Triệu chứng hô hấp 

Ở trẻ em có phế huyết quản 2 bên tăng đậm, các triệu chứng hô hấp thường là dấu hiệu đầu tiên để nhận biết:

• Ho khan hoặc ho có đờm: Trẻ thường ho kéo dài, có thể ho nhiều vào ban đêm hoặc khi vận động.
• Thở khò khè hoặc khó thở nhẹ: Trẻ có thể thở nhanh, có tiếng rít hoặc khò khè khi hít vào, đặc biệt khi tiếp xúc với yếu tố kích thích hoặc khi bị nhiễm lạnh.
• Co kéo cơ hô hấp phụ: Dấu hiệu này không phải là triệu chứng thường gặp trong viêm phế quản đơn thuần; nếu xuất hiện, thường gợi ý tình trạng nặng hoặc bệnh lý khác như hen hoặc viêm tiểu phế quản, cần khám bác sĩ để đánh giá sớm.
• Thở gấp khi vận động: Triệu chứng này có thể xảy ra khi trẻ đang trong giai đoạn viêm đường thở, nhưng nếu xảy ra thường xuyên hoặc rõ rệt cần loại trừ các nguyên nhân khác như hen.

Ho khan hoặc ho có đờm kéo dài là triệu chứng hô hấp điển hình của tình trạng phế huyết quản 2 bên tăng đậm

Triệu chứng toàn thân 

Ngoài các biểu hiện hô hấp, trẻ có phế huyết quản 2 bên tăng đậm còn có thể xuất hiện một số triệu chứng toàn thân, bao gồm:

• Sốt nhẹ đến vừa: Thường xuất hiện khi có nhiễm trùng đường hô hấp, kéo dài vài ngày.
• Mệt mỏi, uể oải: Trẻ ít năng động hơn, chơi ít, nhanh mệt khi vận động.
• Biếng ăn hoặc ăn uống kém: Do khó chịu hoặc mệt mỏi, trẻ có thể bỏ bữa hoặc ăn ít hơn bình thường.
• Ngủ không ngon, quấy khóc: Trẻ dễ thức giấc ban đêm, ngủ chập chờn do ho hoặc khó thở.

Triệu chứng nặng hoặc cảnh báo 

Trong một số trường hợp, phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em có thể tiến triển nặng, bố mẹ cần đặc biệt chú ý các dấu hiệu cảnh báo sau:

• Khó thở rõ rệt: Trẻ thở nhanh, thở gắng sức, co kéo cơ hô hấp phụ (cơ cổ, cơ ngực) và có vẻ mệt mỏi khi hít thở.
• Môi hoặc móng tay tím tái: Dấu hiệu thiếu oxy nghiêm trọng cần can thiệp y tế ngay.
• Ho nhiều, có đờm mủ hoặc máu: Thường gặp khi nhiễm trùng nặng hoặc biến chứng viêm phổi.
• Triệu chứng xuất hiện đột ngột hoặc tái phát nhiều lần: Ảnh hưởng đến ăn uống, sinh hoạt và sự phát triển của trẻ.

4. Cách xử lý và điều trị hiệu quả

Việc xử lý phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ triệu chứng. Các biện pháp bao gồm:

Điều trị theo nguyên nhân 

Dựa vào nguyên nhân gây phế huyết quản 2 bên tăng đậm, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

• Nhiễm khuẩn: Kháng sinh không phải là lựa chọn thường quy, vì đa số trường hợp viêm phế quản ở trẻ là do virus. Nếu có bằng chứng nhiễm khuẩn, trẻ sẽ được dùng thuốc kháng sinh theo liều lượng và thời gian do bác sĩ chỉ định. Việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ giúp hạn chế tác dụng phụ và nguy cơ kháng thuốc.
• Hen suyễn hoặc dị ứng: Trẻ sẽ được sử dụng thuốc giãn phế quản, corticosteroid hít hoặc thuốc chống dị ứng để giảm viêm, cải thiện đường thở và ngăn ngừa cơn hen tái phát.
• Nguyên nhân khác: Trong trường hợp phế quản bị kích thích do môi trường hoặc yếu tố tăng nặng như trào ngược dạ dày thực quản, bố mẹ cần phối hợp thay đổi môi trường sống, hạn chế dị nguyên và điều trị nguyên nhân nền theo hướng dẫn của bác sĩ.

Biện pháp hỗ trợ tại nhà 

Bên cạnh điều trị theo nguyên nhân, bố mẹ có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà để giúp trẻ phục hồi nhanh và giảm triệu chứng:

• Giữ cơ thể trẻ ấm và đủ nước: Đảm bảo trẻ uống đủ nước, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng.
• Duy trì không gian sống sạch sẽ: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, phấn hoa và các tác nhân dị ứng khác.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc xông hơi ấm: Giúp giảm tình trạng khô mũi, họng và hỗ trợ đường thở thông thoáng.
• Theo dõi triệu chứng hàng ngày: Ghi lại tình trạng ho, khò khè, khó thở để thông báo kịp thời cho bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu nặng lên.

Tái khám và theo dõi

Việc theo dõi sát sao và tái khám định kỳ là bước quan trọng giúp đảm bảo trẻ phục hồi hoàn toàn và hạn chế tái phát:

• Tái khám định kỳ: Đưa trẻ đi khám theo lịch hẹn của bác sĩ để đánh giá đáp ứng điều trị, điều chỉnh thuốc nếu cần và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
• Theo dõi triệu chứng tại nhà: Ghi lại mức độ ho, khó thở, thở khò khè hoặc sốt của trẻ mỗi ngày. Điều này giúp bác sĩ nắm rõ tình trạng và can thiệp kịp thời nếu bệnh tiến triển.
• Phát hiện dấu hiệu cảnh báo: Nếu trẻ xuất hiện khó thở nặng, môi hoặc móng tay tím tái, ho ra đờm mủ hoặc máu, bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay?

Bố mẹ cần đặc biệt lưu ý và đưa trẻ đi khám ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Khó thở nhiều hoặc thở nhanh: Trẻ co kéo cơ hô hấp phụ, thở gắng sức hoặc mệt mỏi khi thở.
• Môi, móng tay tím tái: Dấu hiệu thiếu oxy nghiêm trọng cần can thiệp y tế khẩn cấp.
• Sốt cao kéo dài: Không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt hoặc đi kèm các triệu chứng nặng khác.
• Ho ra đờm mủ hoặc máu: Thường liên quan đến nhiễm trùng nặng hoặc biến chứng viêm phổi.
• Triệu chứng nặng lên đột ngột hoặc tái phát nhiều lần: Ảnh hưởng đến ăn uống, sinh hoạt và sự phát triển của trẻ.

Phụ huynh nên đưa trẻ đến khám bác sĩ nếu khó thở nhiều hoặc thở nhanh

Phế huyết quản 2 bên tăng đậm ở trẻ em là dấu hiệu trên X-quang cần được chú ý và theo dõi cẩn thận. Nhận biết sớm nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện sức khỏe hô hấp, giảm nguy cơ biến chứng và tái phát. Bố mẹ cần kết hợp chăm sóc tại nhà, theo dõi sát sao và đưa trẻ đi khám bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu nặng. 

Nếu phụ huynh có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe định kỳ cho trẻ, hãy liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.