1. Như thế nào là tiểu đường thai kỳ?

1.1. Khái niệm tiểu đường thai kỳ

tiểu đường thai kỳ là tình trạng tăng cao bất thường đường huyết khi mang thai dù trước đó người mẹ chưa từng được chẩn đoán bị tiểu đường. Nguyên nhân của tình trạng này là do sự thay đổi hormone trong thai kỳ dẫn đến đề kháng insulin nên lượng đường trong máu không thể chuyển hóa hiệu quả.

Nguy cơ cao đối với tiểu đường thai kỳ thường gặp ở mẹ bầu có tình trạng:

• Mẹ bị thừa cân, béo phì, mẹ cao tuổi.
• Lần mang thai trước đã bị tiểu đường thai kỳ.
• Gia đình có người bị tiểu đường.
• Lần sinh trước sinh con trên 4kg.
• Mẹ có tiền sử thai lưu, sảy thai.
• Mắc hội chứng buồng trứng đa nang.

1.2. Tiểu đường thai kỳ xảy ra vào thời điểm nào?

Tiểu đường thai kỳ thường được phát hiện từ tuần thai thứ 24 đến 28 thông qua xét nghiệm dung nạp đường huyết. Trường hợp mẹ bầu thuộc nhóm có nguy cơ cao hơn như đã nhắc đến ở trên thường sẽ được chỉ định thực hiện xét nghiệm này ở thời điểm sớm hơn, thường là trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Mẹ bầu được khuyến nghị tầm soát tiểu đường thai kỳ trong khoảng tuần thai thứ 24 - 28

2. Bệnh tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không? 

Để trả lời câu hỏi: tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không, bạn hãy tìm hiểu những tác động của tình trạng này đối với mẹ bầu và thai nhi: 

2.1. Nguy cơ có thể xảy ra với mẹ bầu

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể phải đối mặt với những nguy cơ như:

• Tăng nguy cơ thai lưu, sinh non.
• Tăng huyết áp thai kỳ và tiền sản giật: Đây là biến chứng nguy hiểm có thể khiến mẹ bầu bị co giật, suy gan, suy thận và đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
• Đa ối: Tiểu đường thai kỳ làm tăng lượng nước ối, có thể gây sinh non, ngôi thai bất thường, chuyển dạ kéo dài hoặc vỡ ối sớm.
• Nhiễm trùng: Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ dễ bị viêm bàng quang, viêm âm đạo, nhiễm trùng tiết niệu. Những tình trạng đều có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu trong thai kỳ.
• Tăng nguy cơ sinh mổ: Do thai nhi phát triển quá lớn, mẹ bầu thường được chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn. 
• Chuyển dạ kéo dài: Lượng nước ối nhiều và kích thước thai lớn có thể khiến mẹ bầu mất sức nhanh và cần can thiệp y tế như truyền oxytocin hoặc sinh mổ cấp cứu.
• Tiểu đường type 2 sau sinh: Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ sau sinh có nguy cơ phát triển thành tiểu đường type 2, nhất là những trường hợp không duy trì lối sống lành mạnh.

2.2. Nguy cơ có thể xảy ra với thai nhi

Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không cũng cần xem xét trên phương diện mức độ ảnh hưởng đến thai nhi. Mẹ bầu mắc phải trạng này sẽ khiến thai nhi có nguy cơ:

• Thai to quá mức: Thai nhi có thể nặng trên 4kg do tăng vận chuyển nhiều glucose từ mẹ, gây khó khăn khi sinh thường, tăng nguy cơ chấn thương vai, trật khớp hoặc phải sinh mổ.
• Nguy cơ sinh non: Nồng độ glucose cao trong máu có thể gây kích thích co bóp tử cung sớm, gây sinh non, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh.
• Hạ đường huyết sơ sinh: Sau khi sinh, trẻ có thể bị tụt đường huyết nhanh chóng do cơ thể đã quen sản xuất nhiều insulin khi còn trong bụng mẹ.
• Vàng da sơ sinh: Trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ có nguy cơ bị vàng da cao hơn trẻ bình thường.
• Suy hô hấp: Phổi của thai nhi có thể chậm phát triển hơn, dễ dẫn đến suy hô hấp sơ sinh.
• Tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường sau này: Trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thai kỳ có xu hướng dễ tăng cân nhanh, mắc hội chứng chuyển hóa hoặc tiểu đường type 2 khi trưởng thành.

Mẹ bị tiểu đường có thể mang thai to quá mức, khiến việc sinh thường gặp khó khăn

3. Mẹ bầu cần làm gì để chẩn đoán đúng tiểu đường thai kỳ?

Để chẩn đoán đúng tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu cần xét nghiệm tầm soát định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa, nhất là ở giai đoạn từ 24 - 28 của thai kỳ. Mọi thai phụ đều được khuyến cáo cần làm xét nghiệm này, nhất là những trường hợp có nguy cơ cao như đã nói ở trên.

Bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bầu thực hiện xét nghiệm dung nạp đường huyết để chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Xét nghiệm này được thực hiện qua các bước:

• Bước 1: Mẹ bầu cần nhịn ăn từ 8 - 10 tiếng trước khi lấy mẫu máu đầu tiên để kiểm tra đường huyết khi đói.
• Bước 2: Mẹ bầu sẽ được bác sĩ yêu cầu uống 75g glucose (theo đúng quy chuẩn y khoa) trong vòng 3 - 5 phút.
• Bước 3: Sau khi uống nước đường 1 giờ, mẹ bầu được lấy mẫu máu lần 2 và tiếp tục lấy mẫu máu lần 3 sau đó 2 giờ.

Mẹ bầu sẽ được chẩn đoán tiểu đường thai kỳ nếu kết quả xét nghiệm các mốc sau cao hơn ngưỡng cho phép: 

• Đường huyết khi đói: ≥ 5.1 mmol/L.
• Đường huyết tương sau uống nước đường 1 giờ: ≥ 10.0 mmol/L.
• Đường huyết tương sau uống nước đường 2 giờ: ≥ 8.5 mmol/L.

Với trường hợp kết quả xét nghiệm bình thường, bác sĩ sẽ hướng dẫn mẹ bầu tiếp tục theo dõi và hẹn mốc khám thai kế tiếp. Nếu kết quả chẩn đoán tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu sẽ được bác sĩ giải thích tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không và tư vấn thay đổi chế độ ăn uống, vận động kết hợp theo dõi sát sao đường huyết tại nhà. Trường hợp cần thiết, mẹ bầu có thể sẽ được chỉ định kiểm soát đường huyết bằng insulin.

Mẹ bầu được bác sĩ giải thích tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không và hướng dẫn điều trị

4. Một số câu hỏi khác liên quan đến tiểu đường thai kỳ

• Tiểu đường thai kỳ có thể sinh thường hay không?

Có thể nếu đường huyết được kiểm soát tốt, thai nhi không quá lớn và mẹ không có biến chứng như tiền sản giật. Tuy nhiên, nếu thai nhi quá to hoặc có biến chứng, bác sĩ sẽ cân nhắc sinh mổ để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

• Mẹ bị tiểu đường thai kỳ, sau khi sinh có cho con bú được không?

Có. Việc cho con bú giúp mẹ giảm cân, ổn định hormone và giảm nguy cơ mắc tiểu đường type 2 sau này.

Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không là có bởi nếu không được kiểm soát tốt, cả mẹ bầu và thai nhi đều có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm. Mẹ bầu không nên quá áp lực với tình trạng này vì với sự thay đổi chế độ ăn uống, vận động và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, các yếu tố nguy cơ sẽ được kiểm soát an toàn. 

Để không bỏ lỡ các mốc khám thai quan trọng, kịp thời tầm soát tiểu đường thai kỳ, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.