1. Tim thai yếu là gì? Khi nào được xem là bất thường?

Tim thai là nhịp tim của thai nhi – một chỉ số cực kỳ quan trọng giúp bác sĩ đánh giá sức khỏe, sự phát triển và khả năng sống của em bé trong bụng mẹ. Tim thai thường được phát hiện sớm nhất từ tuần thứ 6 - 7 của thai kỳ thông qua siêu âm.

Tim thai yếu là tình trạng nhịp tim của thai nhi chậm hơn hoặc không ổn định so với mức bình thường, có thể là dấu hiệu cảnh báo thai nhi đang gặp vấn đề về sức khỏe hoặc môi trường tử cung không thuận lợi.

Tim thai yếu là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của thai nhi đang gặp vấn đề 

Chỉ số tim thai bình thường theo từng giai đoạn:

• Tuần 6–7: Khoảng 110–130 lần/phút;
• Tuần 8–10: Tim thai 170 lần/phút;
• Sau tuần 14: Duy trì trung bình 120–160 lần/phút. 

Tình trạng tim thai yếu được nhận định trong các trường hợp sau: 

• Nhịp tim dưới 110 lần/phút kéo dài nhiều lần đo;
• Nhịp tim không đều, chậm dần hoặc ngắt quãng bất thường khi theo dõi bằng máy monitor hoặc siêu âm Doppler;
• Tim thai xuất hiện muộn hơn so với thời điểm phát triển bình thường (sau tuần 7–8 thai kỳ vẫn chưa thấy tim thai rõ).

2. Nguyên nhân khiến tim thai yếu

Tim thai yếu là dấu hiệu bất thường không nên chủ quan trong thai kỳ, và nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể đến từ thai nhi, người mẹ hoặc các yếu tố bên ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Thai nhi phát triển không bình thường

• Thai nhi bị thiếu oxy do dây rốn quấn cổ, sa dây rốn hoặc nhau thai hoạt động kém khiến việc trao đổi oxy bị cản trở;
• Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR) dẫn đến tim hoạt động yếu hơn bình thường;
• Bất thường nhiễm sắc thể hoặc dị tật bẩm sinh cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tim thai.

Sức khỏe của mẹ bầu ảnh hưởng đến tim thai

• Mẹ bị huyết áp cao, tiểu đường, tim mạch hoặc rối loạn tuyến giáp: Các bệnh lý này ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và cung cấp oxy cho thai nhi;
• Thiếu máu, thiếu sắt, suy dinh dưỡng khiến thai nhi không được nuôi dưỡng đầy đủ, ảnh hưởng đến hoạt động tim;
• Căng thẳng, stress kéo dài hoặc làm việc quá sức: Tác động đến hệ thần kinh thực vật và tuần hoàn, có thể làm tim thai chậm hơn.

Sức khỏe của mẹ bầu có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng tim thai yếu 

Ảnh hưởng từ yếu tố môi trường và lối sống

• Sử dụng thuốc không phù hợp, thuốc lá, rượu, caffeine quá mức có thể gây co mạch, giảm lưu lượng máu đến thai nhi;
• Làm việc trong môi trường độc hại hoặc nhiễm chất hóa học làm tăng nguy cơ dị tật hoặc ảnh hưởng đến chức năng tim thai.

Do thiết bị đo hoặc thời điểm đo tim thai

Đôi khi kết quả tim thai yếu có thể là hiện tượng nhất thời do mẹ đói, mệt, nằm sai tư thế, hoặc thời điểm siêu âm quá sớm (trước tuần 6–7). Trường hợp này cần theo dõi lặp lại để có kết luận chính xác.

Việc xác định đúng nguyên nhân gây tim thai yếu là yếu tố then chốt để bác sĩ đưa ra hướng xử trí phù hợp. Mẹ bầu tuyệt đối không nên tự suy đoán hoặc chủ quan bỏ qua các dấu hiệu bất thường.

3. Tình trạng tim thai yếu được xử trí bằng cách nào? 

Khi nhận được kết quả tim thai yếu, mẹ bầu không nên hoang mang nhưng cũng không được chủ quan. Việc xử lý kịp thời và đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Dưới đây là những hướng xử lý an toàn và cần thiết:

Tái khám và theo dõi sát sao theo chỉ định bác sĩ

• Siêu âm tim thai Doppler hoặc theo dõi bằng monitor sản khoa (CTG) để đánh giá chính xác nhịp tim, tình trạng huyết động của thai nhi;
• Tái khám định kỳ, kiểm tra chỉ số tim thai nhiều lần để loại trừ trường hợp kết quả bất thường tạm thời do thiết bị hoặc yếu tố bên ngoài.

Mẹ bầu cần tuân thủ lịch thăm khám trong suốt thai kỳ để kịp thời phát hiện những bất thường

Điều chỉnh lối sống và nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh làm việc quá sức, hạn chế căng thẳng;

• Không thức khuya, đảm bảo giấc ngủ chất lượng để cơ thể mẹ phục hồi và cải thiện lưu thông máu tới thai nhi;
• Hạn chế sử dụng chất kích thích như cà phê, trà đặc, đồ uống có gas, thực phẩm chế biến sẵn.

Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ

• Ăn đa dạng thực phẩm, ưu tiên thực phẩm giàu sắt, axit folic, vitamin B12 để hỗ trợ tuần hoàn máu và sự phát triển hệ tim mạch của thai nhi;
• Uống đủ nước, có thể dùng thêm các sản phẩm bổ sung vi chất nếu bác sĩ chỉ định.

Xử lý y tế nếu cần thiết

Trong trường hợp tim thai yếu do bệnh lý ở thai nhi hoặc mẹ bầu, bác sĩ có thể:

• Cho mẹ bầu nhập viện theo dõi sát hoặc sử dụng thuốc nội tiết;
• Can thiệp chuyên sâu hơn nếu có nguy cơ đe dọa tính mạng thai nhi, ví dụ: theo dõi nội khoa tích cực hoặc can thiệp sớm nếu cần thiết.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, tim thai yếu không phải lúc nào cũng là dấu hiệu xấu, nhưng cần được theo dõi và can thiệp kịp thời để phòng ngừa nguy cơ suy thai, sảy thai hoặc thai lưu. Điều quan trọng là mẹ bầu cần thực hiện đầy đủ các lần khám thai định kỳ, đồng thời quan tâm tới sức khỏe cũng như tinh thần trong suốt thai kỳ. 

Nếu mẹ bầu cần giải đáp các thông tin có liên quan hoặc có nhu cầu khám thai định kỳ, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.