1. Nhận biết trẻ sơ sinh thở khò khè thế nào?

Có thể nhận biết tình trạng này ở trẻ thông qua âm sắc tiếng thở, bạn nên ghé sát tai gần miệng trẻ để có thể nghe chính xác nhất. Trẻ thở khò khè thì bạn sẽ nghe thấy nó có âm trầm rõ ràng, khá giống tiếng ngáy hay tiếng nhạc. Nếu tình trạng nặng hơn, bạn còn thấy trẻ thở một cách gắng sức kéo dài.

Không phải trường hợp nào cũng có thể dễ dàng nhận biết trẻ thở khò khè bằng việc lắng nghe thông thường. Đôi khi bác sĩ cần dùng ống nghe để phát hiện triệu chứng này, sẽ thấy tiếng thở như tiếng ran ngáy, ran rít.

Bên cạnh đó, khá nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn triệu chứng thở khò khè với trẻ bị ngạt mũi, ngạt đường thở. trẻ sơ sinh rất dễ bị tắc mũi, ngạt đường thở do trẻ thở chủ yếu bằng mũi, nhưng cơ quan này có kích thước còn nhỏ, dễ tắc khi cảm ho. Tiếng thở do ngạt đường thở nghe khụt khịt, sau khi được rửa bằng nước muối nhỏ mũi sẽ bớt, tiếng thở êm ái hơn.

Cần phân biệt trẻ thở khò khè hay bị ngạt mũi khó thở

2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh thở khò khè và mức độ nguy hiểm

Tùy theo nguyên nhân gây triệu chứng thở này ở trẻ mà có thể đánh giá mức độ nguy hiểm cũng như phương pháp điều trị. Cụ thể có những nguyên nhân sau:

2.1. Hen suyễn

Đây là nguyên nhân khá thường gặp khiến trẻ sơ sinh bị thở khò khè, có thể kèm theo ngạt mũi hoặc những triệu chứng viêm đường hô hấp cấp khác. Đây là bệnh lý viêm mạn tính đường thở, xuất hiện khi hệ hô hấp nhạy cảm tiếp xúc với dị nguyên gây kích thích như: phấn hoa, long cho mèo, hóa chất, khói thuốc,... Đường thở bị phù nề, thu hẹp nên khi hít thở không khí sẽ tạo âm thanh như rít, khò khè.

Trẻ sơ sinh nếu bị hen suyễn cần sớm được điều trị tích cực để tránh tái phát thường xuyên. Nếu để bệnh tiến triển, hen suyễn và các triệu chứng bệnh như thở khò khè sẽ khiến trẻ gặp phải biến chứng như suy hô hấp, xẹp phổi, ngừng hô hấp, tràn khí màng phổi,...

2.2. Viêm phổi

Trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp nặng, dẫn đến tổn thương nhu mô phổi, cùng với dịch nhầy và mủ đầy trong phế nang gây tình trạng thở khò khè, suy hô hấp. Nếu do nguyên nhân này, trẻ có dấu hiệu nghẹt mũi, nhiễm trùng đường hô hấp từ trước.

Đây là dấu hiệu bệnh khá nặng, đặc biệt ở trẻ sơ sinh nên cha mẹ cần sớm đưa trẻ đi khám và điều trị. Viêm phổi ở trẻ sơ sinh có thể gây những biến chứng như nhiễm trùng máu, viêm màng não, kháng kháng sinh nguy hiểm. 

Trào ngược dạ dày cũng là một nguyên nhân khiến trẻ thở khò khè

2.3. Trào ngược dạ dày thực quản

Tình trạng này khá thường gặp ở trẻ sơ sinh, khi axit và các dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản, có thể tràn qua khí quản vào phổi. Dịch này dễ gây kích ứng, sưng viêm đường hô hấp dưới, làm hẹp đường thở khiến trẻ bị thở khò khè. 

Có thể xử lý và hạn chế tình trạng này bằng cách cho bé ngồi thẳng lưng khi ăn và sau đó 30 phút, hạn chế cho ăn khi bé nằm và ăn vào ban đêm. Khi trẻ không bị trào ngược dạ dày thực quản nữa thì triệu chứng thở khò khè sẽ hết. 

2.4. Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản rất thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, xảy ra khi các tiểu phế quản bị viêm, sưng phù, tiết nhiều dịch gây chít hẹp hoặc tắc nghẽn đường thở. Bên cạnh triệu chứng thở khò khè, ran rít, bé có thể bị sốt vừa, kèm các cơn ho kéo dài, thở rên, chảy nước mũi trong, ho,... 

Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh cần được theo dõi sát sao

Triệu chứng trẻ bị viêm tiểu phế quản khá giống khi bị hen suyễn nhưng có thể dễ dàng chữa khỏi sau từ một vài tuần lễ. Cha mẹ cần sớm đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thông hút đường thở, giải phóng chất xuất tiết, điều trị triệu chứng cần thiết.

3. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ sơ sinh bị thở khò khè?

Nhìn chung, thở khò khè là dấu hiệu bệnh lý đường hô hấp khá thường gặp ở trẻ sơ sinh, cha mẹ cần theo dõi, quan sát sát sao tình trạng của trẻ. Nếu tình trạng nặng, kéo dài mãi không thuyên giảm cần sớm đưa trẻ đi khám và điều trị. 

Đặc biệt những dấu hiệu sau cảnh báo nguy hiểm về tình trạng thở của trẻ:

- Nhịp thở tăng liên tục, nhịp thở nhanh theo tuổi, các độ tuổi khác sẽ có tần số thở nhanh khác nhau.

- Trẻ bị chứng xanh tím, ban đầu xuất hiện ở môi và lưỡi, sau lan ra các vùng bàn tay, bàn chân. Trong khi đó các bộ phận khác của cơ thể màu da vẫn bình thường. Tình trạng càng nặng thì dấu hiệu xanh tím càng rõ ràng.

- Trẻ gắng thở bằng tăng cử động như lỗ mũi phập phồng liên tục khi hít vào - thở ra, cơ ngực co kéo nhiều hơn.

- Trẻ bị hôn mê, đây là tình trạng vô cùng nguy hiểm, cần ngay lập tức đưa trẻ tới cơ sở y tế để can thiệp điều trị.

- Sốt cao.

- Trẻ biếng ăn.

Thở khò khè ở trẻ sơ sinh kèm theo sốt cao báo hiệu tình trạng nguy hiểm

Cha mẹ có thể dùng nước mũi sinh lý để nhỏ mũi, làm sạch và loại bỏ dịch đờm ra khỏi mũi của bé. Như vậy sẽ giúp trẻ dễ thở hơn, giảm bớt tình trạng khó chịu. Nếu trẻ thở khò khè dai dẳng kéo dài trên 4 tuần dù đã có can thiệp điều trị, hỗ trợ thì có khả năng trẻ mắc các bệnh lý đường thở nặng. Cần sớm đưa trẻ tới cơ sở khám chuyên khoa hô hấp để được chẩn đoán chuyên sâu bằng chụp X-quang, nội soi đường hô hấp, chụp CT ngực,...

Trẻ sơ sinh sức đề kháng còn yếu nên rất dễ mắc bệnh, đặc biệt là những bệnh về đường hô hấp gây ngạt mũi, khó thở, thở khò khè. Cha mẹ nên chủ động phòng ngừa cho trẻ, giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng họng, cho trẻ uống sữa mẹ để tăng cường sức đề kháng. Không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm, long đờm,... để điều trị tại nhà. 

Trên đây là một số thông tin cần biết mà MEDLATEC tổng hợp đến các bậc phụ huynh khi trẻ sơ sinh thở khò khè. Nếu cần hỗ trợ khám, tư vấn sức khỏe và điều trị bệnh, hãy liên hệ với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC ngay nhé qua hotline 1900 56 56 56.