1. Ghép thận là gì?

Ghép thận là một trong những phẫu thuật phổ biến trong ghép tạng được chỉ định cho nhóm bệnh nhân suy thận mạn tính giai đoạn IIIb, IV.

Khá nhiều người lầm tưởng rằng cấy ghép thận là việc thay thế thận cũ của bệnh nhân bằng quả thận mới từ người hiến tặng. Nhưng thực tế không đơn giản như vậy, thận mới được hiến tặng sẽ ghép ở ngoài màng bụng, vị trí phổ biến thường là vùng hố chậu phải khi lấy thận trái hoặc ngược lại, ngoài ra cũng có thể ghép cùng bên, tùy tình trạng của bệnh nhân.

Ghép thận là phẫu thuật hồi phục chức năng thận bằng cách đưa quả thận khác vào cơ thể

Thận được hiến tặng đưa vào cơ thể người bệnh sẽ được kết nối với động mạch, tĩnh mạch và hệ tiết niệu liên quan để đảm bảo các chức năng hoạt động tương tự với thận bình thường. Trường hợp cần loại bỏ 1 hoặc cả 2 thận là khi thận có đa nang quá cỡ, viêm thận nặng, thận bị nhiễm trùng hoặc hẹp động mạch. Một ca phẫu thuật ghép thận yêu cầu rất nhiều tiêu chí, từ chuyên môn của bác sĩ, trang thiết bị y tế cho đến việc thận ghép phải có các chỉ số sinh học phù hợp với cơ thể người nhận.

2. Ghép thận sống được bao lâu?

Ghép thận là một cuộc đại phẫu thuật có ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của người bệnh. Việc đưa một quả thận từ cơ thể của người hiến tặng mặc dù đáp ứng các chỉ số nhưng không thể đảm bảo thận hoạt động hiệu quả như thận gốc lúc khỏe mạnh.

Ghép thận sống được bao lâu là câu hỏi của rất nhiều người bệnh

Chính vì thế, câu hỏi ghép thận sống được bao lâu luôn là nỗi lo lắng khiến không ít bệnh nhân băn khoăn khi được chỉ định ghép thận. Hiện nay, theo nhiều ghi nhận y khoa, bệnh nhân sau ghép thận có sức khỏe ổn định, tuổi thọ có thể kéo dài thêm từ 15 - 20 năm, thậm chí trên 20 năm tùy vào thể trạng và thói quen sinh hoạt hoặc bệnh lý khác đi kèm. Đối với một số bệnh nhân không bị ảnh hưởng của biến chứng, thận được hiến tặng có thể hoạt động khỏe mạnh lâu hơn.

3. Biến chứng có thể gặp khi ghép thận

Ngoài việc ghép thận sống được bao lâu thì những biến chứng sau phẫu thuật cũng là điều khiến bệnh nhân và gia đình lo lắng. Chỉ số sức khỏe ổn định của bệnh nhân sau khi hoàn thành phẫu thuật chỉ là một trong rất nhiều yếu tố đánh giá ca ghép thận thành công. Bởi vì biến chứng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào trong vòng 12 tháng kể từ khi cơ thể tiếp nhận quả thận được hiến tặng. Một số biến chứng có thể gặp phải khi ghép thận như:

Biến chứng sau ghép thận có thể xảy ra trong năm đầu tiên

●       Biến chứng miễn dịch: tình trạng thải ghép là khi cơ thể phản ứng không tương thích với thận được hiến tặng, có thể xảy ra 1 hoặc nhiều lần trong năm đầu tiên sau phẫu thuật. Ngoài ra có thể xuất hiện bệnh thận mạn tính sau ghép nhưng tỷ lệ mắc thường ít gặp hơn thải ghép.

●       Biến chứng bệnh nội khoa như suy thận, hội chứng hư thận, hoại tử ống thận hoặc các bệnh lý như cao huyết áp, xơ vữa động mạch, hồng cầu tăng đột biến, mất kiểm soát lipid máu,...

●       Biến chứng nhiễm khuẩn, xuất huyết, giảm bạch cầu, viêm độc lợi thận, viêm cầu thận,... do cơ thể phản ứng không phù hợp trong quá trình sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.

4. Những lưu ý sau phẫu thuật ghép thận

Hầu hết những bệnh nhân được chỉ định ghép thận thường có chỉ số sức khỏe kém và có thể đang mắc nhiều bệnh nền khác do bệnh thận mạn tính lâu ngày gây nên. Điều này dẫn đến sức khỏe người bệnh sau ghép thận cần nhiều thời gian và phương pháp chăm sóc đúng cách để có thể hồi phục hiệu quả. Dưới đây là những lưu ý chăm sóc, sinh hoạt dành cho người sau phẫu thuật ghép thận:

Bệnh nhân sau ghép thận cần tuân thủ chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ

●       Tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc theo đúng loại và liều lượng mà bác sĩ đã chỉ định. Không tự ý dùng các phương pháp điều trị khác khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.

●       Không gian sinh hoạt, đồ ăn uống và người chăm sóc cần đảm bảo vệ sinh nghiêm ngặt để tránh trường hợp nhiễm trùng. Bởi vì hệ miễn dịch của người sau ghép thận thường bị suy giảm, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm, từ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng đe doạ tính mạng.

●       Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe, ghi chép đầy đủ, chi tiết các chỉ số cân nặng, huyết áp, nhiệt độ, thực đơn dinh dưỡng,... mỗi ngày để hỗ trợ bác sĩ có thêm thông tin trong lần tái khám. Từ đó, bác sĩ có thể xác định tiến triển bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp với cơ thể bệnh nhân.

●       Người bệnh sau phẫu thuật cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng nghiêm ngặt: hạn chế gia vị mặn, dầu mỡ, ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và dưỡng chất để tránh thận hoạt động quá mức và cải thiện sức khỏe tổng quát.

●       Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể vận động nhẹ bằng các bài tập tại chỗ hoặc đi bộ theo hướng dẫn của bác sĩ. Hạn chế vận động mạnh trong 6 - 12 tháng sau khi ghép thận để tránh tình trạng kiệt sức và ảnh hưởng đến vết mổ.

5. Câu hỏi thường gặp khác về ghép thận

Không chỉ câu hỏi ghép thận sống được bao lâu mà bệnh nhân ghép thận còn có nhiều thắc mắc khác về phương pháp phẫu thuật này, ví dụ như:

5.1. Ai được chỉ định ghép và cho thận?

●       Người nhận thận đảm bảo sức khỏe ổn định và không mắc các chứng bệnh bao gồm: ung thư, nhiễm khuẩn, bệnh cường giáp, xơ gan, viêm gan, bệnh xã hội (HIV, giang mai, lao), triệu chứng viêm thận,...

●       Người hiến tặng không có tiền sử nang thận, sỏi thận, đang điều trị ung thư hoặc mắc bệnh dễ truyền nhiễm như viêm gan, HIV, giang mai, lậu, phụ nữ mang thai, tiểu đường, mắc các bệnh về phổi, tim mạch,...

Luôn đánh giá tình trạng người cho và nhận thận theo nguyên tắc tiêu chuẩn

Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ với các chỉ số sức khỏe thông qua xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá tình trạng như người nhận thận. Đồng thời, khi xác định được thận thích hợp, các chỉ định kiểm tra sức khỏe, tiền sử bệnh của người hiến tặng cũng được kiểm tra và thực hiện xét nghiệm theo tiêu chuẩn quy trình ghép thận.

5.2. Tìm người hiến thận ở đâu?

Thận được hiến tặng thường có thể đến từ người sống khỏe mạnh hoặc người đã chết não có mong muốn hiến tạng. Thông thường, khi có chỉ định ghép thận thì tỷ lệ những người trong gia đình có cùng huyết thống sẽ có khả năng tương thích với bệnh nhân cao hơn.

Đối với những bệnh nhân không tìm được người hiến tặng từ người có quan hệ huyết thống thì có thể tìm kiếm người không cùng huyết thống hoặc bệnh viện có thể hỗ trợ đăng ký nhận tạng với Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia để tìm kiếm.

Hiện nay, tại Việt Nam nghiêm cấm trường hợp mua bán tạng dưới mọi hình thức để phục vụ cho việc cấy ghép nên tất cả việc cho tặng đều thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện.

5.3. Sau ghép thận cần chạy thận nhân tạo không?

Hầu như bệnh nhân sau khi ghép thận thành công thì không cần chạy thận nhân tạo và có thể sinh hoạt như người bình thường. Tuy nhiên, một số trường hợp suy thận sau thời gian dài sau ghép thận hoặc có biến chứng về sức khỏe thì bác sĩ sẽ có chỉ định chạy thận nếu cần thiết.

Hy vọng bài viết chi tiết của MEDLATEC trên đây đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc ghép thận sống được bao lâu và những thông tin cần thiết dành cho bệnh nhân ghép thận. Nếu cần giải đáp các thắc mắc hoặc thăm khám các bệnh lý về bệnh thận, Quý khách có thể đến chuyên khoa Tiết niệu thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được bác sĩ kiểm tra và tư vấn thêm. Ngoài ra, Quý khách cũng có thể gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để đặt hẹn khám trước.