1. Hôn nhau có lây bệnh dại không?

Bệnh dại do virus dại gây ra, chủ yếu lây qua nước bọt của động vật nhiễm bệnh khi cắn người. Vậy hôn nhau có lây bệnh dại không? Trên thực tế, nguy cơ lây truyền bệnh dại qua đường hôn là cực kỳ hiếm, nhưng vẫn có khả năng xảy ra. 

Hôn nhau có lây bệnh dại không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố

Nếu cả hai người đều khỏe mạnh, không có vết xước hay tổn thương trong khoang miệng, thì việc hôn nhau gần như không gây lây nhiễm. Tuy nhiên, nếu một trong hai người bị bệnh dại và đang có vết loét, chảy máu nướu hoặc vết thương hở ở niêm mạc miệng, trong khi người kia cũng có tổn thương tương tự, virus có thể lây truyền trong điều kiện đặc biệt này.

Theo dữ liệu y văn hiện tại, không có bất kỳ bằng chứng cụ thể nào về lây truyền qua nụ hôn và nguy cơ này chỉ tồn tại trong lý thuyết ở điều kiện cực kỳ hiếm (ví dụ, cả hai người có vết thương hở trong miệng và một người đang ở giai đoạn phát bệnh dại, điều gần như không xảy ra trong thực tế). Mặc dù vậy, việc thận trọng khi tiếp xúc thân mật với người nghi ngờ mắc bệnh dại là điều hoàn toàn cần thiết.

2. Virus dại lây qua những con đường nào?

Virus dại lây truyền chủ yếu qua nước bọt của động vật mắc bệnh, đặc biệt khi tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị tổn thương hoặc niêm mạc của con người. Dưới đây là những con đường lây nhiễm đã được ghi nhận:

Virus dại có thể lây truyền khi chó, mèo cắn vào vùng da bị trầy xước ở người

• Cắn, cào, liếm vào vùng da trầy xước: Đây là con đường lây truyền phổ biến nhất. Khi bị chó, mèo hoặc động vật hoang dã nhiễm bệnh cắn hoặc cào, virus trong nước bọt có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở. Việc động vật liếm lên vùng da có trầy xước cũng có nguy cơ tương tự.
• Nước bọt dính vào niêm mạc (mắt, mũi, miệng): Dù hiếm gặp hơn, virus dại vẫn có thể lây khi nước bọt của vật mang bệnh tiếp xúc với các vùng niêm mạc nhạy cảm. Những khu vực này dễ bị virus xâm nhập vì không có lớp da bảo vệ dày.
• Ghép tạng hoặc tiếp xúc với mô thần kinh của người bệnh: Một số trường hợp đặc biệt đã ghi nhận virus dại lây qua việc cấy ghép nội tạng từ người hiến tặng mang mầm bệnh. Đây là hình thức lây truyền hiếm nhưng có thể xảy ra.

Ngược lại, có một số con đường mà virus dại không lây truyền, bao gồm:

• Tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm, ăn uống chung.
• Hít phải không khí cùng phòng với người nhiễm bệnh. Tuy nhiên, có báo cáo hiếm gặp lây nhiễm trong hang dơi (đặc biệt tại Mỹ), nơi virus có thể tồn tại dạng khí dung.
• Tiếp xúc với nước tiểu hoặc phân của động vật.

Hiểu rõ các con đường lây nhiễm của virus dại sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ bản thân, tránh hoang mang không cần thiết nhưng cũng không chủ quan trước nguy cơ thực tế.

3. Làm gì khi nghi ngờ phơi nhiễm virus dại?

Khi có nghi ngờ đã tiếp xúc với nguồn lây nhiễm bệnh dại - dù bị cắn, cào, liếm hay chỉ dính nước bọt của động vật nghi mắc bệnh - người bệnh cần xử lý đúng cách và kịp thời để giảm thiểu nguy cơ phát bệnh. 

Dưới đây là những bước cần thực hiện ngay:

• Rửa sạch vết thương ngay lập tức bằng xà phòng và nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục trong ít nhất 15 phút. Đây là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng giúp loại bỏ phần lớn virus có thể còn tồn tại tại chỗ tiếp xúc.
• Sát trùng kỹ vết thương bằng cồn y tế, dung dịch i-ốt hoặc các dung dịch sát khuẩn phù hợp. Việc này giúp tiêu diệt thêm lượng virus còn sót lại sau khi rửa.
• Không tự ý đắp lá, thoa thuốc dân gian hay khâu kín vết thương. Những biện pháp này có thể gây nhiễm trùng hoặc khiến virus không thoát ra ngoài, làm tăng nguy cơ phát bệnh.
• Nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và tiêm vắc-xin phòng dại. Trong một số trường hợp nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại (RIG) kết hợp với vắc-xin để tăng hiệu quả phòng ngừa.
• Không chờ đợi triệu chứng mới đi khám. Bởi một khi bệnh dại đã khởi phát, việc điều trị gần như không còn hiệu quả. Can thiệp càng sớm thì khả năng bảo vệ càng cao.

Việc chủ động xử lý và tiêm phòng khi nghi ngờ phơi nhiễm là cách duy nhất để ngăn chặn bệnh dại - căn bệnh gần như 100% tử vong nếu phát bệnh. 

4. Phòng bệnh dại bằng cách nào?

Bệnh dại tuy nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả nếu chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ. Dưới đây là những cách đơn giản nhưng rất quan trọng để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm virus dại:

• Tiêm phòng dại định kỳ cho chó, mèo nuôi trong nhà: Đây là biện pháp căn bản và bắt buộc để ngăn virus dại lây từ vật nuôi sang người. Nên tiêm đúng lịch, đúng liều theo hướng dẫn của cơ quan thú y.
• Tránh tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc vật nuôi lạ: Không nên đụng chạm, trêu chọc hay cho ăn các con vật không rõ tình trạng sức khỏe, đặc biệt là khi chúng có biểu hiện hung dữ bất thường, dại nước hoặc sùi bọt mép.
• Hạn chế các hành động tiếp xúc thân mật với động vật (như hôn, để chúng liếm mặt hoặc tay): Những hành động này dễ tạo điều kiện cho virus tiếp xúc với vùng da nhạy cảm hoặc có vết xước nhỏ.
• Tiêm phòng dại dự phòng cho người thuộc nhóm nguy cơ cao: Những người làm nghề bác sĩ thú y, kiểm lâm, người thường xuyên tiếp xúc với động vật hoặc sống trong vùng có dịch dại lưu hành nên chủ động tiêm phòng trước để bảo vệ bản thân.
• Giám sát và theo dõi vật nuôi có biểu hiện nghi ngờ: Nếu bị chó, mèo cắn hoặc cào, cần theo dõi tình trạng sức khỏe của con vật ít nhất 10-15 ngày và báo ngay cho cơ quan thú y nếu có dấu hiệu bất thường.

Việc phòng bệnh dại không chỉ giúp bảo vệ chính mình mà còn góp phần kiểm soát nguy cơ lây lan ra cộng đồng. Chủ động tiêm phòng và hạn chế tiếp xúc không cần thiết với động vật là chìa khóa để ngăn ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

Tiêm vắc-xin phòng bệnh dại là giải pháp phòng bệnh hiệu quả

Qua những thông tin trên, có thể thấy rằng hôn nhau có lây bệnh dại không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là sự hiện diện của vết thương hở và tình trạng nhiễm virus của người hoặc động vật tiếp xúc. Mặc dù nguy cơ lây qua nụ hôn là rất thấp, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn trong một số trường hợp đặc biệt. Việc hiểu rõ con đường lây truyền và chủ động phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Nếu bạn nghi ngờ đã phơi nhiễm virus dại hoặc cần tiêm phòng sau khi bị chó, mèo cắn, hãy đến Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám, tư vấn và tiêm phòng đúng phác đồ. Để được hỗ trợ nhanh nhất, bạn có thể gọi MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.