1. Đại cương về bệnh trứng cá

Tìm hiểu mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là một loại bệnh lý về da liễu được hình thành do sự tích động của bã nhờn ở nang lông, kết hợp cùng với vi trùng dẫn đến viêm nhiễm. Theo nhiều thống kê hiện nay hầu hết các trường hợp mụn xuất hiện khi cơ thể bước vào tuổi dậy thì. Chỉ có khoảng từ 10 - 20% trường hợp bệnh xuất hiện sau độ tuổi thanh thiếu niên và một vài trường hợp kéo dài cho đến độ tuổi trung niên.

Quá trình hình thành của mụn trên bề mặt da

Sở dĩ, nguyên nhân gây ra mụn trứng cá tuổi dậy thì xuất hiện nhiều nhất vì đây là giai đoạn tuyến nhờn hoạt động cực kỳ mạnh. Từ đó khiến cho da xuất hiện nhiều dầu nhờn trong khi các lỗ chân lông bị bịt kín. Vì vậy mà các bã nhờn, tế bào chết, vi khuẩn,... sẽ đọng lại dưới da và hình thành nhân mụn. Mụn trứng cá ở trán, mũi hay xuất hiện ở ngực, lưng, bả vai đều có thể phân biệt được một cách đơn giản thông qua mắt thường.

Phân loại mức độ

Các biểu hiện chủ yếu khi mụn hình thành được chia làm hai dạng, bao gồm:

• Phát ban đa dạng với các nốt sần đỏ, mụn mủ, mụn nang hay sẹo.

• Sự hình thành tổn thương sẽ phụ thuộc vào tình trạng viêm hay không viêm.

Dựa trên những biểu hiện của mụn, số lượng, đặc điểm, diện tích vùng da nổi mụn,... mà mụn trứng cá được chia làm các mức độ nặng nhẹ khác nhau. Theo theo Karen McCoy (2008) bệnh trứng cá chia làm 3 mức độ:

• Mụn trứng cá nhẹ có khoảng dưới 20 tổn thương không viêm; hoặc dưới 15 tổn thương viêm; hoặc tổng số lượng tổn thương dưới 30.

• Mức độ vừa có từ 20 - 100 tổn thương không viêm; hoặc 15 - 50 tổn thương viêm; hoặc 20 - 125 tổng tổn thương.

• Mức độ nặng gồm các trường hợp trên 5 nang, cục hoặc trên 100 tổn thương không viêm; hoặc tổng tổn thương viêm trên 50; hoặc trên 125 tổng tổn thương.

2. Nhận biết mụn trứng cả ở các thể lâm sàng

Mụn đầu đen

Mụn đầu đen là sự kết hợp của bã nhờn bị dư thừa cùng với các tế bào chết, bụi bẩn xung quanh bám trên da. Khi tiếp xúc với không khí, chúng sẽ bị oxy hóa nên loại mụn này hầu hết đều ẩn dưới các lớp nhỏ li ti màu đen. Mụn đầu đen mọc khá nhiều ở vùng chữ T sống mũi, ở trán hoặc hai má. Chúng ẩn sau trong da nên khó điều trị và đôi khi còn để lại sẹo nếu không dùng đúng phương pháp.

Biểu hiện những mụn đầu đen nhỏ li ti nổi trên mặt

Mụn cám

Mụn cám hay mụn đầu trắng, chúng được hình thành và phát triển ở dưới các lỗ chân lông, không nhân, nổi trên bề mặt da và đầu trắng. Mụn cám thể hình thành ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể và đây cũng là một trường hợp mụn trứng cá tuổi dậy thì phổ biến mà bạn cần lưu ý đối với cả nam lẫn nữ. Có nhiều phương pháp điều trị mụn cám nhưng nếu không phù hợp với da rất dễ khiến mụn tái phát nhiều lần.

Mụn cám nổi nhiều ở giai đoạn tuổi vị thành niên, trường hợp mụn trứng cá ở mũi và trán là trường hợp phổ biến nhất, một số người còn thấy mọc ở cằm và hai bên gò má.

Mụn bọc

Mụn trứng cá bọc là các dạng trứng cá mủ mạn tính dai dẳng có tổn thương dạng cục hay để lại lỗ dò luôn luôn để lại sẹo lõm. Có thể nhận biết thông qua những nốt mụn sần đỏ, có bọc mủ. Chúng xuất hiện nhiều vào các đợt bùng phát và thường xuyên hơn theo thời gian. Mụn trứng cá bọc thường có kích thước lớn giống như những túi đựng nước lùng nhùng, chứa các tế bào chết, xác bạch cầu, vi khuẩn, bụi bẩn, chất thải tuyến nhờn.

Khi sắp bước vào giai đoạn tuổi dậy thì, bạn sẽ thấy mụn dần xuất hiện ở mũi, trán, má, cằm,... Nam giới sẽ thấy mụn mọc nhiều hơn ở các vị trí như cổ, lưng, vai, ngực. Ở độ tuổi trưởng thành, mụn thường nổi vào thời điểm trước và đang trong chu kỳ kinh nguyệt, phổ biến nhất là hai bên gò má.

Mụn trứng cá bọc cấp tính, khi bị dạng này, nhiều người sẽ đi kèm với biểu hiện có sốt, viêm loét da.

mụn nang

Mụn ở dạng cục hoặc kén, hay gặp ở nam giới qua biểu hiện là các tổn thương sâu hơn. Kén được hình thành có nguồn gốc từ các nang lông. Mụn nang thường gặp nhiều ở các vị trí như mặt, cổ, xung quanh tai. Da xuất hiện nhiều nốt sần đỏ, sưng tấy, viêm và chứa đầy dịch mủ, một số mụn còn có máu.

Khi tình trạng mụn đã chuyển hướng nặng hơn với biển hiện viêm, đầu cứng, bọc nhiều mủ. Biểu hiện mụn trứng cá bọc mủ là do có sự xuất hiện của các loại vi trùng cùng với bã nhờn tuyến dầu tích tụ nhiều trong các lỗ chân lông dẫn đến hình thành mụn, gây viêm. Phản ứng viêm thể hiện rõ, mụn cứng, sưng đỏ và gây đau nhức.

Khi mụn chuyển sang mức độ nặng tức là tình trạng đã trở nên nặng với số lượng nhiều và biểu hiện tồi tệ hơn

Ngoài các dạng nói trên thì còn có mụn ẩn, mụn sẹo, mụn thịt,... Chúng gây ra cảm giác khó chịu và tự tin về vẻ bề ngoài bởi chúng nổi số lượng nhiều ở các vị trí khác nhau, nhất là trên mặt. Mụn không gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể nhưng trong trường hợp điều trị sai cách có thể khiến tình trạng nặng hơn, mụn ăn sâu và để lại sẹo.

Trong các trường hợp này, bác sĩ có thể kê toa các loại gel bôi ngoài kết hợp cùng kháng sinh để tăng hiệu quả điều trị. Bạn tuyệt đối không được tự ý mua thuốc ngoài hay sử dụng bất cứ phương pháp nào nếu không có sự tư vấn và hướng dẫn điều trị mụn của chuyên gia. Hơn nữa, việc sử dụng các loại mỹ phẩm không phù hợp sẽ có thể khiến mụn mọc nhiều hơn và khó khăn trong điều trị về sau.

Việc điều trị không đúng cách có thể khiến vùng da nổi mụn để lại sẹo gây mất thẩm mỹ

Mọi thông tin cần được tư vấn và hỗ trợ, bạn có thể trao đổi trực tiếp với các chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC thông qua số hotline: 1900.56.56.56.