1. Giấc ngủ của trẻ sơ sinh như thế nào?

Mỗi ngày, trẻ sơ sinh ngủ trung bình khoảng 18 - 20 giờ. Trẻ gần như ngủ suốt cả ngày lẫn đêm, chỉ thức dậy khi đói. Do hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, thể tích dạ dày nhỏ nên trẻ rất nhanh đói. Vì vậy, sau khoảng 2 - 3 giờ trẻ sẽ thức giấc để bú mẹ. Đặc biệt, đối với những bé non tháng, nhẹ cân, hay bị trào ngược dạ dày thực quản,… thì mẹ nên cho bú thường xuyên hơn.

Trẻ sơ sinh chưa phân biệt được ngày đêm, nên nhiều bé sẽ có thói quen ngủ nhiều vào ban ngày và thức giấc vào ban đêm. Chỉ đến khi được 3 tháng tuổi, bé mới bắt đầu ngủ suốt đêm và không quấy khóc mẹ.

Giấc ngủ ngon có vai trò rất quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ

Sự phát triển mạnh mẽ của các tế bào não chỉ diễn ra trong những năm tháng đầu đời, nhất là khi trẻ đang ngủ. Do đó, những giấc ngủ ngon có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ trong giai đoạn này. Tuy nhiên, không phải trẻ sơ sinh nào cũng ngủ ngon lành tới sáng. Tình trạng trẻ sơ sinh khó ngủ, tỉnh giấc hay quấy khóc vào ban đêm gây ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của trẻ sau này.

2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh khó ngủ

Trẻ sơ sinh khó ngủ, hay tỉnh giấc và quấy khóc vào ban đêm có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khó ngủ ở trẻ.

Nguyên nhân sinh lý giấc ngủ:

Theo các chuyên gia, giấc ngủ thường chia thành hai giai đoạn đó là: Rapid Eye Movement (REM) và Non Rapid Eye Movement (Non - REM). Đối với giấc ngủ của người trưởng thành, thì giai đoạn Non - REM chiếm 75% tổng số thời gian ngủ, 25% thời gian còn lại là giai đoạn REM. Đối với trẻ sơ sinh thì hai giai đoạn này có thời gian gần như là bằng nhau.

Khi giấc ngủ ở giai đoạn REM, các cơ quan hô hấp sẽ tăng cường hoạt động khiến trẻ thở nhanh và tăng nhịp tim đập. Lúc này, chỉ cần một cử động nhẹ cũng có thể làm trẻ thức giấc. So với người lớn, thì giai đoạn REM chiếm nhiều thời gian trong giấc ngủ của trẻ hơn. Do đó, trẻ sơ sinh thường hay bị giật mình hoặc tỉnh giấc bởi các tác động từ bên ngoài.

Nguyên nhân bệnh lý:

Trong nhiều trường hợp, trẻ sơ sinh khó ngủ có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý dưới đây:

- Thiếu vi chất:

Trẻ có thể mắc bệnh còi xương do thiếu các chất dinh dưỡng như: kẽm, magie, sắt,... Đồng thời, cơ thể luôn mệt mỏi sẽ khiến trẻ ngủ ko sâu giấc, hay ngủ gà vào ban ngày. Do đó, trẻ hay tỉnh giấc và khó ngủ vào ban đêm.

- Nhiễm khuẩn đường hô hấp:

Sức đề kháng của trẻ sơ sinh còn yếu, không thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn. Do đó, trẻ dễ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp và có thể mắc một số bệnh lý như: viêm mũi, viêm phổi, viêm phế quản,… Khi mắc phải một trong những bệnh lý này, trẻ có biểu hiện thở khò khè, khó thở, hay thở bằng miệng,… Tình trạng này kéo dài sẽ làm trẻ sơ sinh khó ngủ và quấy khóc mẹ.

Trẻ sơ sinh khó ngủ khi mắc một số bệnh về đường hô hấp

- Béo phì:

Tình trạng thừa cân, béo phì khiến đường thở bị phì đại gây khó khăn cho trẻ khi thở. Trẻ thường phải thở bằng miệng do khó thở. Vì vậy, trẻ rất khó đi vào giấc ngủ mà thường tỉnh giấc, không chịu ngủ và hay quấy khóc vào ban đêm

Nguyên nhân khác:

- Trẻ thường xuyên bị mộng du, khi ngủ sẽ hay bị giật mình, tỉnh giấc vào giữa đêm. Từ đó, trẻ trở nên khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

- Trẻ quấy khóc, không chịu ngủ do tã, bỉm bị ướt, giường chiếu và quần áo không sạch khiến trẻ cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy.

- Ánh sáng ở phòng ngủ quá sáng hoặc không thích hợp với trẻ. Nhiệt độ trong phòng quá nóng hoặc quá lạnh cũng sẽ khiến trẻ khó ngủ.

- Môi trường xung quanh ồn ào, bật nhạc quá to,… dễ làm cho trẻ giật mình tỉnh giấc.

- Trẻ ngủ nhiều vào ban ngày nên sẽ rất khó ngủ khi về đêm.

- Trẻ bú ít, không đủ lượng sữa cần thiết nên nhanh đói. Do đó, trẻ thường ngủ không sâu giấc và hay thức dậy để bú mẹ.

- Trẻ đã quen được mẹ bế bồng hoặc đưa võng khi ngủ. Do đó, nếu không được bế ẵm hoặc không được nằm nôi thì trẻ sẽ khó đi vào giấc ngủ và quấy khóc.

Trẻ bú ít, không đủ lượng sữa cần thiết nên hay tỉnh giấc và quấy khóc về đêm

3. Cách xử trí khi trẻ sơ sinh khó ngủ

Sau khi tìm hiểu về nguyên nhân gây khó ngủ ở trẻ, chắc hẳn các mẹ đã có câu trả lời: “Vì sao trẻ sơ sinh hay khó ngủ và quấy khóc?”. Vậy, mẹ nên làm gì để trẻ dễ đi vào giấc ngủ hơn? Dưới đây là một biện pháp mẹ có thể tham khảo:

Tập thói quen ngủ ngoan:

Nếu trẻ sơ sinh thức quá lâu sẽ khiến cơ thể trở nên mệt mỏi và khó đi vào giấc ngủ. Do đó, bạn nên nhận biết các dấu hiệu buồn ngủ của bé như: ngáp, kéo tai, mắt lim dim, chớp liên tục,… Khi bé có những dấu hiệu này, bạn nên đặt bé vào nôi hoặc giường và ru ngủ.

Tập cho trẻ cách phân biệt ngày đêm:

Ngay từ khi trong bụng mẹ, nhiều trẻ đã có thói quen thức đêm. Đến khi sinh ra, thói quen này vẫn không thay đổi. Mặc dù đã quá khuya nhưng trẻ vẫn quấy khóc, không chịu ngủ khiến mẹ rất mệt mỏi.

Để khắc phục tình trạng này, mẹ không nên để bé ngủ quá nhiều vào ban ngày. Khi trẻ còn thức, mẹ nên chơi với trẻ càng nhiều càng tốt. Lúc cho trẻ bú cữ, mẹ cũng nên nói chuyện và hát cho bé nghe. Vào ban đêm, mẹ nên cho trẻ bú đủ trước khi ngủ để trẻ không thức giấc. Đồng thời, giữ yên tĩnh và điều chỉnh ánh sáng thích hợp để bé dễ ngủ hơn.

Khi trẻ còn thức, mẹ nên chơi và nói chuyện với bé càng nhiều càng tốt

Tập cho bé tự ngủ:

Khi bé buồn ngủ, bạn có thể bế bé và hát ru hoặc cho bé nghe nhạc. Đến lúc bé thiu thiu ngủ thì đặt bé xuống giường. Bạn sẽ tạo thói quen xấu nếu để bé ngủ trên tay mình rồi mới đặt xuống, hoặc đưa võng, lắc nôi khi bé ngủ. Bởi vì lúc này, khi không được bế bồng hoặc đu đưa bé sẽ quấy khóc và không chịu ngủ.

Khi bé đã thiu thiu ngủ thì mẹ nên đặt bé xuống giường và hát ru

Ngoài ra, trước khi ngủ mẹ nên vệ sinh sạch sẽ, mặc áo quần rộng rãi, thoáng mát cho bé. Cho trẻ cầm nắm đồ vật yêu thích sẽ giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ hơn. Một không gian mát mẻ cùng với bản nhạc êm đềm có thể làm cho trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn.

Trẻ sơ sinh khó ngủ, hay quấy khóc thường xuyên sẽ khiến mẹ rất mệt mỏi. Nhưng khi biết cách tập cho trẻ ngủ ngoan và đúng giờ thì bé sẽ không còn quấy khóc, hay thức giấc giữa đêm nữa. Một vài cách xử trí khi trẻ khó ngủ mà bài viết vừa chia sẻ có thể sẽ giúp ích cho bạn. Nếu trẻ thường xuyên gặp vấn đề về giấc ngủ, khóc mãi không nín hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường, bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.