1. Đại cương về mụn

Mụn là tình trạng các khối u có kích thước khác nhau xuất hiện ở các vị trí như mặt, lưng, ngực, bả vai, cổ, cằm, bộ phận sinh dục,... Đây là một trong những loại bệnh lý về da liễu bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu nhất là hoạt động của nội tiết tố kết hợp các tác nhân khiến lỗ chân lông bị bịt kín.

Mụn được hình thành chủ yếu do những rối loạn nội tiết tố trong cơ thể kết hợp với một số tác nhân bên ngoài khác

Mụn thường được hình thành vào giai đoạn cơ thể thay đổi hàm lượng tiết tố như quá trình bước vào tuổi dậy thì ở cả nam lẫn nữ, khi con gái đến chu kỳ kinh nguyệt, lúc mang thai,... Một số yếu tố môi trường có thể tác động dẫn đến mụn như thời tiết thay đổi, thực phẩm cay nóng, chứa yếu tố kích thích hay không khí ô nhiễm, bụi bẩn, nguồn nước không đảm bảo,...

2. Phương pháp nhận biết các loại mụn phổ biến ở mặt

Một số loại mụn không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào nhưng cũng có loại sưng to, đau nhức và cực kỳ khó chịu. Bạn có thể tham khảo cách phân biệt các loại mụn ở mặt phổ biến nhất thông qua biểu hiện như sau:

Mụn trứng cá

Hầu hết mọi người khi thấy Mụn ở mặt xuất hiện thì sẽ nghĩ ngay đến mụn trứng cá. Điều này cũng dễ hiểu bởi trong số các loại mụn xuất hiện ở mặt, mụn trứng cá là trường hợp hàng đầu. Tuy nhiên, không chỉ có ở mặt mà các vị trí như lưng, cổ, bả vai cũng là nơi có thể hình thành mụn.

Các khối trứng cá khi mới xuất hiện thường có kích thước nhỏ, chỉ trồi lên trên bề mặt da, sờ hơi cộm, không gây đau đớn hay khó chịu. Thời gian càng về sau, mụn tăng dần kích thước khiến cho vùng da xung quanh có biểu hiện sưng tấy và tạo thành mụn bọc có mủ ở giữa.

Thông thường, mụn trứng cá có biểu hiện trên lâm sàng bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như: mụn cám, nốt sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang,... khu trú tại những khu vực tiết nhiều chất bã nhờn. Trong đó, mụn viêm hoặc mụn bọc thường gây những đau đớn khó chịu và điều trị khó khăn hơn.

Mụn trứng cá xuất hiện là do quá trình vệ sinh, chăm sóc da không đúng cách hay vệ sinh không sạch dẫn đến tăng tiết chất bã và viêm của hệ thống nang lông tuyến bã. Từ đó, các chất bã nhờn, tế bào chết, bụi bẩn sẽ có cơ hội tích tụ, tạo thành mụn. Thông thường, mụn trứng cá sẽ hình thành nhiều khi chị em bước vào độ tuổi dậy thì, mang thai hay người sống trong môi trường bị ô nhiễm, nhiều khói bụi.

Mụn đầu đen

Mụn đầu đen được coi là cấp độ đầu của mụn trứng cá và cũng thuộc top các loại mụn phổ biến. Trong số các loại mụn ở mặt thì mụn đầu đen dễ nhận biết nhất bởi nhân của chúng có màu đen. Sở dĩ có màu đen là do nhân mụn nhô lên trên bề mặt da, khi có sự tiếp xúc với không khí sẽ nhanh chóng bị oxy hóa.

Những chấm nhỏ li ti xuất hiện trên mặt là biểu hiện của mụn đầu đen nhô lên trên bề mặt da

Bạn có thể phân biệt mụn đầu đen với các loại khác dựa trên biểu hiện như sau:

• Bề mặt da ban đầu sẽ dần xuất hiện các lỗ nhỏ li ti, nhân hở ra bên ngoài nên có thể nhìn thấy được bằng mắt thường.

• Nhân của các khối u xuất hiện sẽ có màu đen, nâu, mọc thành từng vùng nên càng dễ nhận biết, sờ thấy cộm.

Mụn ẩn

Mụn ẩn là một trong những loại xuất hiện nhiều nhất ở mặt bao gồm quanh trán, cằm, quanh mắt, hai bên má. Mụn ẩn không có nhân và nằm sâu dưới bề mặt da, chỉ hơi nhô lên tạo thành những vùng da sần sùi, thô, không gây đau nhức.

Do mụn ẩn phía trong da nên khó phân biệt bằng mắt thường mà cảm nhận thông qua sờ. Việc cạy, phá hay nặn mụn ẩn có thể để lại những vết thâm, rỗ hay sẹo lớn. Các phương pháp điều trị mụn ẩn cũng khó khăn và cần thời gian lâu hơn các loại mụn khác.

Mụn cám

Nói đến các loại mụn phổ biến thì không thể bỏ qua mụn cám. Đặc điểm phân biệt mụn cám là kích thước khá nhỏ, tập trung chủ yếu ở vùng chữ T sống mũi. Với các bạn nữ dậy thì, hành kinh, mang thai hoặc sau sinh sẽ thấy xuất hiện mụn cám nhiều. Ngoài ra, người làm việc nhiều với máy tính như dân công sở, kế toán,... hay người thức khuya, stress cũng là đối tượng không thể bỏ qua của mụn cám.

Những biểu hiện nhận dạng mụn cám bao gồm đầu nhỏ li ti, có màu trắng đục hoặc hởi ngã đen, da mặt sần sùi, không gây đau. Trong một số trường hợp, sự xuất hiện của mụn cám cơ thể cảnh báo một số bệnh lý ở hệ tiêu hóa nhất là dạ dày hoặc bất thường ở cơ quan sinh sản. Vì vậy mà bạn không được chủ quan khi thấy loại mụn này xuất hiện.

Mụn bọc

Trong số các loại mụn và cách giải quyết được quan tâm nhất hiện nay thì mụn bọc là đối tượng tiêu biểu. Mụn bọc là trường hợp nặng của trong số các loại được hình thành trên cơ thể, gây đau nhức và khó chịu ở những vị trí xuất hiện.

Các triệu chứng của mụn bọc mà bạn dễ dàng nhận biết được là những khối u nhỏ được hình thành và lớn dần theo thời gian, cứng, to, đau nhức, bên trong chứa mủ và máu, thường không có nhân.

Mụn bọc có thể tự hết nhưng để lại sẹo lỗ trên da, vì vậy mà việc tìm kiếm phương pháp điều trị phù hợp, an toàn sẽ đảm bảo làm sạch mụn dứt điểm và không để lại dấu vết.

Mụn bọc là thường có biểu hiện sưng đỏ và gây đau

Mụn đầu đinh

Mụn đầu đinh hay mụn đinh râu, nhọt được xếp riêng thành một nhóm bệnh lý. Loại này rất nguy hiểm, mọc chủ yếu ở chân sợi râu. Ban đầu có kích thước nhỏ nhưng về sau sẽ lớn dần dẫn đến bội nhiễm và có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe.

Vị trí xuất hiện sẽ thấy sưng to, rõ ràng, nóng, đỏ, đau nhức như đinh châm. Ngoài ra, một số trường hợp kế phát nhiễm trùng còn có thể gây sốt 39 - 40 độ. Mụn đinh râu nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng và lây lan các xoang ở vùng mặt, thậm chí có thể dẫn đến tắc mạch, méo mồm và tử vong.

3. Các loại mụn và cách trị hiện nay

Hiện nay, với sự tiến bộ của nền y học hiện đại đã cho ra đời nhiều phương pháp chữa trị mụn triệt để và an toàn. Dựa vào từng triệu chứng mà các bác sĩ sẽ phân biệt các loại mụn và cách trị theo đó cũng có sự khác nhau.

Những cách giải quyết mụn an toàn và hiệu quả được sử dụng phổ biến trong y khoa hiện nay bao gồm:

• Đảm bảo thông thoáng lỗ chân lông, hạn chế sự tăng tiết chất nhờn từ tuyến bã.

• Điều chỉnh các rối loạn nội tiết nếu có.

• Sử dụng thuốc bôi có chứa thành phần kháng viêm không Steroid, kết hợp với kháng sinh dạng gel hoặc uống được áp dụng nhiều trong điều trị mụn, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm.

• Kết hợp các liệu pháp quang đông hay tia laser được đánh giá cao trong điều trị mụn bởi đã đem lại những thành công nhất định trong những năm gần đây.

Liệu pháp ánh sáng là một trong những phương pháp hiện đại được sử dụng trong điều trị mụn hiện nay

Ngoài ra, để cải thiện, chữa trị các loại mụn hiệu quả, các bác sĩ có thể tư vấn để bạn có những cách chăm sóc, vệ sinh da phù hợp cũng như cần tránh sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng. Bạn có thể liên hệ đến hotline: 1900.56.56.56 để được các chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn kỹ hơn.