15 năm trước, TS. Bart Knols (Hà Lan) nhận thấy, muỗi chỉ thích “mùi tất chân”. Sau này (2007) TS. Predros Okumu (Kenia) pha trộn 8 loại hóa chất để có “mùi tất chân” và dùng bẫy muỗi khá hiệu quả: thu hút muỗi gấp 4 lần, muỗi vào bẫy sẽ chết tới 95%. Một cái bẫy như thế giá từ 20-27 USD Mỹ, có thể bảo vệ cho 1.000 cư dân khỏi bị muỗi đốt.

Yosef Schlein, Gunter Muller (ĐH Hebrew - Jerusalem) phun dung dịch đường và thuốc trừ sâu Spinosad lên cây keo, tăng sự thu hút muỗi gấp 30 lần, nhờ đó mà tiêu diệt sạch muỗi trên một ốc đảo ở Nam Irael (2006). Cây keo được chọn lựa vì phát triển mạnh ở châu Phi, nơi có người mắc và chết vì SR cao nhất thế giới.

Năm 1917 đã biết cá Nile tilapia thích ăn ấu trùng muỗi. Gần đây (2007), các nhà nghiên cứu Kenia thả loại cá này vào ao hồ để chúng ăn ấu trùng muỗi.

Các nhà nghiên cứu Mỹ (2007) tạo ra một chủng muỗi biến đổi gen không bị nhiễm KSTSR. Trong một thí nghiệm, cho một lượng cá thể bằng nhau muỗi thường và muỗi biến đổi gen hút máu chuột đã nhiễm KSTSR thấy, muỗi biến đổi gen không nhiễm còn muỗi thường nhiễm KSTSR. Muỗi biến đổi gen phát triển nhanh hơn, có đời sống dài hơn, đẻ nhiều và nhanh hơn; chỉ sau 9 thế hệ thì chủng muỗi biến đổi gen chiếm tới 70% trong tổng số cá thể muỗi. Như vậy, nếu đem thả chủng muỗi biến đổi gen vào môi trường tự nhiên thì sau một thời gian chúng sẽ lấn át muỗi thường. Tuy nhiên, theo TS. Jason Rasgon (ĐH Johns Hopkins), muốn làm được điều này, trong tương lai gần cũng mất khoảng 10 năm nữa!

Tất cả các cách diệt muỗi nêu trên đều có ưu điểm là làm ở ngoài nhà, không gây độc hại cho người như dùng hóa chất phun hay tẩm màn nhưng không phải là phép màu nhiệm vì rất khó thực thi khi muỗi đang phát triển tràn lan.

Chống lại sự thâm nhập của KSTSR vào hồng cầu

Viện Pasteurcủa Pháp nhận xét, có người sống lâu dài trong vùng có KSTSR nhưng không hề bị SR vì hệ miễn dịch tự nhiên của họ sản sinh ra một protein như một kháng thể chống lại KSTSR. Vaccin do Viện Pasteur sản xuất mô phỏng theo các phản ứng miễn dịch tự nhiên này, tấn công vào các protein MSP-3 do chính KSTSR tiết ra, do đó ngăn được quá trình KSTSR thâm nhập vào hồng cầu (2005).

Các nhà khoa học Viện Walter và Eliza Hall Australia phát hiện KSTSR sản xuất ra các protein có tính kết dính làm cho tế bào hồng cầu dính vào thành mạch máu, nhờ đó mà KSTSR có thể thâm nhập vào hồng cầu. Từ xét nghiệm gen của KSTSR đã tìm ra 8 loại protein, trong đó có 3 loại cơ bản MSP-3, MSP-1, AMA-1. Theo TS. James Beeson và GS Alan Cowman, điều này sẽ cho phép tạo ra vaccin SR bằng cách dùng một tác nhân chống lại các protein này, ngăn KSTSR thâm nhập vào hồng cầu, một giai đoạn bệnh lý và cũng là một giai đoạn chính trong chu kỳ phát triển KSTSR, từ đó ngừa được cơn sốt và lây lan bệnh (2008).

Dùng chuột, cừu chuyển gen sản xuất vaccin

Dùng chất chống ung thư làm yếu KSTSR

Và các thử lâm sàng vaccin SR mới tại châu Phi

Mỗi hướng nghiên cứu có ưu thế riêng nhưng tất cả đều có sơ sở lý luận và thực tế, có kỹ thuật thực hiện, quan trọng hơn đã sản xuất ra vaccin thử trên động vật và trên người. Hy vọng trong tương lai không xa sẽ có vaccin SR. Trong cuộc chạy đua này, vaccin giành chiến thắng sẽ là loại ra sớm, có giá thành hợp lý; điều này sẽ có lợi cho người bệnh.