1. Tuyến giáp là gì? Vì sao phải cắt tuyến giáp? 

Tuyến giáp là một cơ quan nội tiết nhỏ, có hình dạng giống cánh bướm, nằm ở phần trước của cổ, ngay bên dưới vùng yết hầu. Tuyến giáp có chức năng sản xuất các hormone quan trọng, chủ yếu là thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Các hormone này có vai trò thiết yếu trong việc điều hòa quá trình trao đổi chất của cơ thể, ảnh hưởng đến năng lượng, nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, sự phát triển của não bộ và nhiều chức năng khác.

Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt tuyến giáp trong các trường hợp sau:

• Bướu giáp to gây chèn ép khí quản, thực quản, ảnh hưởng đến hô hấp và nuốt;
• Basedow (cường giáp tự miễn) kháng trị hoặc có xu hướng tái phát nhiều lần sau điều trị nội khoa;
• Ung thư tuyến giáp;
• Nang, u lành tuyến giáp nghi ngờ ác tính. 

Trong một số trường hợp cần phải cắt tuyến giáp 

Tùy vào mức độ tổn thương, phẫu thuật có thể là cắt một phần tuyến giáp, cắt toàn bộ, hoặc kết hợp với nạo vét hạch cổ nếu có ung thư di căn.

2. Cắt tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh lý không?

cắt tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến sinh lý, chủ yếu do sự thay đổi hoặc thiếu hụt hormone tuyến giáp. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ cắt bỏ (một phần hay toàn bộ tuyến giáp) và việc tuân thủ điều trị hormone thay thế sau phẫu thuật.

Ảnh hưởng đến sinh lý nam giới

• Giảm ham muốn tình dục: Thiếu hụt hormone tuyến giáp có thể dẫn đến giảm nồng độ testosterone ở nam giới, gây suy giảm ham muốn tình dục;
• Rối loạn cương dương: Sau khi cắt tuyến giáp, nam giới có thể gặp rối loạn dương cương do suy giảm hormone tuyến giáp làm giảm nồng độ testosterone;
• Giảm chất lượng tinh trùng: Hormone tuyến giáp cũng ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh. Tình trạng rối loạn nội tiết có thể dẫn đến giảm nồng độ tinh trùng cũng như ảnh hưởng đến chức năng sinh tinh;
• Mệt mỏi, uể oải: Tình trạng suy giáp do thiếu hụt hormone có thể gây mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng đến năng lượng và hứng thú trong các hoạt động hàng ngày, bao gồm cả đời sống tình dục.

Cắt tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh lý nam giới 

Ảnh hưởng đến sinh lý nữ giới

• Rối loạn kinh nguyệt: Thiếu hụt hormone có thể gây kinh nguyệt không đều, rong kinh, hoặc vô kinh;
• Giảm ham muốn tình dục: Tương tự như nam giới, suy giáp có thể làm giảm ham muốn tình dục ở nữ giới do mệt mỏi, thay đổi tâm trạng và mất cân bằng hormone;
• Khó thụ thai hoặc tăng nguy cơ sảy thai: Hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và khả năng làm tổ của phôi;
• Khô âm đạo: Một số phụ nữ sau cắt tuyến giáp, đặc biệt nếu chưa ổn định hormone, có thể gặp tình trạng khô âm đạo, gây khó chịu khi quan hệ;
• Mệt mỏi, thay đổi tâm trạng: Suy giáp thường đi kèm với mệt mỏi, trầm cảm, lo âu, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và ham muốn.

Ngoài vấn đề sinh lý, phẫu thuật tuyến giáp cũng có thể gây ra một số biến chứng, gồm:

• Hạ canxi máu do tổn thương tuyến cận giáp: gây tê tay chân, chuột rút;
• Khàn giọng, mất tiếng tạm thời hoặc vĩnh viễn: do tổn thương dây thần kinh quặt ngược thanh quản;
• Chảy máu hoặc tụ máu: có thể gây chèn ép khí quản;
• Nhiễm trùng vết mổ: tuy ít gặp nhưng vẫn cần chú ý;
• Suy giáp: đặc biệt sau cắt toàn bộ tuyến giáp, phải dùng levothyroxine suốt đời.

3. Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật tuyến giáp

Việc chăm sóc sau cắt tuyến giáp đóng vai trò cực kỳ quan trọng giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu các biến chứng:

Tuân thủ dùng thuốc hormone thay thế

Sau phẫu thuật, đặc biệt là cắt toàn bộ tuyến giáp, người bệnh sẽ được chỉ định thuốc levothyroxine (T4) để duy trì nồng độ hormone tuyến giáp trong máu. Cần:

• Uống thuốc đúng giờ, đúng liều;
• Không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều khi chưa có chỉ định;
• Tái khám định kỳ.

Người cắt tuyến giáp cần tuân thủ dùng thuốc hormone thay thế 

Theo dõi dấu hiệu bất thường

Sau mổ, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời nếu có các biểu hiện như:

• Tê bì quanh miệng, co rút cơ (dấu hiệu hạ canxi);
• Khó thở, đau tức vùng cổ;
• Khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần. 

Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi đầy đủ

• Ăn đủ chất, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu canxi (sữa, cá hồi, cải bó xôi…);
• Uống đủ nước, hạn chế đồ ăn nhiều i-ốt (nếu cường giáp);
• Trong giai đoạn hồi phục đầu tiên (1–2 tuần sau mổ), người bệnh cần tránh hoạt động gắng sức và duy trì trạng thái nghỉ ngơi ổn định;
• Động viên người bệnh giữ tinh thần thoải mái.

Chăm sóc vết mổ

Thay băng cho vết mổ hàng ngày, tránh va chạm mạnh vùng cổ, giữ vết mổ luôn sạch sẽ, khô ráo theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh nhiễm trùng và giúp vết thương mau lành.

Trên đây là những thông tin giúp giải đáp thắc mắc cắt tuyến giáp có ảnh hưởng đến sinh lý không. Thực tế, việc phẫu thuật tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố và sinh lý, đặc biệt nếu không được theo dõi và điều trị thay thế hormone kịp thời. Tuy nhiên, với phác đồ điều trị phù hợp và chế độ chăm sóc sức khỏe hợp lý, người bệnh hoàn toàn có thể duy trì đời sống sinh lý ổn định sau phẫu thuật. Điều quan trọng là cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và tái khám định kỳ để kiểm soát tốt chức năng nội tiết và chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn đọc có thêm thắc mắc cần giải đáp, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.