HPV - Human Papilloma Virus là một loại virus gây u nhú ở người. HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất trên thế giới hiện nay.

Có khoảng 100 type HPV, trong đó có khoảng 40 type gây bệnh ở cơ quan sinh dục người [1], có 14 loại được xếp vào mục nguy cơ cao có khả năng gây ung thư. Hai loại thường gặp nhất là HPV -16 và HPV -18 chiếm đến 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung.

Ngoài ra, HPV cũng là nguyên nhân gây các loại ung thư âm đạo, âm hộ, hậu môn, dương vật, đầu và cổ. HPV-6 và HPV-11 có thể gây 90% chứng mụn có (sùi mào gà) của cơ quan sinh dục. Loại nhẹ gây chứng mụn cóc ở tay là HPV-2 và bàn chân là HPV-1 [2] [3].

1. Hiện tượng gắn chèn gen của HPV

Ở trạng thái bình thường, bộ gene virus HPV tồn tại dưới dạng DNA plasmid, độc lập với nhân tế bào chủ, trong đó có hai gene gây ung thư quan trọng nhất là E6 và E7. Hai gene này chỉ biểu hiện khả năng gây ung thư khi được phiên mã thành mRNA, sau đó dịch mã thành protein. Sở dĩ ở trạng thái bình thường, chúng không phiên mã sang mRNA theo hoạt động nhân bản của virus là do sự ức chế và kìm hãm của gene E2, nên chúng tồn tại độc lập theo bộ gene virus mà không ảnh hưởng đến bộ gene chủ nếu không có hiện tượng chèn gene xảy ra [4].

Việc tế bào bị nhiễm dai dẳng các type nguy cơ cao sẽ làm cấu trúc tế bào cổ tử cung bị rối loạn và chu trình tế bào bị xáo trộn. Đến một lúc nào đó, khi nhiễm sắc thể người bị mất ổn định, một số vị trí dễ gãy trên nhiễm sắc thể sẽ trở nên lỏng lẻo và yếu ớt, dưới một điều kiện thuận lợi nào đó, bộ gene virus HPV nguy cơ cao sẽ chèn vào các vị trí trên, gắn kết hai gene E6 và E7 vào bộ gene chủ. Khi gắn chèn vào bộ gen vật chủ gen E1 và L1 bị loại bỏ [Frank Karlsen et al 1996], các gen E6, E7 được giữ lại và chúng được phiên mã thành mRNA rồi thành protein lên theo hoạt động tăng sinh của tế bào (Hình 1).

Hình 1: Diễn tiến của hiện tượng chèn gene E6 và E7 vào trong bộ gene chủ.

Khi gắn vào bộ gene chủ, hai oncogene E6 và E7 sẽ mất đi sự kiểm soát của gene E2, và biểu hiện rõ khả năng gây ung thư [5].

Hầu hết các nghiên cứu đều cho rằng, hiện tượng chèn gene của HPV chỉ xảy ra ở trường hợp tổn thương cổ tử cung ở mức độ CIN II, III và ung thư cổ tử cung, còn CIN I chỉ hiện diện DNA virus dưới dạng episome [4].

2. Hiện tượng âm tính giả của xét nghiệm HPV định type

Do khi gắn chèn vào bộ gen người gen L1 và E1 bị loại bỏ, do đó việc sử dụng cặp mồi phổ biến đã được công bố trước đây Gp5+/6+ và MY09/MY11 sẽ không phát hiện được. Các báo cáo chỉ ra rằng, khi so sánh việc sử dụng primer trên vùng L1 và primer đặc trưng trên vùng E6, E7 cho thấy, xuất hiện 23 mẫu có hiện tượng mất vùng L1 và âm tính với cặp mồi trên vùng này trong tổng số 56 mẫu khảo sát [Frank Karlsen et all 1996]. 3. Giải pháp mới phát hiện các type nguy cơ cao

Tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã đầu tư hệ thống máy HC2 (Hybrid Capture) và sử dụng bộ kit được thiết kế mồi full genome đặc hiệu với các type nguy cơ cao. Vì vậy, xét nghiệm HPV định type trên hệ thống QIA Gen đã khắc phục được hiện tượng âm tính giả, giúp chẩn đoán chính xác những bệnh nhân mắc các type HPV nguy hiểm.

Tài liệu tham khảo

1. Bernard HU, Burk RD, Chen Z, van Doorslaer K, Hausen H, de Villiers EM. (2010). Classification of papillomaviruses (PVs) based on 189 PV types and proposal of taxonomic amendments. Virology 401:70–79.

2. Lorincz AT, Reid R, Jenson AB, Greenberg MD, Lancaster W, Kurman RJ, (1992). Human papillomavirus infection of the cervix: relative risk associations of 15 common anogenital types. Obstet. Gynecol. 79:328–337.

3. Walboomers JM, Jacobs MV, Manos MM, Bosch FX, Kummer JA, Shah KV, Snijders PJ, Peto J, Meijer CJ, Munoz N (1999). Human papillomavirus is a necessary cause of invasive cervical cancer worldwide. J. Pathol. 189:12–19.

4. Huang L W, Chao S L. Lee B H (2008). Integration of human papillomavirus type-16 and type-18 is a very early event in cervical carcinogenesis. J Clin Pathol. 61(5): 627-31. Pett M, Coleman N(2007). Integration of high-risk human papillomavirus: a key event in cervical carcinogenesis. J Pathol. 212(4):356-67.