Việc sử dụng nước muối để rửa mũi đã phổ biến từ lâu ở các nước trên thế giới cũng như ở Việt nam đối với người lớn và trẻ em trong việc làm sạch mũi, loại bỏ bụi bẩn ô nhiễm... Đã có một số nghiên cứu ghi nhận lợi ích từ việc sử dụng dung dịch nước muối sinh lý và một dạng khác là nước muối biển làm giảm nồng độ muối chưa đẳng trương hoặc dưới dạng đẳng trương (0,9%) trong việc giảm tắc nghẽn " mũi".

Tuy nhiên, thực tế cho thấy chưa có những dữ liệu thuyết phục khẳng định lợi ích của việc sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mũi. Do đó, việc sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mũi hợp lý, cần tránh lạm dụng và bị quảng cáo quá mức là rất cần thiết để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ cũng như chi phí khám chữa bệnh của gia đình.

Theo DS Nguyễn Như Hiền (BV Nhi đồng 1), việc vệ sinh mũi cho trẻ hằng ngày có thể giúp rửa trôi vi khuẩn, loại bỏ chất tiết, dị vật, giúp mũi bé thông thoáng, giúp bé dễ thở hơn. Khi mũi bị viêm nhiễm, lớp niêm mạc bị tổn thương, các lớp dịch tiết ứ đọng, lúc này cần làm sạch mũi bằng nước muối sinh lý trước khi nhỏ thuốc cho bé để thuốc phát huy được hiệu quả.

Tuy nhiên nếu bé không ốm bệnh, việc lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho bé sẽ làm hư hại lớp niêm mạc mũi dễ gây nên tình trạng viêm nhiễm. Lúc này chỉ cần nhỏ rửa mũi cho bé 1 lần/ tuần hoặc chỉ khi đưa bé đến những nơi có nhiều bụi bặm.

Pha nước muối nhỏ mũi từ nguồn nước không đảm bảo tinh khiết rất nguy hiểm

Hiện nay, trên thị trường có hai dạng nước muối sinh lý (nồng độ muối 0.9%) để nhỏ mũi cho trẻ, một loại là dung dịch nước muối sinh lý nhỏ mũi và một loại làm từ nước biển sâu làm giảm nồng độ muối chưa hoặc đã đẳng trương.

Theo DS Hiền, đối với trẻ nhỏ, nên sử dụng các loại nước nhỏ mũi không bơm áp suất, nhỏ từ 2-3 giọt, trẻ lớn hơn từ 4-5 giọt, dùng dụng cụ hút mũi thích hợp hút mũi cho bé, chú ý tránh dùng các vật nhọn làm trầy xướt mũi. Trẻ lớn có thể dùng loại có bơm áp suất và cho bé tự xỉ mũi.

Tránh dùng có loại bình xịt áp suất cao với trẻ nhỏ có thể ảnh hưởng đến cấu trúc xương mũi bé cũng như rất dễ gây tình trạng sặc nước muối vì các khoang trong miệng trẻ được thông với nhau làm trẻ sợ hãi, quấy khóc. Đặc biệt, không nên sử dụng các loại nước muối tự pha nếu không có hướng dẫn thích hợp. Khi tự pha cần đảm bảo nồng độ nước muối là 0,9% tức khoảng 9g muối tinh khiết cho 1 lít nước.

Nếu pha nước muối nhỏ mũi cho trẻ cần phải đặc biệt chú ý nguồn nước. Theo đó, nguồn nước cần phải rất sạch và tinh khiết. Bởi trước đó đã có một số báo cáo về, các trường hợp tự pha nước muối nhỏ mũi trên thế giới bị nhiễm amip "ăn não người" Naegleria fowleri, một loài sinh vật đơn bào có thể chui vào mũi, lên não gây nên tình trạng viêm nhiễm và hoại tử não.

 
Các chuyên gia y tế ở Mỹ khuyến cáo nước đem pha là nước vô trùng hoặc nước cất mua trong các cửa hàng, hoặc nước máy đun sôi ít nhất 3 phút để nguội, cũng có thể dùng nước đã qua một bộ lọc với kích thước lỗ lọc không quá 0,001 mm.

Theo DS Hiền, nồng độ muối trong nước muối sinh lý hoặc các ion trong nước muối "biển sâu" không đủ hoặc không có khả năng diệt vi khuẩn mà trong trường hợp cần thiết cần dùng thuốc diệt khuẩn chuyên biệt. Do đó, khi trẻ vị viêm nhiễm đường hô hấp cần sự tư vấn của bác sĩ để điều trị thích hợp chứ không thể chỉ dùng nước muối sinh lý để tự chữa trị.

Nguồn: Gia đình Việt Nam