1. Khái quát thông tin về bong gân cổ chân

bong gân cổ chân là một tình trạng phổ biến rất dễ gặp phải trong cuộc sống. Dù ở bất kỳ độ tuổi nào thì nguy cơ bị bong gân ở cổ chân vẫn có thể xảy ra. Hầu hết mọi người thường xem nhẹ tình trạng bong gân này. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nếu không biết cách điều trị đúng sẽ rất dễ để lại những di chứng nguy hiểm đối với cổ chân của bạn.

1.1. bong gân cổ chân là gì?

Bong gân ở cổ chân là tình trạng dây chằng ở quanh khớp cổ chân bị giãn ra hoặc thậm chí bị rách một phần hoặc toàn bộ dây chằng. Tình trạng bong gân này có thể nhẹ hoặc nặng tùy thuộc vào mức độ chấn thương. 

Bong gân cổ chân là tình trạng bị giãn dây chằng hoặc rách dây chằng ở khớp cổ chân

Hầu hết, tình trạng bị bong gân này đều ở mức độ nhẹ. Chính vì vậy, người ta thường chủ quan và tự mình điều trị vết thương ở nhà bằng các phương pháp như: chườm đá lạnh, xoa bóng bằng dầu và nghỉ ngơi. Tuy nhiên, đối với những người bị bong gân nặng thì cần phải đi gặp bác sĩ để được thăm khám và nhận hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.

1.2. Mức độ bong gân có thể gặp phải khi bị chấn thương

Tình trạng bong gân ở cổ chân rất dễ gặp phải. Đôi lúc chỉ là vô tình bạn đang đi bước hụt cũng khiến cho cổ chân bị thương dẫn đến bong gân. Tuy nhiên, tùy thuộc vào lực chấn thương bạn gặp phải mà mức độ bong gân sẽ ở mức nhẹ hay nặng. Nói đến mức độ bong gân ở cổ chân, người ta chia làm 3 mức cụ thể:

• Mức nhẹ nhất (mức độ 1): Đây là mức độ nhẹ nhất bạn sẽ gặp phải khi bị bong gân ở cổ chân. Trường hợp bong gân này xảy ra khi lực tác động vào vùng cổ chân của bạn không quá lớn và gây nên tình trạng giãn dây chằng nhẹ. Vùng cổ chân của bạn sẽ xuất hiện vết sưng nhỏ và kèm theo cảm giác hơi đau một chút.

• Mức trung bình (mức độ 2): khi bị bong gân ở mức độ này, dây chằng ở vùng cổ chân của bạn có thể đã bị rách hoặc bị đứt một phần. Vùng cổ chân sẽ bị sưng và thâm khá lớn. Khi đứng lên bạn sẽ cảm nhận được cảm giác hơi mất vững ở phần cổ chân.

• Mức nặng (mức độ 3): Đây là mức độ nặng nhất khi bạn bị bong gân cổ chân. Trường hợp này, dây chằng ở phần cổ chân của bạn sẽ bị đứt toàn bộ. Vùng cổ chân sẽ bị sưng và bầm tím rất lớn. Khi đứng dậy bạn sẽ có cảm giác cực kỳ đau và hoàn toàn bị mất vững khớp cổ chân.

Tùy vào mức độ chấn thương mà mức độ bong gần sẽ nặng hoặc nhẹ

1.3. Biểu hiện khi bị bong gân ở cổ chân

Tình trạng bong gân cổ chân xuất hiện khi phần khớp đột nhiên bị tác động một lực lớn hơn mức bình thường (kéo, gấp, xoắn,...). Điều này khiến cho dây chằng xung quanh khớp bị tổn thương. Khi bạn bị bong gân, phần cổ chân sẽ xuất hiện một số biểu hiện như:

• Khi bị chấn thương, phần cổ chân của bạn có thể phát ra tiếng rắc như khi mình bẻ khớp ngón tay. 

• Bên ngoài phần cổ chân sẽ xuất hiện vết bầm tím và sưng. Tùy vào mức độ bong gân mà diện tích sưng và bầm tím sẽ lớn hoặc nhỏ. Hầu như bạn sẽ không thể gập hay hoạt động được phần khớp cổ chân trong quá trình bị bong gân.

• Phần khớp cổ chân bị bong gân sẽ bị đau âm ỉ trong suốt nhiều ngày. Đặc biệt, trong tình trạng bị thương nặng thì mức độ đau sẽ tăng lên rất nhiều. Bạn sẽ cảm thấy đau đớn và khó chịu khi phải di chuyển.

Tùy vào từng mức độ đau mà bạn nên có phương pháp điều trị phù hợp. Tuy nhiên, bạn không nên quá chủ quan khi gặp bong gân cổ chân. Bạn cần phải đi gặp bác sĩ trong trường hợp cần thiết. Bởi nếu bị bong gân nặng nhưng không được chữa trị đúng cách và kịp thời thì tình trạng sẽ ngày càng nặng hơn. Trong một số trường hợp phần cổ chân của bạn sẽ trở nên yếu đi, dễ bị thương hơn và ảnh hưởng rất lớn tới sinh hoạt trong cuộc sống.

Cổ chân bị đau và sưng tím là dấu hiệu của việc bị bong gân

2. Phương pháp điều trị hiệu quả đối với tình trạng bong gân ở cổ chân

Bong gân cổ chân là tình trạng tổn thương dễ gặp phải. Bởi vậy, nắm rõ các phương thức điều trị sẽ rất có ích đối với mọi người. Trước hết, khi bạn bị trật chân cần bình tĩnh và tự mình kiểm tra xem có phải bản thân đã bị bong gân rồi không. Cách thức kiểm tra là bạn nên xoay nhẹ phần cổ chân hoặc đứng lên và bước đi. Nếu không thấy cảm giác đau nhói hoặc sưng thì chân bạn vẫn bình thường và không phải bị bong gân. Ngược lại, nếu cảm thấy đau và ở cổ chân dần bị sưng lên thì có thể khẳng định bạn đã bị bong gân rồi.

2.1. Phương pháp RICE điều trị bong gân cổ chân

• R (Rest - Nghỉ ngơi): Tránh gây thêm áp lực lên vùng cổ chân bị bong gân.
• I (Ice - Đá lạnh): Sử dụng đá chườm lên khu vực bị sưng để giảm viêm. Chườm mỗi lần 15 - 20 phút, nghỉ 1 tiếng rồi chườm lại.
• C (Compression - Băng ép): Sử dụng băng ép quanh cổ chân để giảm sưng.
• E (Elevation - Nâng cao chân): Nâng cao chân khi nghỉ ngơi để giảm lưu lượng máu đổ dồn vào vùng tổn thương.

2.2. Dùng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau không kê đơn thông dụng được dùng trong điều trị chấn thương mềm có thể dùng để giảm đau do bong gân cổ chân như: Ibuprofen hoặc Paracetamol. Thuốc có tác dụng giảm đau, giảm sưng và kháng viêm. 

Tuy nhiên, khi giảm đau bằng thuốc không kê đơn, người bệnh cần tuân thủ liều lượng do nhà sản xuất khuyến nghị, tránh lạm dụng thuốc. Nếu có tiền sử dị ứng hoặc vấn đề sức khỏe khác, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.

2.3. Áp dụng bài tập phục hồi chức năng

Áp dụng cho các trường hợp đã phục hồi được chức năng gân cổ chân:

• Bài tập tăng cường sức mạnh cơ quanh cổ chân

Khi sưng và đau đã giảm, người bệnh có thể tập các bài như nâng gót chân hoặc nhón chân để tăng sức mạnh cho cổ chân. Hãy đứng nhón chân trên mặt phẳng, nâng gót lên và giữ 1 - 2 giây, sau đó từ từ hạ xuống. Thực hiện 10 - 15 lần mỗi lần tập.

• Bài tập thăng bằng

Đứng một chân trên mặt phẳng hoặc sử dụng bóng thăng bằng để tăng cường khả năng giữ thăng bằng và tránh tái phát chấn thương. Có thể dùng tay hoặc ghế để hỗ trợ (nếu cần) và duy trì tư thế trong 10 - 15 giây rồi đổi chân.

• Bài tập kéo giãn cơ cổ chân 

Dùng dây chun hoặc khăn quấn quanh bàn chân, nhẹ nhàng kéo dây hoặc khăn để tạo lực giãn. Giữ tư thế kéo giãn trong 15 - 30 giây và thả lỏng, lặp lại 5 - 10 lần mỗi lần tập.

Bài tập thăng bằng cho cổ chân

2.4. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Để tránh áp lực lên cổ chân trong thời gian đầu phục hồi, bạn có thể sử dụng nạng hoặc giày đế mềm chuyên dụng để cố định và bảo vệ cổ chân. Một số loại băng thun hoặc giày chuyên dụng cũng có thể giúp ổn định khớp cổ chân và giảm thiểu nguy cơ tái phát.

3. Một số lưu ý trong điều trị bong gân

Để đảm bảo cho quá trình điều trị bong gân cổ chân nhanh chóng được hồi phục, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Người bệnh tuyệt đối không sử dụng các chất xoa bóp nóng hoặc rượu để chữa trị bong gân ở cổ chân hay vết thương khác. Bởi đây là những chất có tính nóng, khi sử dụng nó sẽ vô tình khiến cho máu chảy nhiều hơn, gây teo phần cơ và khớp bị cứng sau khi phục hồi.

• Bạn nên chăm chỉ tập luyện đi sau một thời gian nghỉ ngơi, điều này phần nào đó sẽ giúp cơ chắc khỏe hơn và nhanh chóng trở lại hoạt động bình thường.

• Không tiếp tục hoạt động khi cảm thấy đau để tránh tổn thương nặng hơn, thậm chí gây ra chấn thương mạn tính.

• Sử dụng giày giày có độ bám tốt, đế mềm và ôm sát bàn chân khi vận động để hạn chế nguy cơ bong gân cổ chân nghiêm trọng hơn.

• Trường hợp bị bong gân ở cổ chân nặng, ngoài việc thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa thì bạn nên tái khám để có thể xác định được tình trạng phục hồi của chân, đảm bảo an toàn, hiệu quả.

Không nên xoa bóp dầu hoặc rượu nóng khi bị bong gân

Nếu bạn cần đến gặp bác sĩ để thăm khám và nhận hướng dẫn điều trị, có thể liên hệ với chúng tôi. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với trên 24 năm kinh nghiệm cùng đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao sẽ là địa chỉ kiểm tra sức khỏe uy tín dành cho bạn. Tại đây, chúng tôi còn có Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012.

Bên cạnh đó, bạn còn có thể đăng ký khám BHYT tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC 42 - 44 Nghĩa Dũng và PKĐK MEDLATEC Tây Hồ 99 Trích Sài, Tây Hồ. Đến với chúng tôi bạn sẽ được áp dụng chương trình bảo lãnh viện phí với gần 40 đơn vị bảo hiểm bảo lãnh. Để biết thêm thông tin chi tiết bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua tổng đài 1900 56 56 56.

Như vậy, trên đây là một số thông tin về bong gân cổ chân chúng tôi muốn gửi đến bạn. Với những thông tin trên hi vọng rằng bạn sẽ có thể biết được cách xử lý khi gặp trường hợp không may bị trật khớp chân dẫn tới bong gân.