1. Bướu cổ ác tính là gì?

Bướu cổ ác tính, hay ung thư tuyến giáp, là hiện tượng các tế bào ở tuyến giáp phát triển bất thường, tạo thành khối u ác tính. Đây là một tuyến nội tiết nhỏ hình cánh bướm nằm phía trước cổ, chịu trách nhiệm điều chỉnh quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Khối u này có thể phát triển tại một bên thùy giáp hoặc cả hai bên, có khả năng di căn sang các cơ quan khác như hạch bạch huyết, phổi, xương, gan, não,...

Bướu cổ ác tính là tình trạng tế bào tuyến giáp tăng sinh bất thường hình thành khối u ác tính tại tuyến giáp

Ung thư tuyến giáp được phân thành 4 dạng chủ yếu gồm:

• Ung thư tuyến giáp thể nhú: Đây là dạng phổ biến nhất, tiến triển chậm, tiên lượng tốt;
• Ung thư tuyến giáp thể nang: Có khả năng di căn đến các cơ quan;
• Ung thư tuyến giáp thể tủy: Có yếu tố di truyền;
• Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa: Tỷ lệ gặp rất hiếm, phát triển nhanh, tiên lượng xấu.

Hiện vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân cụ thể gây bướu cổ ác tính, tuy nhiên có một số yếu tố nguy cơ được cho là có thể làm tăng khả năng mắc bệnh:

• Tiếp xúc với bức xạ ion hóa: Đây được xem là yếu tố nguy cơ chính, đặc biệt khi từng phơi nhiễm với tia phóng xạ tại vùng đầu và cổ trong những năm đầu đời;
• Di truyền: Tiền sử gia đình từng mắc ung thư tuyến giáp hoặc mắc các hội chứng di truyền như Cowden, MEN2 cũng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh;
• Tuổi tác và giới tính: Ung thư tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi, nhưng tỷ lệ mắc cao hơn ở người lớn tuổi, đặc biệt là nữ giới;
• Chế độ ăn thiếu iod: Mặc dù thiếu iod thường liên quan đến bướu cổ lành tính, nhưng tình trạng thiếu iod kéo dài có thể làm tăng nguy cơ một số loại ung thư tuyến giáp, đặc biệt là ung thư tuyến giáp thể nang.

2. Triệu chứng bướu cổ ác tính

Trong giai đoạn đầu, bướu cổ ác tính thường không biểu hiện triệu chứng cụ thể và đa số được phát hiện tình cờ khi thực hiện siêu âm hoặc chụp CT vùng cổ. Khi bệnh phát triển nặng hơn, các triệu chứng bướu cổ ác tính có thể xuất hiện, bao gồm:

Xuất hiện khối u ở cổ

• Khối u có độ cứng chắc, bề mặt không đều và kém di động;
• Kích thước tăng dần theo thời gian.

Hạch cổ

Xuất hiện hạch cứng, không đau, kém di động ở vùng cổ.

Khàn giọng

Do khối u chèn ép dây thần kinh thanh quản quặt ngược khiến cho bệnh nhân bị khàn giọng. Khàn giọng thường xuất hiện ở giai đoạn sau của bệnh.

Nuốt nghẹn

Khi khối u phát triển to, có thể gây áp lực lên thực quản, dẫn đến cảm giác nuốt vướng hoặc khó nuốt ở người bệnh.

Nuốt khó là một trong những triệu chứng bướu cổ ác tính 

Khó thở, khò khè

Khối u gây áp lực lên khí quản, dẫn đến tình trạng khó thở, nhất là khi người bệnh nằm ngửa.

Rối loạn chức năng tuyến giáp

• Cường giáp: Đi kèm với các triệu chứng như tim đập nhanh, giảm cân đột ngột, tiêu chảy, ra nhiều mồ hôi…;
• Suy giáp: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, tăng cân không rõ nguyên nhân, táo bón, da khô ráp, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt,...

Việc nhận biết sớm các triệu chứng bướu cổ ác tính và điều trị kịp thời có thể cải thiện tiên lượng bệnh đáng kể.

3. Chẩn đoán và điều trị bướu cổ ác tính

Chẩn đoán bướu cổ ác tính

Khi nghi ngờ ung thư tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện một loạt xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi về tiền sử bệnh lý cá nhân, sờ nắn tuyến giáp để đánh giá đặc điểm khối u…;
• Siêu âm tuyến giáp: Nhận định kích thước, đặc điểm khối u;
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp: Đánh giá nồng độ hormone TSH, T3, T4;
• Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA): Thu thập tế bào từ khối u để kiểm tra và phân tích ;
• Chụp CT hoặc MRI vùng cổ: Giúp xác định mức độ lan rộng và khả năng di căn của khối u;
• Xạ hình tuyến giáp: Đánh giá chức năng hấp thụ iốt của tuyến giáp.

Điều trị bướu cổ ác tính

Phác đồ điều trị được lựa chọn dựa trên nhiều yếu tố như: loại ung thư tuyến giáp, kích thước khối u, phạm vi di căn cũng như tình trạng sức khỏe chung của người bệnh. Các phương pháp điều trị phổ biến gồm có:

• Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp: Đây là phương pháp điều trị chủ yếu. Dựa trên mức độ tiến triển của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật loại bỏ toàn phần hoặc một phần tuyến giáp, kèm theo việc lấy bỏ các hạch bạch huyết gần khu vực tổn thương;
• Điều trị iốt phóng xạ: Phá hủy các tế bào ung thư còn lại sau phẫu thuật và hạn chế khả năng tái phát. Sau khi hoàn thành liệu trình, bệnh nhân sẽ sử dụng thuốc để duy trì nồng độ hormone ở mức ổn định;
• Liệu pháp hormone tuyến giáp: Hỗ trợ ngăn chặn sự tái phát của bệnh và điều hòa hoạt động của tuyến giáp;
• Xạ trị hoặc hóa trị: Được sử dụng khi ung thư đã tiến triển nặng hoặc không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường khác.

4. Phòng ngừa bướu cổ ác tính

Bạn cần lưu ý những điều quan trọng sau đây để phòng ngừa bướu cổ ác tính:

• Chế độ ăn đủ iốt: Sử dụng muối iốt và thực phẩm giàu iốt như hải sản;
• Tránh tiếp xúc với bức xạ không cần thiết: Đặc biệt ở vùng đầu và cổ;
• Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt quan trọng đối với những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh liên quan đến tuyến giáp. 

Khám sức khỏe định kỳ để phòng ngừa bướu cổ ác tính 

Bướu cổ ác tính là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có tiên lượng tốt nếu được phát hiện và điều trị sớm. Nhờ vào những tiến bộ trong y học hiện đại, đặc biệt là trong chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết, khả năng phát hiện sớm và điều trị bệnh ngày càng hiệu quả hơn. Do đó, việc nhận biết các triệu chứng bướu cổ ác tính và thăm khám định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. 

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào và có nhu cầu thăm khám, kiểm tra kịp thời, có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56  để được hỗ trợ kịp thời, nhanh chóng.