1. Tổng quan về dạ dày

Dạ dày (bao tử) là một bộ phận của hệ tiêu hóa, là 1 túi đựng thức ăn nối liền với tá tràng, có khả năng chứa được khoảng 1 - 1,5 lít đồ ăn uống.  Bề ngoài dạ dày được bao bọc bởi 5 lớp: 

- Thanh mạc;

- Tấm dưới thanh mạc;

- Lớp cơ: cơ dọc, cơ vòng và cơ chéo;

- Tấm dưới niêm mạc;

- Lớp niêm mạc.

Cấu tạo của dạ dày

Dạ dày có 4 chức năng chính:

- Vận động: hoạt động dựa trên sự co bóp thường xuyên ở lớp cơ. Trương lực dạ dày giảm khi được chứa đầy và tăng cao khi dạ dày vơi hoặc rỗng.

- Nhu động: quá trình này xảy ra khi thức ăn xuống dạ dày 5 - 10p. Nhu động tăng khi thức ăn xuống đến gần tâm vị sinh ra sự co bóp nhào trộn, nghiền nhỏ thức ăn với dịch vị để thức ăn được đưa xuống ruột.

- Bài tiết: mỗi ngày dạ dày có thể bài tiết 1,5l dịch vị gồm các axit amin, globulin miễn dịch, albumin, protein,...

- Tiêu hóa: dạ dày có thể điều chỉnh đóng/mở môn vị để kích thích bài tiết dịch hoạt hóa các men tiêu hóa. Với chức năng này, dạ dày đóng vai trò sản xuất secretin kích thích bài tiết dịch tụy.

2. Đau dạ dày là đau ở đâu, có nguy hiểm không?

2.1. Vị trí đau dạ dày

Đau dạ dày là hiện tượng tổn thương gây đau ở dạ dày do nhiều nguyên nhân. Người bị đau dạ dày thường có cảm giác khó chịu bởi các cơn đau âm ỉ, kéo dài, ăn quá no hay quá đói đều có thể đau.

Đau dạ dày có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau, nhiều nhất là vùng thượng vị. Đây là vùng bụng ở phía trên rốn và dưới xương ức. Những cơn đau căng tức, âm ỉ, khó chịu sẽ xảy ra khi vùng này bị tổn thương. Cơn đau có thể lan nhanh sang vùng ngực và lưng.

2.2. Đau dạ dày nguy hiểm hay không?

Nếu được phát hiện và điều trị ngay từ sớm bằng phương pháp phù hợp với tình trạng bệnh của từng người thì tình trạng đau dạ dày sẽ không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, ở một mức độ ảnh hưởng nhất định thì các cơn đau do bệnh gây ra sẽ tạo nên cảm giác khó chịu, tác động không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trường hợp bệnh diễn tiến trong thời gian dài mà không được điều trị sẽ gây ra những biến chứng khôn lường:

- Viêm loét dạ dày tá tràng

Cơn đau dạ dày kéo dài khiến lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương nên vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bên trong gây ra viêm nhiễm: viêm loét bờ cong nhỏ, viêm loét tá tràng,...

- Hẹp môn vị

Hẹp môn vị do đau dạ dày khiến người bệnh đau nhiều khi nằm, nôn ra thức ăn cũ từ ngày hôm trước. Lâu dần, tình trạng này khiến cơ thể xanh xao, mệt mỏi, chán và ngại ăn, sút cân,... làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh.

- Trào ngược dạ dày

Cũng do dạ dày bị đau mà tình trạng trào ngược dạ dày sẽ xảy ra kéo theo nhiều hệ lụy khác như: hẹp thực quản, viêm đường hô hấp,...

- Xuất huyết dạ dày

Tình trạng này xảy ra khi lớp niêm mạc bên trong dạ dày bị tổn thương khiến dạ dày bị chảy máu. Càng kéo dài hiện tượng ấy cơ thể càng trở nên xanh xao, mệt mỏi, thiếu máu và thậm chí có thể tử vong.

- Thủng dạ dày

Khi vết loét bị acid dạ dày tấn công liên tục sẽ làm bào mòn, thủng dạ dày. Hệ quả của tình trạng ấy chính là thức ăn tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, người bệnh đau dữ dội mà không thể giảm đau.

- Ung thư dạ dày

Có thể xem đây là biến chứng nguy hiểm nhất do bệnh đau dạ dày gây ra. Thống kê từ WHO cho thấy số người tử vong vì ung thư dạ dày mỗi năm lên tới 800.000 người.

3. Nhận biết nhanh các triệu chứng của bệnh đau dạ dày

Hầu hết người bị đau dạ dày thường gặp các triệu chứng sau:

- Đau thượng vị: cơn đau có thể dữ dội hoặc âm ỉ, kéo dài nhiều ngày, đau nhiều vào ban đêm khiến người bệnh mất ngủ.

- Buồn nôn: niêm mạc dạ dày tổn thương gây rối loạn tiêu hóa, thức ăn tiêu hóa không kịp nên gây ra hiện tượng buồn nôn, nôn, ợ chua, trào ngược, đầy hơi, ợ hơi,...

Các triệu chứng đau dạ dày thường gặp

- Nôn ra máu: người bệnh có thể đi ngoài phân đen có mùi thối khẳm hoặc nôn ra thức ăn kèm máu. Triệu chứng này vô cùng nguy hiểm, cần được đến bệnh viện để kịp thời xử trí.

- Chán ăn, mệt mỏi, khó thở: khi bị đau dạ dày, acid và thức ăn sẽ trào ngược lên thực quản rồi xâm nhập vào phổi gây viêm, sưng đường thở nên người bệnh có cảm giác đau khi nuốt, chán ăn, mệt mỏi, khó thở do co thắt phế quản.

- Giảm cân đột ngột: mệt mỏi do đau dạ dày với hiện tượng đầy bụng, khó tiêu nên người bệnh sẽ không thèm ăn, có cảm giác chán ăn, vì thế rất dễ bị giảm cân đột ngột.

4. Nên làm gì đối với bệnh đau dạ dày?

4.1. Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Tùy vào mức độ cơn đau và các triệu chứng gặp phải mà người bệnh có thể tự cân nhắc việc tới bệnh viện ngay hay chờ theo dõi thêm. Riêng những trường hợp sau, tốt nhất nên đến bệnh viện cấp cứu ngay lập tức:

Gặp bác sĩ thăm khám và điều trị từ sớm là giải pháp ngăn ngừa biến chứng do đau dạ dày

- Cảm giác đau dữ dội như bị dao đâm kèm theo hiện tượng: lo lắng, hốt hoảng, sốc, mạch đập nhanh, nôn, đại tiện và trung tiện bí.

- Nôn ra máu tươi, trụy tim mạch, ngất.

4.2. Phương pháp phòng ngừa đau dạ dày

Để tránh bị hành hạ bởi những cơn đau dạ dày, tốt nhất mỗi người trong chúng ta nên: 

- Có chế độ ăn uống khoa học

+ Rửa tay trước khi ăn, luôn ăn chín, uống sôi.

+ Không bỏ bữa, ăn đúng giờ, nhai kỹ, ăn chậm, tránh ăn quá no.

+ Kiểm soát cân nặng vì việc dư thừa lượng chất béo sẽ sinh ra ợ hơi, ợ chua.

+ Hạn chế dùng chất kích thích, đồ ăn cay nóng, đồ uống chứa cồn bởi chúng dễ gây tổn thương cho dạ dày.

- Tạo thói quen sinh hoạt lành mạnh

+ Tránh tạo áp lực trong thời gian dài gây căng thẳng, stress bởi điều này khiến dạ dày phải tiết nhiều  acid và tăng nguy cơ viêm loét.

+ Không thức khuya mà hãy ngủ đúng giờ để tránh ảnh hưởng đến các chức năng của cơ thể.

Đau dạ dày không có gì quá nguy hiểm khi bạn được điều trị kịp thời bằng phương pháp phù hợp. Vì thế, ngay khi có những triệu chứng của bệnh, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của mình và biết hướng xử trí hiệu quả. Nếu cần được tư vấn thêm về bệnh lý này bạn đọc cũng có thể gọi tới tổng đài 1900 56 56 56, chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn lòng đồng hành, chia sẻ cùng bạn những thông tin hữu ích.