1. Hội chứng Stevens Johnson là gì?

Hội chứng Stevens Johnson (Stevens Johnson Syndrome – SJS) là một rối loạn da – niêm mạc nghiêm trọng, hiếm gặp nhưng có khả năng đe dọa tính mạng. Đây là phản ứng quá mẫn của cơ thể đối với một số thuốc hoặc nhiễm trùng, gây tổn thương lan rộng ở da và niêm mạc. Bệnh thường khởi phát bằng các triệu chứng giống cúm, sau đó tiến triển nhanh chóng thành các tổn thương da nghiêm trọng, hình thành bọng nước và hoại tử.

Hội chứng Stevens Johnson chủ yếu liên quan đến:

• Thuốc (nguyên nhân phổ biến nhất): Kháng sinh nhóm sulfonamid, penicillin, thuốc chống động kinh (phenytoin, carbamazepin, lamotrigine), thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID), allopurinol…;

Thuốc là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hội chứng Stevens Johnson

• Nhiễm trùng: Một số trường hợp xuất hiện sau khi nhiễm virus herpes simplex, cúm, viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae hoặc viêm gan;
• Yếu tố nguy cơ: Người có tiền sử dị ứng thuốc, hệ miễn dịch suy yếu (HIV/AIDS, ghép tạng, ung thư), trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi dễ mắc hơn.

Triệu chứng của hội chứng Stevens Johnson thường tiến triển theo 2 giai đoạn:

Giai đoạn khởi phát (1 - 3 ngày đầu)

• Sốt cao, đau họng, ho, mệt mỏi giống cảm cúm;
• Đau cơ, đau khớp;
• Cảm giác nóng rát da, mắt đỏ.

Giai đoạn tổn thương da - niêm mạc

• Xuất hiện các mảng đỏ tím, lan nhanh, dễ nhầm với phát ban do dị ứng;
• Bọng nước, loét da, da bong tróc thành từng mảng;
• Loét niêm mạc miệng, môi, họng, mắt, cơ quan sinh dục, gây đau rát dữ dội;
• Nếu không được xử lý sớm, tổn thương mắt có thể dẫn đến viêm kết mạc, loét giác mạc, thậm chí mất thị lực. 

Khi phát hiện các dấu hiệu trên, cần ngừng ngay lập tức loại thuốc nghi ngờ và đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2. Phương pháp chẩn đoán và điều trị hội chứng Stevens-Johnson

Chẩn đoán hội chứng Stevens Johnson

Bác sĩ căn cứ vào những tiêu chí sau để xác định hội chứng Stevens-Johnson:

• Tiền sử sử dụng thuốc;
• Kiểm tra trực tiếp các vùng da và niêm mạc tổn thương, với ít nhất hai vết loét xuất hiện quanh các lỗ tự nhiên;
• Đánh giá mức độ đau và diện tích da bong tróc của người bệnh;
• Tiến hành sinh thiết da nhằm xác định chẩn đoán chính xác;
• Trong một số trường hợp, xét nghiệm máu được thực hiện để phát hiện nhiễm trùng, rối loạn điện giải hoặc phản ứng dị ứng đi kèm.

Quá trình chẩn đoán hội chứng Stevens Johnson đòi hỏi sự kết hợp của nhiều phương pháp 

Điều trị hội chứng Stevens Johnson

Những biện pháp điều trị hội chứng Stevens-Johnson gồm:

• Loại bỏ ngay thuốc có khả năng gây phản ứng dị ứng;
• Bù dịch và điện giải để tránh mất nước và rối loạn cân bằng;
• Chăm sóc da bằng băng gạc vô khuẩn, không dính để hạn chế đau và ngăn nhiễm trùng;
• Chế độ dinh dưỡng giàu năng lượng, tăng cường vitamin và khoáng chất giúp thúc đẩy quá trình hồi phục;
• Dùng thuốc hỗ trợ: thuốc giảm đau, kháng sinh (khi có nhiễm khuẩn), kháng histamin nếu có phản ứng dị ứng;
• Giám sát và điều trị tại bệnh viện, phòng ICU hoặc khoa bỏng. Đội ngũ y bác sĩ tham gia có thể bao gồm chuyên khoa da liễu, hồi sức tích cực và mắt (nếu vùng mắt bị tổn thương). 

Ở những ca bệnh nghiêm trọng, các can thiệp chuyên sâu có thể được bác sĩ chỉ định, bao gồm: 

• Truyền immunoglobulin tĩnh mạch (IVIG) để điều hòa miễn dịch;
• Sử dụng cyclosporin hoặc corticosteroid liều cao trong giai đoạn sớm;
• Ghép màng ối để bảo vệ mắt và hạn chế nguy cơ sẹo giác mạc.

3. Hội chứng Stevens Johnson có thể phòng ngừa được không?

Trên thực tế, việc phòng ngừa hội chứng Stevens-Johnson gặp khó khăn bởi thuốc uống là nguyên nhân chủ yếu. Cách tốt nhất để giảm nguy cơ là tuyệt đối không sử dụng lại loại thuốc từng gây dị ứng. Nếu uống lại lần thứ hai, khả năng tái phát sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều, dễ dẫn đến bong tróc da diện rộng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Các biểu hiện của bệnh có thể khác nhau ở từng người. Thông thường, các vùng da tổn thương bắt đầu liền lại sau vài tuần, nhưng quá trình hồi phục toàn diện có thể kéo dài hàng tháng nếu triệu chứng nặng. Trong một số trường hợp, bệnh để lại những di chứng lâu dài như:

• Da: khô, ngứa, sạm màu hoặc đổi màu da;
• Mắt: sưng, khô mắt mạn tính, kích ứng, nhạy cảm với ánh sáng, thị lực suy giảm;
• Hệ hô hấp: tổn thương phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn;
• Móng và tóc: móng tay, móng chân biến dạng hoặc rụng, tóc rụng nhiều;
• Niêm mạc: khô niêm mạc, gây khó khăn khi đi tiểu;
• Khác: mệt mỏi mạn tính, thay đổi vị giác, ra mồ hôi nhiều.

Sau khi điều trị khỏi, người bệnh vẫn cần chú ý chăm sóc da và tăng cường sức đề kháng để tránh biến chứng:

• Giữ vệ sinh sạch sẽ vùng da từng nổi bóng nước;
• Nếu bóng nước còn hở: Rửa bằng dung dịch sát khuẩn như povidine hoặc xanh methylen;
• Nếu bóng nước đã đóng mài: Chỉ cần giữ vệ sinh nhẹ nhàng, tránh cạy gỡ;
• Ưu tiên chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, bổ sung nhiều vitamin, khoáng chất và thực phẩm tăng cường sức đề kháng;
• Kiểm tra định kỳ nhằm theo dõi các di chứng trên da, mắt, phổi và niêm mạc.

Người mắc hội chứng Stevens Johnson cần duy trì thăm khám định kỳ 

Trên đây là toàn bộ thông tin về hội chứng Stevens Johnson mà bạn đọc nên lưu ý. Việc chủ động lắng nghe cơ thể, thăm khám sớm khi có dấu hiệu bất thường và tuân thủ chỉ định của bác sĩ là yếu tố then chốt giúp hạn chế nguy cơ đe dọa sức khỏe. Nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm cùng hệ thống xét nghiệm hiện đại, Hệ thống Y tế MEDLATEC sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các tình trạng bệnh lý khác nhau. Để được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ Tổng đài 1900 56 56 56.