1. Thế nào là hội chứng tắc ruột?

Đây là tình trạng bên trong ruột, các chất bị ứ đọng lại và không thể di chuyển được. Chúng có thể xảy ra tại cả ruột non lẫn ruột già và thường thì được chia thành hai dạng:

• Tắc ruột cơ học: Với nguyên nhân cơ học, chẳng hạn như: ung thư đại tràng, thoát vị, xoắn ruột hoặc dính ruột,... Đặc biệt là với đối tượng trẻ em, không ít trường hợp hoạt động quá mạnh khi thức ăn chưa tiêu hóa hết dẫn tới lồng ruột.
• Tắc ruột cơ năng: Có nguyên nhân liên quan tới tổn thương thần kinh và nhu động ruột. Thường thì chúng ít gặp hơn so với loại tắc cơ học và chủ yếu ở người từng phẫu thuật ổ bụng.

Các chất bên trong ruột ứ đọng có thể gây tắc

2. Hội chứng tắc ruột thường xảy ra do những nguyên nhân nào?

Nguyên nhân gây ra hội chứng tắc ruột cũng được phân thành hai trường hợp.

Đối với tắc ruột cơ học

Chủ yếu xảy ra tại các bộ phận như: thành ruột, đại tràng, ruột non với các nguyên nhân do:

• Giun đũa nhiều, gây kết dính ở ruột: phổ biến với đối tượng trẻ em hoặc những người vệ sinh ăn uống kém, không tẩy giun định kỳ.
• Ứ đọng bã thức ăn có xơ: thường gặp ở đối tượng từng cắt bỏ dạ dày hoặc người già, người bị suy tụy.
• Túi mật có sỏi: chúng có thể gây viêm, thủng tá tràng, sau đó di chuyển xuống ruột gây tắc.
• Khối u ở ruột, ung thư đại tràng.
• Hẹp thành ruột: do nguyên nhân từ bệnh hẹp miệng nối ruột, Crohn, sau xạ trị hoặc chấn thương,... khiến ruột bị viêm nhiễm, có sẹo xơ.
• Lồng ruột: thường gặp nhất ở trẻ em với việc đoạn ruột trên chui vào đoạn ruột dưới.
• Xoắn ruột: khi quai ruột xoắn lên trên trục mạc treo.
• Thoát vị bẹn, thành bụng hoặc rốn,... thoát vị nội, khiến cho ruột chui vào các khe, lỗ và bị nghẹt lại gây tắc.

Tắc do liệt ruột

Chiếm khoảng 5 tới 10% các trường hợp với nguyên nhân chính do tổn thương thần kinh hoặc gặp sau khi mổ các tạng trong ổ bụng khiến cho nhu động ruột bị liệt một, một vài đoạn gây nên tắc nghẽn.

Một số nguyên nhân khác

Có thể kể tới như:

• Tình trạng chuyển hóa canxi, kali trong máu bị rối loạn.
• Tác dụng phụ khi dùng một số loại thuốc như thuốc phiện hoặc kháng cholinergic,....
• Một số bệnh như: tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, thiểu năng tuyến giáp,... gây nên tổn thương tại đường ruột.

3. Hội chứng tắc ruột có những triệu chứng điển hình nào?

Bệnh có thể được nhận biết khá dễ dàng thông qua một số triệu chứng điển hình sau:

Đau, chướng bụng

Dấu hiệu mang tính cảnh báo xuất hiện sớm nhất. Theo đó, có thể bạn sẽ gặp những cơn đau đột ngột hoặc dữ dội và giảm dần, sau đó lại xuất hiện cơn đau khác như thế. Ban đầu, vị trí của cơn đau có thể là một vùng nhất định, sau đó lan ra toàn bụng.

Buồn nôn, nôn

Diễn ra liên tục và là triệu chứng hầu như bất kỳ ai bị bệnh cũng gặp. Một số người có thể không nôn được nhưng cơ thể luôn trong tình trạng nôn nao và muốn nôn. Thường thì người bệnh sẽ nôn thức ăn trước rồi mới đến mật, dịch tiêu hóa, thậm chí có thể cả phân.

Đau bụng, buồn nôn là các biểu hiện khá thường gặp

Bí trung đại tiện

Đây chính là một trong những triệu chứng dễ nhận biết của bệnh. Tuy nhiên, chúng có thể xuất hiện muộn bởi vì trong giai đoạn đầu mới mắc ruột vẫn có thể thực hiện sự co bóp để đẩy hơi ra bên ngoài.

Căng bụng và khi gõ có tiếng vang

Với những người gầy, khi ruột bị tắc có thể dùng tay mà sờ thấy quai ruột nổi lên trên thành bụng và chiếu ánh sáng vào thậm chí có thể thấy sóng nhu động cộm lên dưới da.

Tình trạng này sẽ trở nên rất nguy hiểm nếu không được chẩn đoán đúng để điều trị kịp thời. Lúc này, chúng có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm hơn, đe dọa tới tính mạng như:

• Hoại tử các tế bào ở mô ruột do sự tắc nghẽn khiến cho máu không lưu thông được.
• Nhiễm trùng lan rộng gây tử vong cho người bệnh.
• Thủng ruột, suy chức năng các cơ quan.

4. Hội chứng tắc ruột có thể được chẩn đoán, điều trị như thế nào?

Việc chẩn đoán bệnh được thực hiện theo trình tự, đầu tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, hỏi về các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp. Khi đã nghi ngờ mắc, bệnh nhân có thể được bác sĩ chỉ định thực hiện chẩn đoán hình ảnh để xác định vị trí tắc, gồm:

Xét nghiệm

Trước tiên bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm để đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn, rối loạn điện giải,...

Siêu âm

Thường được thực hiện với đối tượng trẻ em, thông qua các dấu hiệu như: lòng ruột có đường kính lớn, độ dày thành ruột thay đổi do phù nề và chứa nhiều dịch hơi, nhu động ruột tăng,...

Chụp X - quang

Kỹ thuật này giúp mang tới cho bác sĩ hình ảnh về đoạn ruột tắc và thể hiện được nguyên nhân tắc.

Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ

Đây là hai phương pháp mang tới hiệu quả rõ ràng và chính xác hơn cả, không chỉ giúp xác định được vị trí mà cả nguyên nhân gây tắc.

Chụp cộng hưởng từ giúp đánh giá rõ tình trạng tắc ruột

Tùy nguyên nhân, mức độ mà phương pháp điều trị có thể được áp dụng như sau:

• Truyền dịch để ngăn ngừa sự mất nước.
• Đặt ống thông qua mũi tới dạ dày để hơi cũng như các chất tích tụ có thể được hút ra bên ngoài.
• Dùng thuốc giảm đau.
• Nếu với nguyên nhân là do các khối u, bạn có thể được bác sĩ kê đơn thuốc hoặc phẫu thuật.
• Khi việc áp dụng các phương pháp điều trị trên không mang lại hiệu quả, bạn có thể phải phẫu thuật để cắt phần ruột hỏng hoặc đặt stent đối với những người bệnh cao tuổi, bị đại tràng.

5. Thức ăn tốt nhất cho người mắc hội chứng tắc ruột

Với những người từng trải qua việc điều trị hội chứng tắc ruột hoặc từng phẫu thuật nên lưu ý:

• Ăn đồ mềm lỏng, thuận lợi cho tiêu hóa: cháo, bún, mì, đồ hầm nhừ, sữa chua,...
• Rau củ như: cải, măng tây, đậu xanh, cà rốt, cải bó xôi, đu đủ chín,...
• Thịt động vật không chứa chất xơ, chẳng hạn: gàn, lợn, cá, bò, cừu,... và chỉ ăn lượng vừa phải.
• Uống nhiều nước lọc, nước ép từ rau, củ, quả.
• Chia nhỏ các bữa ăn.

Nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, có lợi cho đường ruột

Hội chứng tắc ruột có thể gặp với mọi lứa tuổi và mọi người không nên chủ quan. Vì thế, nếu có dấu hiệu nghi ngờ, bạn nên tới các cơ sở y tế uy tín như Chuyên khoa Tiêu hóa của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám, điều trị.

Quý khách hãy gọi tới Tổng đài của MEDLATEC 1900 56 56 56 để được tư vấn sức khỏe hoặc đặt lịch khám nhanh nhất.