1. Tìm hiểu chung về bệnh lỗ tiểu thấp ở trẻ

Lỗ tiểu thấp là một hiện tượng bất thường bẩm sinh ở dương vật của trẻ, thay vì lỗ tiểu nằm ở đỉnh dương vật thì lại mở ra từ mặt bụng của dương vật. Lỗ tiểu ở mỗi trẻ bị bệnh có thể nằm ở vị trí khác nhau từ đầu khấc tới giữa bìu và hậu môn. Tỷ lệ các bé trai bị lỗ tiểu thấp là 1/300.

Do vật hang, vật xốp, niệu đạo trước và bao quy đầu của trẻ bị biến đổi bất  thường trong quá trình ở trong bụng mẹ đã dẫn đến tình trạng lỗ tiểu thấp. Bên cạnh đó, cũng  có một số nguyên nhân khác gây nên hiện tượng này đó là:

• Mạch máu ở dương vật bị khiếm khuyết;

• Vấn đề trong việc hình thành cấu trúc vùng thượng bì da ở mặt bụng dương vật;

• Quá trình thụ tinh trong ống nghiệm gặp bất thường;

• Thiếu hụt các loại enzyme cần thiết trong việc sản sinh và tổng hợp hormone testosterone.

Ngay từ khi cất tiếng chào đời, bác sĩ sẽ kiểm tra thể trạng cho các bé và tình trạng lỗ tiểu thấp sẽ được phát hiện ngay tại thời điểm này. Người ta chia lỗ tiểu thấp thành 3 mức độ như sau:

• Thể trước (thể nhẹ): lỗ tiểu không quá xa đầu dương vật, nằm tại quy đầu hoặc ở khấc quy đầu;

• Thể giữa (thể trung bình): lỗ tiểu nằm trên thân dương vật, vị trí gần đầu dương vật;

• Thể sau (thể nặng và rất nặng): lỗ tiểu nằm ở bìu, gốc dương vật, tầng sinh môn.

Mô phỏng tình trạng lỗ tiểu thấp ở các bé trai

Mặc dù lỗ tiểu thấp không khiến trẻ khó tiểu nhưng đối với những trẻ bị nặng thì các bé sẽ phải tiểu ngồi, cong dương vật. Trong trường hợp không điều trị thì sau này khi trưởng thành sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng quan hệ tình dục, nguy cơ vô sinh là rất cao.

2. Thời điểm cần phẫu thuật cho trẻ bị lỗ tiểu thấp

Phẫu thuật là chỉ định được áp dụng cho mọi trường hợp bị lỗ tiểu thấp (trừ khi trẻ bị ở thể nhẹ, dương vật vẫn thẳng). Thời gian nên thực hiện phẫu thuật là khi trẻ trong độ tuổi từ 1 - 3, thấp nhất là 6 tháng tuổi. Tiến hành phẫu thuật càng sớm càng tốt sẽ giúp trẻ tránh bị gánh nặng tâm lý về sau, đồng thời khi tuổi càng lớn thì biến chứng sẽ càng cao. 

Việc quyết định thời điểm phẫu thuật cũng cần dựa trên các yếu tố khác, ví dụ như kích thước dương vật có đạt yêu cầu tối thiểu để mổ hay không. Nếu trẻ dương vật nhỏ mà bị lỗ tiểu thấp thì sẽ trì hoãn việc phẫu thuật lại, đợi tới khi kích thước dương vật phát triển đủ điều kiện thì sẽ tiếp tục điều trị.

3. Cha mẹ cần lưu ý những gì khi chăm sóc trẻ sau mổ lỗ tiểu thấp?

3.1. Trước khi phẫu thuật

Quy trình điều trị và chăm sóc trẻ sẽ được bác sĩ phổ biến và giải thích cho các bậc phụ huynh trước khi tiến hành phẫu thuật. Ngoài ra, trước ngày mổ 1 tuần, trẻ sẽ cần thực hiện một số xét nghiệm liên quan như xét nghiệm chức năng đông máu và huyết đồ.

Nên thực hiện phẫu thuật lỗ tiểu thấp cho trẻ càng sớm càng tốt

Nếu trẻ gặp tình trạng lỗ tiểu thấp kèm dương vật nhỏ sẽ  chưa phẫu  thuật ngay mà phải tiêm bổ sung testosterone liên tiếp 3 liều, mỗi liều cách nhau từ 1 - 3 tuần. Trước phẫu thuật 1 tuần sẽ ngừng tiêm.

Đối với những trẻ bị tinh hoàn ẩn kèm lỗ tiểu thấp mức độ nặng thì cần thực hiện xét nghiệm nhiễm sắc thể karyotype. 

3.2. Sau khi phẫu thuật

Sau khi trải qua cuộc phẫu thuật khắc phục lỗ tiểu thấp, trẻ cần được lưu ý theo dõi các phản ứng như:

• Thể trạng, da niêm, sinh hiệu, tri giác sau gây mê;

• Tính chất và màu sắc của nước tiểu có đục hoặc bị lẫn máu hay không, thể tích nước tiểu sau khi thông tiểu là bao nhiêu;

• Tình trạng vết mổ: băng có dịch hay máu chảy ra không, màu sắc  quy đầu hồng hào hay bị đỏ bầm, sưng nề.

Dựa trên mức độ của bệnh và các yếu tố liên quan (bệnh nhẹ hay  nặng, tình trạng nhiễm trùng sau mổ, kỹ thuật mổ,...) sẽ quyết định thời gian lưu thông tiểu (thường từ 5 - 10 ngày). Việc đặt thông tiểu cần tuân theo quy trình y khoa như túi đựng nước tiểu phải được vô trùng. Mỗi lần đặt thông tiểu đều phải ghi rõ thời gian ngày, giờ đặt. 

Đối với vết mổ, cần phải vệ sinh bằng betadin 2%, rửa nước muối sinh lý và thay băng hoặc không băng mà để hở (theo chỉ định của bác sĩ) sau từ 2 - 5 ngày phẫu thuật.

Cha mẹ cần lưu ý chăm sóc trẻ đúng cách sau phẫu thuật lỗ tiểu thấp

Trong thời gian này, trẻ cũng cần phải dùng thêm một số loại thuốc như thuốc chống phù nề, giảm đau, hạn chế co thắt hoặc kháng sinh để tránh nhiễm trùng vết mổ. Các bậc phụ huynh phải lưu ý và theo dõi cẩn thận các phản ứng của cơ thể bé đối với thuốc (nếu có).

Khi xuất viện về nhà, cha mẹ cũng cần tuân theo hướng dẫn chăm sóc trẻ, cụ thể:

• Lên một thực đơn đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh tình trạng  táo bón cho bé;

• Để trẻ nghỉ ngơi, không cho trẻ hoạt động chạy nhảy quá mức;

• Quan sát xem trẻ đi tiểu có gặp khó khăn như bí tiểu, tiểu khó, tia tiểu yếu và nhỏ. tiểu rò hay không để đưa trẻ đi khám lại sớm nhất có thể. Cần đặc biệt ghi nhớ rằng nếu có bất kỳ bất thường nào xảy ra sau khi mổ, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám lại ngay, không nên tự ý xử lý mà chưa có hướng dẫn từ bác sĩ;

• Cho trẻ uống thuốc theo đơn bác sĩ đã kê. Cần tuân thủ lịch tái khám như đã hẹn để theo dõi, đánh giá vết mổ, cập nhật tình hình hồi phục và xử trí kịp thời các biến chứng.

Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác cần được tư vấn và giải đáp thêm, xin vui lòng liên hệ tới tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa  MEDLATEC. Trong trường hợp bạn muốn được tư vấn online, hãy cài ngay ứng dụng MedOn và đặt lịch khám theo tài khoản đã đăng ký - các chuyên gia của MEDLATEC sẽ liên hệ và tư vấn cho bạn.