1. Thế nào là trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ

Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ là hiện tượng axit, hơi, thức ăn,... (gọi chung là dịch dạ dày) trào ngược lên thực quản. Nó có thể là hiện tượng sinh lý hoặc bệnh lý gây ra những ảnh hưởng đến thể sinh hoạt và sức khỏe của trẻ nhỏ.

2. Vì sao trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản

2.1. Nguyên nhân gây ra trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ

Muốn chữa trào ngược dạ dày thực quản cho trẻ một cách hiệu quả cha mẹ cần biết được nguyên nhân khiến con mình mắc phải hiện tượng này đó là:

- Nguyên nhân sinh lý

+ Hệ tiêu hóa của trẻ chưa ổn định, chưa hoàn thiện và dạ dày nằm ngang hơn người lớn.

+ Hoạt động đóng/mở của cơ thắt thực quản chưa thực sự hiệu quả nên thức ăn dễ bị trào ngược lên thực quản.

Tư thế cho trẻ bú sai có thể khiến trẻ dễ bị trào ngược dạ dày

+ Loại thức ăn tiêu thụ hàng ngày của trẻ chủ yếu ở dạng lỏng hoặc mềm nên dễ lọt qua khe hở nhỏ ở cơ vòng.

+ Uống sữa công thức hoặc sữa bò nên chậm tiêu hóa, dễ có nguy cơ bị trào ngược dạ dày thực quản.

+ Tư thế bé bú nằm khiến sữa khi xuống đến dạ dày dễ dàng bị trào ngược lên trên thực quản.

- Nguyên nhân bệnh lý

Một số bệnh lý ở trẻ dưới 1 tuổi làm suy yếu cơ thắt phần thực quản dưới cũng có thể gây trào ngược dạ dày thực quản, điển hình như: hở van tim, bại não, sa dạ dày, thoát vị cơ hoành,...

2.2. Phân biệt trào ngược dạ dày thực quản sinh lý và bệnh lý

Trào ngược dạ dày thường là sinh lý ở trẻ dưới 6 tháng tuổi và thường sẽ hết trong khoảng 12 - 18 tháng. Tình trạng này có thể được cải thiện khi trẻ được ợ hơi thường xuyên sau các bữa ăn.

Tuy nhiên, một số trường hợp cần phải chữa trào ngược dạ dày thực quản do bệnh lý khi trẻ có các biểu hiện như: từ chối ăn, quấy khóc ưỡn ngực ra trước, ọc vòi rồng thường xuyên, cân nặng không có sự tiến triển, thường xuyên thở khò khè hoặc khó nuốt hoặc ho, đêm khó ngủ,... Những trường hợp này cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám để có chẩn đoán và điều trị chính xác, tránh biến chứng nguy hiểm.

3. Mẹo chữa trào ngược dạ dày thực quản cho trẻ tại nhà

3.1. Dùng mật ong và nghệ vàng

Củ nghệ vàng có chứa nhiều hoạt chất Curcumin chống axit và làm lành các ổ loét dạ dày rất tốt nên được dân gian ưa dùng để điều trị bệnh dạ dày. Muốn chữa trào ngược dạ dày cho trẻ trên 1 tuổi các bậc cha mẹ hãy nghiền nát nghệ hoặc dùng bột nghệ trộn đều với mật ong rồi cho trẻ ăn trước bữa ăn 30 phút đến 1 giờ.

Nghệ và mật ong giúp chữa trào ngược dạ dày cho trẻ trên 1 tuổi

3.2. Dùng củ gừng

Rửa sạch củ gừng rồi thái thành từng lát nhỏ đem cho vào nước đun sôi sau đó pha nước gừng với mật ong, cho trẻ uống sau bữa ăn. Kiên trì làm như vậy một thời gian sau sẽ thấy hiệu quả chữa trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ.

3.3. Dùng lá nha đam

Phần gel của lá nha đam có chứa các thành phần chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau rất tốt đối với bệnh trào ngược dạ dày. Để đạt được hiệu quả như mong muốn các bậc cha mẹ hãy gọt sạch vỏ xanh bên ngoài rồi lấy phần ruột bên xay nhuyễn với nước, lọc lấy nước và cho trẻ uống trước bữa ăn 30 phút.

3.4. Dùng lá bạc hà

Lá bạc hà là thảo dược giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và giảm nhanh các triệu chứng khó chịu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Để chữa bệnh lý này tại nhà hãy lấy tinh dầu bạc hà và dầu oliu massage vùng bụng cho trẻ 2 lần mỗi ngày.

3.5. Dùng trà hoa cúc

Muốn dùng trà hoa cúc chữa trào ngược dạ dày thực quản hãy lấy một nửa thìa ăn cơm hoa cúc khô pha với 1 cốc nước nóng rồi để nguội và cho trẻ uống hàng ngày. Kiên trì làm như vậy một thời gian sau trẻ sẽ giảm triệu chứng trào ngược.

4. Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản

Về cơ bản thì đến nay vẫn chưa có bằng chứng khoa học cho các mẹo chữa trào ngược dạ dày thực quản trên đây. Thông thường đối với điều trị không dùng thuốc thì thường sẽ:

- Tránh các yếu tố làm gia tăng áp lực ổ bụng như mặc quần áo quá chật, băng bụng, điều trị tốt các triệu chứng ho và táo bón. 

- Cho trẻ ợ hơi sau bú , trước khi đặt trẻ nằm. 

- Tạo môi trường thoáng mát cho trẻ, tránh khói thuốc lá.

Những trẻ dưới 12 tháng nên cho nằm ngửa khi ngủ nhưng lưu ý không đặt trẻ nằm ngay sau bữa ăn. Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi bị trào ngược dạ dày, khi bú mẹ nên cho bú bên trái trước để dạ dày bé có thể nằm nghiêng bên phải lúc sữa còn ít rồi sau đó hãy chuyển sang bên phải để sữa dễ đi xuống hơn. Trường hợp trẻ bú bình, muốn giảm trào ngược, mẹ nên đặt bình sao cho núm vú bình sữa luôn đầy. 

Vỗ ợ hơi giúp trẻ giảm bị trào ngược dạ dày thực quản

Quá trình bú mẹ hoặc bú bình có thể làm dạ dày bị căng do trẻ nuốt nhiều hơi. Sau khi trẻ bú xong không nên rung lắc mà hãy bế trẻ trong tư thế thẳng khoảng 15 - 20 phút. Tiếp sau đó cha mẹ nên giúp trẻ ợ hơi để trẻ không cảm thấy khó chịu, tránh được tình trạng sữa trào ngược lên. Cha mẹ cũng không nên cho trẻ nằm bú bởi nó dễ khiến trẻ dễ bị sặc, trớ. Chia nhỏ bữa ăn, thưa khoảng cách bữa ăn cũng sẽ giúp trẻ tránh bị trào ngược.

Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu trào ngược dạ dày do nguyên nhân bệnh lý như đã nói đến ở trên, tốt nhất cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để chẩn đoán và chữa bệnh đúng hướng. Cha mẹ tuyệt đối không được dùng thuốc chữa trào ngược dạ dày của người lớn cho trẻ để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt cũng được xem là biện pháp khắc phục trào ngược dạ dày ở trẻ hiệu quả. Tuy nhiên, muốn nó được như mong muốn, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa. Đặc biệt, đồ ăn nhanh và đồ uống có gas được khuyến cáo là không nên cho trẻ sử dụng để tránh kích thích dạ dày gây trào ngược.

Nếu đang lúng túng hay băn khoăn về tình trạng sức khỏe của con mình cũng như biện pháp chữa trào ngược dạ dày thực quản, cha mẹ có thể gọi tới tổng đài của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 1900 56 56 56. Tại đây cha mẹ sẽ được các chuyên viên y tế giàu kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn vững chắc lắng nghe và chia sẻ hướng xử trí tốt nhất cho sức khỏe của trẻ.